DOMINGO SA SANTISIMA TRINIDAD

Kung kita motan-aw sa TV o bisan unsang salida sa YouTube o Tiktok, kung makakita kita og usa ka magdudula, o usa ka politiko, o usa ka tawo nga nanguros, kita moingon nga siya Katoliko. Ang pagpanguros usa ka timailhan sa atong pagtuo sa usa ka Dios, ang Amahan, ang Anak, ug ang Espiritu Santo. Naandan na kini sa mga Katoliko. Gibuhat nato kini tungod kay kini usa ka mubo nga pag-ampo. Ang atong gihimo gamit ang atong mga kamot usa ka krus. Atong hinumduman nga naluwas kita pinaagi sa kamatayon ni Jesus sa Krus. Gikurusan nato ang atong mga lawas. Ang gisulti sa atong baba "Sa ngalan sa Amahan, ug sa Anak, ug sa Espiritu Santo." Atong giila kung kinsa ang Dios nga nagluwas kanato. Ang krus usa ka timaan sa gugma sa Dios kanato nga siya namatay sa krus alang kanato. Kini nga Dios usa ka Dios - Usa ug Tulo, ang Amahan, ang Anak, ug ang Espiritu Santo. Dili nato itago o ikaulaw ang paghimo sa timaan sa Krus. Ang kamatuoran nga gipasabot niini maoy lawom.

Karong Domingoha atong gisaulog ang atong One Triune God. Ang Dios usa ra, apan kining usa ka Dios mao ang Amahan, Anak, ug Espiritu Santo. Giunsa nato pagkahibalo niini? Tungod sa pagpadayag ni JesuCristo, ang Dios nga Anak nga nahimong tawo. Dili unta nato kini mahibaloan kon wala pa kita sultihi ni Jesus. Atong nadungog sa ebanghelyo ang giingon ni Jesus: “Inig-abot sa Espiritu sa kamatuoran, tabangan kamo niya nga masabtan ang tanang kamatuoran…. Dinhi atong madungog ang tulo, ang Espiritu Santo nga maghatag ug pagsabot, si Jesus nga nagsulti sa kamatuoran, ug ang Amahan kang kinsa nagagikan ang tanang kamatuoran. Tulo sila apan usa ra ang ilang aksyon. Mao usab kana ang atong nadungog sa sinulat ni San Pablo sa atong ikaduhang pagbasa. Ang nakapamatarong kanato mao ang atong pagtuo kang JesuCristo. Pinaagi kang Jesus atong natagamtam ang grasya sa Dios nga Amahan. Kini nga grasya gibubo sa atong mga kasingkasing pinaagi sa Balaang Espiritu. Anaa na usab ang Usa ug ang Tulo.

Kita adunay relasyon sa matag persona sa Dios. Ang Amahan ni Jesus mao usab ang atong Amahan. Isip Amahan, siya ang nag-atiman kanato. Dili kita niya biyaan. Siya ang tinubdan sa tanang kaayo. Ang Dios nga Anak atong igsoon. Nahimo siyang tawo. Siya nahimong sama kanato. Kita makasunod ni JesuCristo tungod kay siya usa ka tawo nga sama kanato. Ang Espiritu Santo naghatag kanato ug abilidad sa paghigugma sa Dios pinaagi sa pagsunod sa iyang mga sugo. Dili kita makaingon nga dili nato masundog si Jesus. Ang Iyang Espiritu nagalihok dinhi kanato.

Ang Dios usa ug managlahi. Usa sila sa pagka-Dios. Apan ang Dios nga Amahan lahi sa Dios nga Anak ug sa Dios nga Espiritu. Ang ilang panaghiusa dili makaguba sa ilang mga kalainan. Sa samang paagi, ang ilang mga kalainan dili makababag sa ilang pagkausa. Bisag lahi sila, nahimo silang usa sa ilang gugma ug aksyon sa usag usa.

Kini usa ka misteryo. Kini nagpasabot nga dili nato kini hingpit nga masabtan, apan ang misteryo nagdapit kanato sa paghiusa. Atong paningkamutan nga mapuy-an sa kinabuhi ang misteryo ug dili lang sabton. Unsaon nato pagkinabuhi niini? Sa atong pakighiusa sa Dios. Atong higugmaon ug alagaran ang atong Dios nga Amahan, atong sundon si Jesus, ang Dios nga Anak nga nahimong tawo, ug magpasakop kita sa mga pag-aghat sa Espiritu Santo. Kanunay siya nga naglihok sa atong kinabuhi.

