Ika-upat nga Dominggo sa Adbiyento (A)

Ang pag-ila kon kinsa ang tinuod nga amahan sa usa ka tawo mahimo pinaagi sa pagsusi sa DNA. Apan kaniadto, ilabina sa Hudiyo nga kultura ang ginikinahanglan lamang mao ang pag-angkon sa amahan ug ang paghatag sa ngalan sa iyang anak. Human niini ilhon na sa katilingban nga siya mao ang legal nga amahan. Apan lisod kini nga buhaton alang kang Jose, nga pamanhonon ni Maria, sa dihang nasayran niya nga nagsabak si Maria ug dili siya mao ang amahan sa bata. Tungod kay usa ka matarong nga tawo si Jose, dili niya gusto nga pakaulawan si Maria, mao nga naglaraw siya sa pagpakigbulag sa hilom. Apan ang maong laraw nausab gumikan sa kabubut-on sa Dios nga gipadayag ngadto kang Jose pinaagi sa damgo. Dinhi atong makita ang pagkamasinugtanon ni Jose sa kabubut-on sa Dios. Ato usab nga mapangutana ang atong kaugalingon kon sa paghimo nato og mga desisyon ato bang gipaminaw ang kabubut-on sa Dios. O kaha atong gitaptapan ang kabubut-on sa Dios aron matuman ang atong gusto.

Tungod sa pag-uyon ni Jose sa kabubut-on sa Dios siya nahimong legal nga Amahan ni Jesus ug sa mga mata sa mga tawo siya gayud ang tinuod nga amahan ni Jesus. Nan, si Jesus nailhan usab nga kaliwat ni David. Ug natuman ang panagna sa mga propeta nga ang Mesiyas magagikan sa kaliwat ni David.

May pipila ka mga batan-on nga akong nahimamat nga namalandong niining bahina sa ebanghelyo. Usa kanila miingon nga mas maayo pa si Jesus kay gi-ila nga tinuod nga anak ni Jose. Sa kasinatian niining maong batan-on wala niya matagamtam ang recognition gikan sa iyang mga ginikanan kay gibilin lamang siya sa iyang mga auntie. Apan bisan pa niini nag-ingon siya nga gusto gihapon niyang ikahimamat ang iyang mga ginikanan aron iyang ikapadayag ang iyang paghigugma ngadto kanila. Daghan usab sa atong kabataan karon ang kulang sa pagtagad gikan sa ilang amahan ug inahan. Bisan pa og gihatagan sa tanang panginahanglan ang mga anak, nangandoy pa gihapon sila nga kahatagan sa panahon ug presensiya sa mga ginikanan aron ilang ika-estorya ug kapakitaan sa pagmahal.

Sa atong pag-andam sa atong pagsaulog sa pasko sa pagkatawo sa atong Ginoo atong gihandom ang iyang pagsulod diha sa kasaysayan sa tawo, diha sa usa ka pamilya diin adunay amahan ug inahan. Busa, angay lamang usab nga atong saulogon sa Pasko kauban sa atong pamilya. Kon moingon kitag give love on Christmas day ang ato gyud untang sakop sa pamilya ang unahon nato sa paghatag sa maong gugma.

Solemnidad ni Cristo nga Hari

Kinsa kaha nato dinhi ang nakakita na og hari. Wa gyud tingali kay niining panahona wala na may gingharian dinhi sa ato. Apan ang pulong nga hari masabtan lang gihapon nato. Nahibalo kita nga dunay mga tawo karon nga sama sa mga hari kaniadto nagmando ug nagdumala og pundok sa katawhan ug dunay gahom sa pagkontrolar. Unsa man kining gitawag og gahom o sa pinulongang english power. Matod pa sa Merriam-Webster Dictionary, “power is the ability to act or produce an effect.” Sa Encarta Dictionary, "power is the capacity to do something." Kining maong kapasidad mahimong gamiton sa nagkalainlaing aspeto. Sa physical nga bahin, ang gahom makahimo og physical nga mga epekto, sama pananglit sa pag-alsa sa bug-at nga butang, pagbalhin sa mga butang, ug uban pa. Dinhi gigamit ang pwersa o kusog aron mopalihok sa usa ka butang. Apan dili lang sa physical nga bahin magamit ang maong katakos. Ang kapasidad sa pagbuhat mahitabo usab diha sa usa ka nasod sa pagmugna og mga balaod alang sa kahapsay sa mga lumulupyo (gitawag kini og legislative power) o pagpatuman sa mga balaod nga gimugna (nga gitawag og executive power). Kining atong gihisgotan mao ang political power. Susama niini ang katakos sa pagpatuman sa hustisya diha sa korte (nga gitawag og judicial power). Ang kapasidad sa pagpatigayon sa salapi ug sa capital maoy gitawag og financial power. Ang abilidad sa pag-usab sa katilingban gitawag og social power. Ug ang kapasidad sa pagpakigubat ug paggamit og hinagiban maoy gitawag og military power.