Mapuy-an usab nato ang misteryo sa Trinidad sa atong panaghiusa sa simbahan. Ang pinakagamay nga unit sa simbahan mao ang BEC – Basic Ecclesial Community – o ang Kriska, ang Christian Neighborhood. Kini gilangkoban sa mga napulo o kawhaan ka mga pamilya nga managsilingan. Kay managsilingan sila, sayon ​​ra ang panag-uban. Busa sila nagkahiusa sa pag-ampo, nagkahiusa sa pagtabang sa usag usa, ug nagkahiusa sa pagpaambit sa ilang Kristohanong kasinatian. Sama sa Trinidad, lahi ang matag membro sa Kriska. Ang uban bata pa, ang uban tigulang, ang uban nagtungha, ang uban nagtrabaho sa opisina ug ang uban nagpabilin lang sa balay. Bisag managlahi sila, nagkahiusa sila. Nagtinabangay sila sa ilang kinabuhi ug sa ilang pagtuo. Mao nga kada tuig, sa kapistahan sa Sntisima Trinidad, mao usab ang Domingo sa BEC. Ang Santisima Trinidad maoy inspirasyon ug sumbanan sa atong mga Kriska o BEC – managlahi apan nagkahiusa.

DOMINGO SA PENTEKOSTES (C)

Si Jesus mikayab sa langit. Gibiyaan na ba ta niya? Wala! Siya mismo miingon nga dili kita niya biyaan nga mga ilo. Magpadala siyag laing katabang. Gawas kaniya nga magpabilin uban kanato hangtod sa kataposan sa panahon, magpadala siya og katabang. Siya mohupay kanato. Siya modasig kanato. Siya mogiya kanato ngadto sa kamatuoran. Kana walay lain kondili ang iyang Espiritu. Ang gahom sa Dios maoy maghatag kanatog katakos sa pagpadayag kaniya. Atong nadungog ang gisulat ni San Pablo sa ikaduhang pagbasa: “Walay makaingon, ‘Si Jesus mao ang Ginoo,’ gawas kon pinaagi sa Espiritu Santo.” Ang bisan unsang abilidad nga naa nato sa pagsulti, tungod sa Espiritu Santo.

Sa dihang si Jesus mikayab sa langit, ang iyang mga tinun-an mibalik sa Jerusalem. Nagtapok silang tanan sa usa ka lawak. Nag-ampo sila ug tingali nahadlok usab sila. Wala na didto si Jesus. Mahimong makit-an sila sa mga Judio nga mga kaaway ni Jesus, ug sama kang Jesus, sila akusahan, dakpon ug sakiton. Atong hinumdoman ang gipakaylap sa mga pangulo sa mga Judio taliwala sa mga guwardiya sa lubnganan bahin sa pagkabanhaw ni Jesus. Samtang nangatulog sila, gikawat sa mga tinun-an ni Jesus ang iyang lawas gikan sa lubnganan aron walay sulod ang lubnganan. Mao nga kadtong giisip nga mga tinun-an ni Jesus mga kaaway sa publiko.

Apan sa adlaw sa Pentecostes, nga usa ka dakong pista sa mga Judio, sa dihang ilang nahinumdoman ang paghatag sa Balaod ni Moises kanila didto sa Bukid sa Sinai, samtang ang mga tawo gikan sa lain-laing mga nasod nagmaya, ang Espiritu Santo mikunsad sa mga tinun-an pinaagi sa kusog nga hangin ug mga dila sa kalayo nga mitungtong sa matag usa sa ilang mga ulo. Ang mga tinun-an nausab. Aduna na silay kaisog ug abilidad sa pagsangyaw sa nabanhawng Jesus. Siya ang Cristo nga dugay nang gisaad sa Dios nga ipadala ngadto sa katawhan. Tungod sa Espiritu Santo, ang mga tinun-an nausab. Natingala usab ang mga tawo nga ilang nasabtan ang mensahe sa ilang kaugalingong pinulongan bisan pa man nga gikan sila sa lainlaing bahin sa imperyo sa Roma ug nagsultig lainlaing pinulongan. Kaisug ug pagsabot – mao kana ang mga gasa sa Espiritu Santo. Ang gahum sa Dios naglihok diha sa mga tinun-an ug sa mga tawo!

Aduna usab kitay laing bersyon sa paghatag sa Espiritu nga atong nadungog sa atong ebanghelyo. Kini nga panghitabo mas pribado. Ang mga tinun-an lang ang naapil ug nahitabo kini sa gabii mismo sa Domingo sa Pagkabanhaw ni Jesus. Si Jesus mipakita kanila sa unang higayon. Bisag wala pa sila motuo kaniya bisag gipakita niya kanila ang iyang mga kamot ug kilid sa mga inagian sa lansang ug bangkaw, misalig siya kanila. Gihuypan niya sila ug gihatagan og gahom. Gihatagan niya sila sa Espiritu Santo aron sila makapasaylo sa mga sala. Makapasaylo sila tungod kay nabuntog ni Jesus ang daotan. Si Jesus nag-antus sa bug-os nga gahum sa dautan, nga walay lain gawas sa kamatayon, ug iyang nabuntog kini. Gibanhaw siya pag-usab. Ang kamatayon dili na makahawid kaniya. Iyang gibungkag ang gahum niini. Ang gahum sa sala mapildi dili pinaagi sa pagpatay sa dautan kondili pinaagi sa pagpasaylo sa sala. Ang sala dili na makahawid kanato. Gipaambit ni Jesus kini nga gahum sa iyang mga tinun-an.