Kining tanang atong nahisgotan nga matang sa gahom mogamit gyud og pwersa aron sa pagpugong o pagpugos nga dili mag-agad sa unsay gusto sa laing tawo. Sukwahi niining maong matang sa gahom (nga coercive) mao ang gahom sa paghatag sa katawhan og kagawasan. Pwede kining tawgong psychological, spiritual o moral nga gahom. Pananglitan ang moral nga gahom sa maayong panig-ingnan. Ang paghimo og maayong buhat dunay gahom sa pagdani sa mga tawo nga mosunod sa maayong panig-ingnan. Apan kini wala maggamit sa kusog aron pagpamugos kondili nagdapit o nagdani sa tawo aron pagsunod sa maayong panig-ingnan. Kini magahatag sa kagawasan sa katawhan. Ang moral power igo lamang sa pagdani ug dili gayud magpugos.

Ang atong ebanghelyo karon naghulagway ni Jesus nga gilansang sa krus, himatyon sama og usa ka kriminal. Ug kining paghulagway nagpa-ila sa iyang pagkahari. Sa unsang paagi? Sa ato nang nahisgotan, ang hari aduna gayuy gahom. Unsang matanga sa gahom kini? Dili kini physical nga gahom kay hapit man gani dili siya makalihok nga nagbitay sa krus. Dili usab kini political power ka ang iyang gingharian wala man niining kalibutana. Dili kini military power kay mipili man siya nga mo-surrender ngadto iyang mga kaaway. Sa ato pa, wala siyay gahom, wala siya mogamit og pwersa o kusog aron ipamugos ang iyang kaugalingon. Ang anaa kaniya mao ang gahom sa gugma. Wala siya mogamit og kusog aron ipamugos niya nga mobalos ang mga tawo sa iyang gugma. Niining higayona nga si Jesus giisa diha sa krus, nakadani siya sa kasingkasing sa usa ka kriminal nga didto sa iyang tupad. Siya usab nagdani kanato pinaagi sa iyang gugma. Isip mga disipulo ni Jesus kita gidapit nga mosunod sa iyang pamaagi. Ang kagubot ug ang paggamit sa kusog dili pwede nga himoon natong hinagiban aron madala ang kalibutan ngadto sa Dios. Ang gugma lamang maoy makahimo niini. Amor omnia vincit. Love conquers all. Ang gugma nga dili maki-kaugalingon, ug andam sa pag-ula hangtod sa katapusang tulo sa dugo tungod ug alang sa iyang gihigugma. Ang gugma nga dili mangulipon kondili mohatag og kagawasan.

Katekesis ug ang Pagdasig ug Pagpanalipod sa Kaminyuon

Ang pamilya nagsukad diha sa kaminyuon. Ang kaminyuon, nga gikulit sa Dios Amahan sa pagmugna sa tawo, maoy usa ka permanente ug exclusibo nga panaghiusa sa usa ka lalaki ug usa ka babaye, gitumong ngadto sa kaayohan sa magtiayon ug ngadto sa pagpanganak ug pag-edukar sa mga anak. Usa kini ka dakong kamatuoran. Usa ka matahom nga kamatuoran ug kabahin sa Maayong Balita sa makaluwas nga gugma ni Jesus.

Ang kamatuoran sa pamilya, nga nagsukad diha sa kaminyuon isip panaghiusa sa usa ka lalaki ug usa ka babaye, usa kamatuoran nga makab-ot sa tawhanong pangrason. Atong makita kining kamatuoran diha sa gipadayag sa atong lawas ug sa kinaiyahan sa tawo, nga gimugna isip lalaki ug babaye. Ang kasaysayan ug ang mga katilingban nagsaksi niining dili mapulihan nga papel sa kaminyuon ug sa pamilya isip importante nga yunit sa bisan unsang katilingban ug isip usa ka tulunghaan sa paghigugma ug panaghiusa. Ang siyensiya, kon kini gihimo alang sa kamatuoran, nagsaksi sa katahom sa kaminyuon ug sa gugma sa magtiayon ug pamilya, lakip na ang ka-importante sa gugma sa usa ka amahan ug usa ka inahan.

Isip mga Katoliko, nahibalo kita nga ang kamatuoran sa kaminyuon ug sa pamilya gihayagan sa pagtuo. Si Cristo wala lang magbayaw sa kaminyuon sa duha ka binunyagan ngadto sa pagka-sakramento, kondili giablihan usab niya ang atong mga kasingkasing aron pagdawat ug pagsaksi sa Maayong Balita ug sa plano sa Amahan alang sa kaminyuon ug pamilya. “Wala ba kamo makabasa nga gikan sa sinugdan ang Magbubuhat ‘naghimo kanila nga lalaki ug babaye’ ug miingon, ‘Tungod niini ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug inahan ug motipon sa iyang asawa, ug ang duha mahimong usa na lamang ka lawas’?” (Mateo 19:4-5).

Daghan ug konektado ang mga hagit sa kaminyuon ug sa pamilya karon. Dili lamang nga ang pipila ka tawo dili gusto nga dunay commitment sa kaminyuon ug sa pamilya, daghan usab ang walay hustong pagsabot o wala mag-isip sa ka-importante sa kaminyuon ug sa pamilya. Nganong naingon man kini niini? Daghan ang mga rason: ang nagkadaghan nga kasinati-an sa panagbulag (ug diborsyo), ang pagdawat sa pagpuyo-puyo isip usa ka lakang o usa ka hulip sa kaminyuon, ug ang panglantaw nga ang kaminyuon usa ka pribado nga butang nga walay kalabutan ang kaayohan sa tanan ug sa katilingban. Pipila lang kini sa mga hagit nga adunay lawom nga epekto kon giunsa sa kabatan-onan paglantaw ug pagsabot sa paghigugma ug commitment.

Dunay mga young adults nga maglisod pagsabot nga ang gugma sa panagtiayon naglakip sa gasa sa kaugalingon diha sa mga panahon nga maayo ug dautan. Bisan anaa ang pangandoy alang sa commitment, ang kasakit ug kalisod nga ilang nasaksihan ug nasinati maoy nag-aghat kanila sa pagduda sa posibilidad sa malungtarong commitment sa kaminyuon. Mao nga ang pagdasig ug pagpanalipod sa kaminyuon ug sa pamilya karon maoy usa ka gimbuhaton alang sa tanan.

Ang catechesis sa pag-promote ug pagpanalipod sa kaminyuon mao ang labing gikinahanglan ug usa ka dakong responsibilidad. Sa samang higayon, atong isipon nga ang maong catechesis usa ka dakong kalipay, kay mao kini ang dakong pag-uyon sa katahom ug kamatuoran sa kaminyuon ug sa pamilya lakip na ang dignidad sa tanang mga tawo.

Kaminyuon: Usa ka Kamatauoran nga atong Nadawat

Ang talagsaong kinaiyahan sa kaminyuon isip panaghiusa sa usa ka lalaki ug usa ka babaye maoy usa ka gidawat nga kamatuoran. Dili kini hinimo-himo nga pagtulon-an. Dili usab kini kinaraan, o walay labot sa atong pagkatawo. Ang kaminyuon diha nang daan sa wala pa ang politika ug bisan gani sa wala pa ang relihiyon, nadawat kini gikan sa mga kamot mismo sa atong Magbubuhat. Si Pope Benedict XVI nagsulat: “Ang kamatuoran, ug ang gugma nga gipadayag niini, dili mahimong atong mugnaon, ato lamang kining madawat isip usa ka gasa” (Caritas in Veritate, 52). Atong pamalandongan ang pipila sa mga dili mausab nga kamatuoran sa kaminyuon nga kinahanglang mahibaloan sa atong catechesis karon.

Ang Dios maoy nagmugna sa kaminyuon. Ang Ikaduhang Consilyo Vaticano nagsulat, “The intimate partnership of life and love which constitutes the married state has been established by the creator and endowed by him with its own proper laws. . . . God himself is the author of marriage” (Gaudium et Spes, 48). Ang kaminyuon gimugna sa samang higayon, ug sa samang gininhawa, sa pagmugna sa lalaki ug sa babaye (tan-awa ang Mateo 19:4-6; Genesis 2:23-24). Magkuyog gayud ang kaminyuon ug ang tawhanong kinabuhi. Ang kaminyuon usa ka kamatuoran nga gisukaran sa kahulugan sa tawhanong kinabuhi ug nagkahulugan kini nga paga-ilhong sagrado. Usa kini ka kamatuoran nga anaa sa kinaiyahan sa tawo, lalaki ug babaye, nga naglangkob sa tibuok nga tawo, lawas ug kalag.