Mga kaigsoonan, nadawat nato ang gahum sa Espiritu Santo sa dihang kita gibunyagan ug gikumpirmahan. Magamit na nato karon ang mga pagtulon-an ni Jesus. Masundog na nato siya. Makita na nato ang dalan paingon sa langit. Anaa na kanato ang gahum ni Jesus. Ang Iyang Espiritu naglig-on ug naggiya kanato.

Gikumpara ni San Pablo ang simbahan sa lawas ni Cristo. Ang simbahan dili building. Ang simbahan dili organisasyon sa mga tawo. Kini mao ang lawas ni Cristo. Sama nga ang lawas gilangkoban sa daghang mga bahin nga adunay lain-laing mga porma ug lain-laing mga gimbuhaton – ang mata lahi kay sa tiil ug ang mata nagbuhat ug lain-laing mga butang kay sa tiil; lahi ang porma sa kasingkasing kaysa utok – mao usab ang simbahan. Managlahi kita. Ang obispo lahi kay sa katekista. Lahi ang lider sa kapilya kay sa madre. Apan usa ra kita ka simbahan. Usa ka kinabuhi ang nagalatay sa tibuok lawas, nga nagalihok sa matag bahin niini. Sa samang paagi, usa ka Espiritu ang nagpabuhi sa tibuok simbahan ni Cristo. Si San Pablo misulat: “Kay pinaagi sa usa ka Espiritu kitang tanan gibunyagan ngadto sa usa ka lawas, Judio man o Griego, ulipon o gawasnon, lalaki man o babaye, ug kitang tanan gipainom ug gipaginhawa sa usa ka Espiritu.” Ang tinubdan sa atong panaghiusa mao ang usa ka Espiritu nga ania kanato.

Ang adlaw sa Pentekostes, nga alang kanatong mga Kristohanon mao ang pista sa pagkunsad sa Espiritu Santo, giisip nga birthday sa simbahan. Niining adlawa, ang simbahan mibarug sa kalibutan. Kini dayag nga nagsangyaw ug nagpaila sa mensahe niini mahitungod kang Jesus. Gikan sa unang Pentecostes hangtod karon, ang simbahan nagpadayon sa buhat sa kaluwasan nga gihimo ni Jesus. Ang lawas ni Jesus nga nagbuhat niini dili na ang iyang pisikal nga lawas kondili ang iyang lawas nga mistiko. Nindot kaayo hunahunaon nga dili lang kutob nga makadawat kita sa kaluwasan. Tungod kay kita kabahin sa Simbahan, kita kabahin sa pagdala sa kaluwasan ni Jesus sa kalibutan. Ang iyang Balaang Espiritu ania kanato. Dili na kita mauwaw sa pagbarug alang sa kinabuhi ug tawhanong katungod. Dili na ta magpakaamang sa pagsulti sa kamatuoran. Dili na ta magmaluya sa pagbarug alang sa hustisya. Atong palihokon ang gahum sa Espiritu Santo nga ania kanato.

DOMINGO SA PAGSAKA SA LANGIT SA GINOO (C)

 (Buhat 1:1-11 / Efeso 1:17-23 / Lucas 24:46-53)

Pagkadali sa pagdagan sa panahon! Kapin na sa kwarenta ka adlaw sukad sa Pagkabanhaw ni Jesus! Atong nadungog sa unang pagbasa nga si Jesus nagpabilin uban sa iyang mga tinun-an sulod sa kap-atan ka adlaw human sa iyang pagkabanhaw. Niining mga adlawa siya nagpadayon sa pagtudlo kanila mahitungod sa gingharian sa Dios, ang importanteng tema sa iyang pagpanudlo bisan sa wala pa siya mamatay. Ang mga disipulo wala gihapon makasabot niini sa hingpit. Mao nga nagpadayon sila sa pagpangutana hangtod sa katapusang adlaw kon kanus-a kini moabot. Bisan karon sa atong panahon aduna gihapoy mga tawo nga nagtagna o naghatag ug eskedyul kon kanus-a matapos ang kalibotan ug ang paghukom moabot sa tanang tawo. Apan klaro nga giingon ni Jesus nga walay nasayod niini gawas sa Dios nga Amahan. Busa dili na nato kini hunahunaon. Ang importante nga andam ta kanunay kung moabot na ni. Kabahin sa pagkaandam mao ang paggamit sa kahigayonan nga kita mahimong mga saksi mahitungod kang Jesus. Ang Dios motabang kanato niining buhata. Ipadala niya ang Balaang Espiritu ug uban sa iyang gahom makatuman kita sa atong misyon nga makaabot sa tanan – bisan sa kinatumyan sa yuta – aron mailhan si Jesus ug ang Maayong Balita sa kaluwasan. Kitang mga Katoliko, anaa na kanato ang Espiritu Santo. Atong nadawat kini sa dihang kita gibunyagan ug gikumpirmahan. Busa, kita makahimo sa pagtuman sa misyon nga gibilin ni Jesus kanato.