Marriage is a two-in-one-flesh communion of persons. Sexual difference and the complementarity between man and woman are intrinsic to marriage. Ang nakapahimong talagsaon sa kaminyuon mao ang pagkatinuod nga nagsukad diha sa lawasnong paghiusa nga nahimong posible pinaagi sa sexual nga pagka-managparis sa lalaki ug babaye—kini maoy nakahimong posible sa duha ka binuhat nga mahimong usa ka lawas.” Ang kinaiyahan sa kaminyuon mao ang permanente ug exclusibo nga paghiusa sa usa ka lalaki ug usa ka babaye. Dili sama sa bisan unsang relasyon, ang kaminyuon sa lalaki ug babaye gitumong alang sa kaayohan sa duha ka tawo nga nahimong usa. Walay laing relasyon nga sama niini. Ang catechesis makatabang sa pagtudlo niining dakong kamatuoran. Ang pagkamanaglahi ug pagkaparis sa lalaki ug babaye maoy gikinahanglan sa gugma sa managtiayon (conjugal love), nga nagkinahanglan usab sa pagka-maunongon, pagka-dili mabadbad, ug pagka-abli ngadto sa kinabuhi (nga mao ang pagkamabungahon, nga tipik ug kabahin sa conjugal love bisan alang sa mga dili makaanak). Kon wala ang lalaki ug babaye, dili kita makasugod og hisgot sa kaminyuon.

Ang kaminyuon abli alang sa anak. Ang tinuod nga kinaiyahan sa kaminyuon manalipod sa kaayohan sa kabataan ug sa importansya sa mga inahan ug mga amahan. Ang conjugal love sa bana ug sa asawa kanunayng nagkahulugan sa pagkamabungahon. Bisan pa kon ang gasa sa pagbaton og anak wala moabot, ang pagkamabungahon anaa gihapon ug mamahimong makab-ot pinaagi sa pagsagop o ang pag-atiman, ug ang paghimo og espesyal nga serbisyo ngadto sa mga pamilya, sa Simbahan, ug sa katilingban, lakip na ang pagpakitag kahiusahan ngadto sa kabus, sa nagninahanglan, sa huyang, ug sa hinikalimtan. Kining maong kamatuoran kanunay nga dili hisabtan, mao nga gikinahanglan ang catechesis. Kinahanglang atong diskubrehon pagbalik ang dakong gasa sa kaminyuon nga mao ang pagkaabli alang bata ug sa tanan nga naglangkob niini. Ang pagdawat sa usa ka bata mao ang pagdawat sa paglaum. Ang tinuod nga conjugal love kanunayng abli sa kinabuhi (bisan sa mga dili makaanak, infertile or unintentionally sterile); dili kini magpugong sa pagkamabungahon. Ug diha lamang sa kaminyuon sa usa ka lalaki ug usa ka babaye nga ang pagkaabli sa kinabuhi nalambigit sa maong relasyon. Ang kaminyuon dili lamang alang sa duha ka hamtong nga nagkasabot, apan aduna kini estruktura alang sa gugma nga maghatag og kinabuhi, nga posible lamang diha sa panagtiayon sa gugma sa lalaki ngadto sa babaye ug sa babaye ngadto sa lalaki. Ang kaminyuon nanalipod sa kamatuoran nga ang anak usa ka dakong gasa, nagkahulugan og usa ka bunga sa mahigugmaong panaghiusa sa bana ug sa asawa. Ang anak nagpasabot nga adunay usa ka inahan ug usa ka amahan. Bisan kinahanglang atong ipadayon ang pagsuporta sa mga single parents nga tumang nagsakripisyo alang sa ilang mga anak, dili gihapon mawala ang mga katungod sa bata ug ang talagsaong papel sa usa ka inahan ug usa ka amahan. Ang lalaki lamang maoy mahimong amahan; ang babaye lamang maoy mahimong inahan. Ang mga anak nagasalig diha sa kaminyuon.

Ang kaminyuon mao ang patukuranan sa katilingban. Ang pagdasig ug pagpanalipod sa kaminyuon usa ka pagpatigbabaw sa hustisya, maoy gikinahanglan alang sa tawhanong dignidad ug alang sa kaayohan sa tanan. Ang kaminyuon, ug ang pamilya nga natukod niini, mao ang primerong porma sa katilingban. Ang pamilya mao ang “first and vital cell of society” (Familiaris Consortio, 42). Sa pagkatinuod, mao kini ang kamatuoran nga kinahanglang ipadayag karong panahona. Ang kaminyuon sa usa ka lalaki ug usa ka babaye adunay publikong kinaiya nga inubanan og responsibilidad. Ang katilingban nagasalig diha sa kaminyuon alang sa procreation, pormasyon, ug edukasyon sa kabataan diha sa gugma, ug alang sa paghatag og modelo ug pagtukod og usa ka sibilisasyon sa gugma nga nasentro diha sa talagsaong gugma sa magtiayon ug paginambitay sa kinabuhi. Ang pamilya mao ang batakang konteksto diin kitang mga tawo nakadawat sa kinaiya ug kultura isip gasa nga gisalig sa atong pagka-piniyalan. Ang panaghiusa diha sa kaminyuon maghatag og kaayohan sa tanang tawo. Gikinahanglan alang kaayohan sa tanan (common good), ang tanang kahigayonan nga maghimo sa katilingban nga molambo samtang gitahod ang dignidad sa tawo. Ang nasud gitawag nga motabang o moalagad sa kaminyuon ug sa pamilya, ug siya dunay responsibilidad sa pagtahod sa kaminyuon ug sa iyang talagsaong responsibilidad alang sa kinabuhi ug kaayohan sa katilingban.

Pagdasig ug Papanalipod sa Kaminyuon Karon

Ang mga kamatuoran nga atong nahisgutan nagpakita nga ang pagdasig ug pagpanalipod sa kaminyuon dili lamang alang sa pipila ka tawo. Ang kaminyuon nalambigit uban sa kahulogan sa persona sa tawo, sa pamilya, ug sa katilingban. Ang pagsaksi sa kamatuoran, kamaayo, ug katahom sa kaminyuon maoy usa ka gimbuhaton alang sa tanan, minyo, inordinahan, consecrated, o single.

Ang mga minyo makahimo sa tinuoray nga pagsaksi pinaagi sa pagpuyo sa plano sa Dios alang kaminyuon, ang pag-uyon sa kapikas diha sa kagawasan, ug pagpuyo sa gugma nga tibuok, maunongon, ug mabungahon. Dinhi makatabang ang pag-ampo ug makanunayong pagdawat sa mga sakramento, labi na ang Eyukaristiya ug Pakighiuli. Alang sa mga Kristiyanos, ang hiniusang pag-ampo uban sa Balaang Kasulatan makahatag og tinubdan sa kusog. Alang niadtong nagpuyo sa nabungkag nga kaminyuon o pamilya o single-parent, ang grasya sa Ginoo ug ang suporta sa Simbahan ug sa uban makatabang kanila diha sa pagsaksi ug pagpanalipod sa koneksyon sa kaminyuon ug pamilya.

Ang tanang tawo makasuporta sa kaminyuon sa nagkalainlaing paagi. Ang pagsaksi sa birhen ug celebado sa gugma ni Cristo motugbang ug magdasig sa maunungon ug matinud-anong gugma sa managtiayon. Sa pagkatinuod, ang pagsaksi sa kaputli diha sa tanang porma niini, bisan unsa ang estado sa kinabuhi, nagtahud ug nag-ila sa kaminyuon nga sagrado. Dugang pa, ang tanan makahimo ug kinahanglan mag-ampo alang sa mga nagplanong magminyo; alang sa mga nangandam sa kaminyuon; alang sa mga minyo, labi na kadtong anaa sa gubot o nabungkag nga kaminyuon; alang sa mga balo; ug alang sa anaa sa posisyon sa otoridad kinsa kinahanglang manalipod sa kaminyuon ug kadtong dunay kasaypanan sa tinguha sa pagbanlas sa kamatuoran sa kaminyuon.

Sa katapusan, mahinungdanon kaayo ang pagsangyaw ug pagtudlo sa kaminyuon. Gitawag kita sa makusganong pagsangyaw sa tibuok nga kamatuoran sa atong pagtuo sa kaminyuon ug pamilya. Kini naglakip sa mga obispo, mga pari, mga diyakono, mga katekista, mga magtutudlo, ug tanang mga magtutuo. Dawaton nato kining maong responsibilidad ug kalipay sa pagpaambit sa kamatuoran mahitungod sa kaminyuon ug sa pamilya. Bisan kon kini malisod, makakaplag unta kitag tinubdan sa kusog ug kalipay diha ni Cristo, nga mao ang atong paglaum.

Ika-napulo'g Tulo nga Domingo sa Kasagaran nga Panahon (C)

May usa ka asno nga nahulog sa lawom nga atabay nga wala nay tubig. Dili gyud makuha ang asno, mao nga ang tag-iya nakahukom nga ilubong na lang kini didto, ug gisugdan dayon sa tag-iya pagtabon og yuta ang atabay. Samtang ang yuta mangahulog ngadto sa asno mokisikisi dayon kini ug mataktak ra ang yuta sa iyang bukobuko mao nga dili gyud siya matabonan. Ug sa kadugayan nag-anam kapuno sa yuta ang atabay apan wala gyud mataboni ang asno mao nga nakagawas ra gyud ang asno sa atabay.

Kita kinahanglan usab nga makakat-on sa pagtaktak sa mga butang nga makalubong kanato. Kanunay kitang maghambin sa mga nangaging hitabo sa atong kinabuhi: mga kapakyasan, kasakit, kahiubos, pagmahay, kasilag, pagdumot, kauwawan, ug uban pa nga maoy hinungdan nga dili kita motulin sa atong panaw dinhi sa kalibutan. Kinahanglang makakat-on kita sa pagwakli niining mga yuta sa atong bukobuko aron dili kita matabonan ug malubong. Sa atong pagsunod ni Cristo palabyon na nato ang nangagi, puy-an ang atong karon, ug ang Ginoo na maoy bahala sa atong umaabot. Wala gyud untay bisan unsa nga makababag kon gusto kita nga mosunod ni Cristo.

Sa atong ebanghelyo karon atong nadungog kon unsa ang gipangayo ni Jesus aron kita makasunod kaniya. Ang tawo nga miingon sa Ginoo, “Mosunod ako kanimo bisan asa ka moadto.” Giprangkahan ni Jesus nga walay mapaabot nga kaharuhay diha sa pagsunod kaniya. Wala motanyag si Jesus og kasiguroan sa kinabuhi niining kalibutana. Kon mosunod kita ni Jesus, ato usab nga masunod ang iyang kinaiya nga wala mag-apas og pagkaon, bisti, ug pinuy-anan. Wala siya mangitag suhol sa iyang pag-alagad, pagpanudlo ug pagpanambal. Ang tinuod nga disipulo ni Cristo motahan sa iyang kaugalingon sa walay pagkwenta sa iyang mga kahago bisan pa sa kalisod ug pagsuway sa kinabuhi.

Ang tawo nga miingon nga maglubong una siya sa iyang amahan gitubag ni Jesus, “Pasagdi ang nga patay nga maglubong sa ilang mga minatay.” Wala kini magpasabot nga ang sumusunod ni Jesus dili na magtagad sa iyang responsibilidad sa iyang pamilya. Kining pagkasulti-a nagpasabot nga ang pagdapit ni Jesus nagkinahanglan og hinanali nga pagtubag. Ang gitawag kinahanglang dili mag-ukon-ukon sa pagtubag. Sa ato pa, ang Gingharian sa Dios maoy hatagan og mas labaw nga pagtagad ug walay si bisan kinsa o bisan unsang hitabo nga makababag sa pagtuman sa gipangayo sa Ginoo. Ang mas importante mao ang pagsangyaw sa Gingharian sa Dios ngadto sa mga buhi aron dili sila matumpawak sa espirituhanong kamatayon.

“Kinsa gani kadtong mosugod pagdaro ug unya magpunayg lingi dili angay sa Gingharian sa Dios.” Madaot gyud ang daro kon kini mabangga sa mga bato maong kanunay gyud magbantay ang naggamit niini. Mao usab ang pagkasumusunod ni Cristo, nagkinahanglan og tibuok nga pagtagad. Nagkinahanglan kini og tibuok nga paghalad sa kaugalingon aron siya andam nga moatubang sa bisan unsang hagit o kalisod nga moabot. Tininuod ug sigurado ang pagdapit ni Jesus, mao nga wala gyud untay bisan kinsa o bisan unsa nga makaangin sa pag-atras sa iyang gitawag.

Aduna ba kitay igong kaisog sa pagdawat niining maong hagit sa Ginoo kanato? Kining tawag sa pagpuyo isip sumusunod ni Cristo dili lamang alang sa mga pari ug relihiyoso kondili alang sa tanang binunyagan nga Kristiyanos. Andam ba kita nga mosakripisyo sa atong personal nga interes aron lamang sa pag-alagad sa Ginoo? Andam ba kita pagtahan sa atong kaugalingon aron barugan ang ang atong pagtuo ug puy-an ang mga mithi sa Ginghrian bisan pa sa daghang mga kalisod ug pagsuway?

Tinuod, ang pagsunod ni Cristo dili gyud sayon! Pero alang sa tinuod niyang sumusunod, si Jesus matinud-anon ug maunongon nga kauban, ug mag-uban siya kanato sa tanan natong paningkamot. Iyang giklaro nganhi kanato kon unsa ang atong matagboan sa atong pagpadayon sa panaw uban kaniya. Siya maoy magtudlo kanato unsaon paghigugma ug pag-alagad. Ug atong makaplagan ang kinabuhing dayon sa Gingharian nga atong gipadulngan.

Ika-napulo'g Duha nga Domingo sa Kasagarang Panahon (C)

Sa usa ka pre-departure area sa usa ka airport may usa ka bata nga nagkapuliki og pahiuli sa iyang dulaan nga nabungkag. Unya dihay usa ka negosyante nga miagi ug naluoy sa maong bata, busa iya kining gitabangan. Ug nadugay-dugay gyud siya sa iyang gibuhat. Unya may miabot nga laing tawo ug miingon ngadto sa mitabang sa bata, “Ginoo ko, nia ra man diay ka dinhi, pagdali diha kay ma-late na ta sa atong flight.” Ug sa kalit misanag ang panagway sa bata nga nagtan-aw sa mitabang kaniya. Misantop sa huna-huna sa maong bata nga nakita ug nailhan na niya ang Ginoo. Ug Siya andam nga motabang sa iyang kalisod.

Kamo, nailhan na ba ninyo ang Ginoo? Sa mga bata pa kita, ang atong mga ginikanan, mga katekista, ug mga magtutudlo mipaila-ila na kanato sa Ginoo. Ug kita nakaangkon og kahibalo bahin sa iyang ngalan, unsa ang iyang nabuhat, unsa ang iyang kinaiya, ug uban pa. Apan ang mga apostoles nga gipangutana sa Ginoo kun kinsa siya dili sama sa atong kahimtang pagkakaron.

“Ug kamo, unsa may inyong ikasulti? Kinsa man ako?” Ug si Pedro mitubag, “Ikaw mao ang Mesiyas nga pinadala sa Dios!” Nganong kini man maoy gitubag ni Pedro? Tungod ba kay naminaw siya sa ilang leksiyon sa religion, o naka-eskwela siya sa seminario? Sigurado gayud nga dili, ug dili pud tungod kay aduna siya’y lawom nga pagsabot sa doktrina sa persona ni Jesus. Usa ka posibleng hinungdan sa tubag ni Pedro mao ang iyang kasinatian sa pagpakig-uban ni Jesus. Si Pedro ug ang mga apostoles nakasaksi sa mga gibuhat ug gipanulti ni Jesus. Sa ato pa, ang basihanan diay sa nahimong tubag ni Pedro sa pangutana ni Jesus mao ang personal nga pagpakigrelasyon sa Ginoo.

Tinuod, husto ang tubag ni Pedro, apan husto ba kaha usab ang iyang pagsabut sa iyang tubag? Dili ba kaha ang naa sa huna-huna ni Pedro mao ang Mesiyas nga dugay na nga gipaabot nga maghari sa Israel ug nga maoy magpalingkawas kanila gikan sa politikanhong pagkaulipon? Apan dili ingon niining matanga ang pagka-Mesiyas nga gipasabut sa Ginoo kondili usa ka Mesiyas nga mag-antus pag-ayo. Isalikway siya sa mga lider sa katawhan, patyon ug mabanhaw.

Aron mas mailhan pag-ayo si Jesus sa iyang mga tinun-an kinahanglan mahimo silang mas suod niya nga sumusunod. Ug si Jesus mipadayag kanila sa gikinahanglan aron kini mahitabo. Ang buot mosunod sa Ginoo kinahanglang magdumili sa iyang kaugalingon, magpas-an sa iyang krus, ug magsunod kaniya. Dili ba ang pagka-kristiyano mao man ang pagka-sumusunod ni Cristo? Nan, kita karon ingon ba niini ang atong pagka-kristiyano? Dili ba kaha gusto lamang natong hangpon ang Ginoo sa atong kinabuhi unya isalikway nato ang krus? Gusto lamang kitang magpuyo sa haruhay ug hamugaway nga kinabuhi bisan pa’g sa luyo niini mao ang pagyatak sa katungod ug pagdaug-daog sa isigkatawo. Usahay dili nato sundon ang kabubut-on sa Dios tungod kay dili kita gustong mag-antus ug magpas-an sa atong krus.

Unsa kalawom ang atong pagkaila ni Cristo? Kutob ra ba diha sa hunahuna ang atong kahibalo kon kinsa siya? Magpabiling ingon ra gyud niini ang mahitabo kun dili nato tugotan nga malambigit ang Ginoo diha sa atong inadlaw-adlawng kasinatian sa kinabuhi. Kun atong puy-an ang atong pagka-kristiyano o atong papuy-on si Cristo sa atong kinabuhi, makaingon kita nga atong nailhan ang Ginoo diha sa atong kasingkasing. Mao nga makapangutana kita kon unsa kaha nga Cristo ang nailhan sa usa kristiyano nga magpahuwam sa iyang kwarta unya magkalisod-lisod na hinuon ang nakahuwam sa pagbayad sa tubo o tanto. Ang bana o asawa nga nakaila ni Cristo magpabilin nga maunongon sa iyang saad sa kaminyo-on ug dili gyud mahitabo nga aduna siyay iring-iringon. Ang ginikanan nga nakaila ni Cristo maningkamot gyud sa paghatag og kaayohan sa iyang pamilya ug mga anak, dili gyud niya mantinilan lang og buwad ang ipasud-an nila kay mangiyawat siya kwarta nga ikataya pa og swertres.

Sa atong pagkahiusa kang Cristo nga nadawat nato sa atong bunyag diin nahimo kitang mga anak sa Dios, hina-ot unta nga ang Espiritu Santo magtabang kanato aron mohamtong kita sa atong pagka-suod nga sumusunod ug higala Cristo, ug molawom ang atong kahibalo sa Ginoo dili lamang kutob sa atong salabutan kondili hangtod diha sa kinahiladmang suok sa atong kasingkasing.

Ika-napulo'g Usa nga Domingo sa Kasagarang Panahon (C)

Kasagaran sa tawo nga dunay dautan nga kagahapon dili usahay makalantaw sa unahan latas nianang mangiob nga kinabuhi. Ang katilingban kanunay nagbutang og ali ug naglain kanila gikan sa mga tawo nga giila nga “matarong.” Ambot nganong dili man mapapas diha sa pangisip sa katawhan ang ilang dautang buhat kaniadto?
Apan kining mga tawhana nga gidumili-an sa katilingban dunay higayon nga makakaplag og kadasig kon atong sulayan paglili ang ebanghelyo sumala ni San Lucas. Ug atong pamalandongan ang gisaysay mahitungod sa usa ka babaye nga dautag kinabuhi nga midihog sa mga tiil ni Jesus.
Kining estoryaha nahitabo sa dihang gidapit si Jesus sa pakigsalo pagpangaon didto sa balay ni Simon nga Pariseo (Lucas 7:36-50). Samtang didto si Jesus sa maong balay, usa ka makasasala nga babaye nakadungog nga nagkaon si Jesus didto. Busa, misulod siya didtong lugara ug miduol sa tiilan ni Jesus. Nahumod sa iyang mga luha ang mga tiil ni Jesus, iya kining gitrapohan sa iyang buhok, gihagkan ug gibuboan og pahumot.
Kadaghan na kita makadungog niining maong estorya, pero tingali wala nato mahatagi’g pagtagad ang kaisog niadtong babayehana nga misulod niadtong dapita. Wala isugilon ni San Lucas kon unsa siyang klaseha sa pagkababaye. Ang mabasa lamang nato mao nga dautan ang iyang kinabuhi. Sa ato pa, ang pagtan-aw sa katilingban kaniya niadtong panahona nahisama sa mga prostitute nga sa makadaghang higayon gilimbongan ug giilad sa mini nga gugma.
Ang Pariseo mi-kwistyon dayon kang Jesus sa unsa nga katarongan nga makighinabi siya sa makasasala kon usa pa siya ka tinuod nga propeta. Nganong itahan man ni Jesus ang iyang reputasyon sa natad sa katilingban diha sa iyang pagpakigsandurot niining makasasala?
Isip tubag, misugilon si Jesus og usa ka sambingay sa duha ka tawo nga nakautang. Ang usa nakautang og dako samtang ang laing usa gamayng kantidad. Sa dihang gipapas ang ilang mga utang, kinsay labaw nga nahigugma sa nagpahulam nila? Ang tubag ni Simon, “mao kadtong dakog utang.”
Sa panan-aw ni Jesus, si Simon ug ang babaye pulos makasasala. Apan sama sa sambingay managlahi sila og gidak-on sa paghigugma: ang babaye dakog paghigugma kay gipasaylo ang daghan niyang mga sala.
Sa ato pa diay atong masabot nga ang importante alang sa Ginoo dili kon kinsa ug unsa kita kaniadto kondili kinsa ug unsa kita karon. Si Jesus mipasalig sa maong babaye. “Gipasaylo na ang imong mga sala... pauli nga malinawon.” Ang dautan nga kagahapon sa maong babaye dili angayng maghatag kaniya’g kabug-at. Gihatagan siya sa Ginoo og kalinaw (shalom). Ang kalinaw nga iyang gihatag nagpasabot og katibuok sa kinabuhi, usa ka kasinatian sa kaayohan nga nagagikan lamang sa Ginoo. Kining kalinawa dili mabawi gikan sa maong babaye, bisan pa sa mga pangulo sa relihiyon sa ilang nasud sa maong panahon.
Usahay mahadlok kita sa pagdawat sa mga tawo nga nakalapas sa atong giisip nga moralidad tungod sa kahadlok nga madaot ang atong kadungganan isip individual o institution. Nganong magpanagana man kita sa pagpaapil kanila sa atong pundok inubanan sa kamaloloy-on ug paghigugma nga gitudlo ni Jesus? Isip katawhan sa Dios nga giubanan sa presensiya ni Cristo, mamahimo unta kitang modelo nga magpadayag sa mapasayloong gugma sa Dios sa atong panahon karon. Si Jesus nga nakig-uban sa mga makasasala ug mga sinalikway sa katilingban kaniadto buhi karon ug nag-aghat kanato sa pagsunod sa iyang mga lakang.