Sa atong ikaduhang pagbasa, si San Pablo nag-ampo nga ang mga Kristohanon sa Efeso makabaton sa kahayag nga mahibalo sa paglaom sa himaya nga gihatag kanato ug sa kadako sa gahom nga ania kanato karon. Kini nga gahom mao ang gahom nga nagbanhaw kang Jesus gikan sa mga minatay ug nagdala kaniya ngadto sa langit. Maghinaut kita nga mag-ampo usab kita alang niining duha ka butang.

Una, nga atong masabtan ang atong paglaom. Unsa man ang atong gilauman? Ang tema sa atong Tuig sa Jubileo mao ang PILGRIMS OF HOPE. Nagpanaw kita nga may paglaum. Ang pista sa pagsaka ni Jesus sa langit nagdasig kanato sa paghangad sa langit. Himoon nato nga ang atong mga mata ug ang atong mga tinguha motutok kang Jesus sa langit. Ang langit ang atong gilauman. Didto, wala nay pag-antos, wala nay kasakit, wala nay kamatayon. Mapahiran ang tanan natong luha. Ang himaya ug kalipay nga atong maangkon sa langit dili ikatandi sa atong giantos karon sa yuta. Bisan gamayng langit lang, mawagtang na ang tanang kalisdanan nga atong naagian. Kini nga paglaom dili lamang alang kanato. Para kini sa atong kalibutan. Ang kamatayon ug daotan mapildi. Adunay hustisya. Ang tanang bakak ug limbong madayag. Ang tanan nga nagbuhat og daotan manubag ug ang matag maayong buhat nga atong buhaton gantihan. Kita nanghinaut nga ang kataposang pulong dili kamatayon o bakak kondili kinabuhi, gugma ug hustisya. Ang kalinaw nga atong gipangandoy moabot sa kataposan. Kini ang atong paglaom. Mohangad kita sa langit. Didto magagikan ang atong paglaom.

Apan kinahanglan nga dili lang kita kanunay nga maghangad. Mao kini ang gisulti sa duha ka anghel ngadto sa mga tinun-an samtang ang ilang mga mata nagtan-aw sa pagkayab ni Jesus sa langit. “Nganong naghangad kamo?” sila miingon. “Si Jesus, nga gibayaw ngadto sa langit, mobalik pag-usab. Busa pangadto kamo sa Jerusalem, hulata ang pag-abot sa Espiritu Santo, nga iyang gisaad, ug buhata ang iyang gisugo kaninyo.” Ang kapistahan sa pagkayab ni Jesus sa langit nagpahinumdom usab kanato sa misyon nga gibilin ni Jesus kanato – ang pagsaksi kaniya sa pagsangyaw sa Maayong Balita sa kaluwasan.

Kinahanglang maabot nato ang tanan. Sa walo ka bilyong tawo sa kalibotan, mga duha lang ka bilyon ang Kristiyanos. Kini nagpasabot nga sa matag walo ka tawo, duha lamang ang midawat kang Kristo. Daghan pa ang kinahanglan natong kab-oton.

Makapabalaka kay dako pa ang misyon. Apan dili kita mahadlok. Adunay gahum nga naglihok dinhi kanato. Kini ang gahum sa Pagkabanhaw. Sama sa giingon ni San Pablo, mag-ampo kita nga atong mailhan, mapasalamatan ug magamit kini nga gahum. Si Jesus miingon sa tanan sa wala pa siya mokayab sa langit: “Ang tanang gahom sa langit ug sa yuta gihatag kanako…ug ako mag-uban kaninyo hangtod sa katapusan sa panahon.” Dako tuod kaayo ang misyon. Daghan ang buhaton. Apan ang gahum sa Dios, ug kana mao ang iyang Espiritu Santo, naglihok uban kanato. Paaboton nato siya. Sa sunod Domingo atong saulogon ang Pentekostes, ang pagkunsad sa Espiritu Santo kanato.

Para sa atong pagsaksi bahin kang Jesus, atong gamiton ang tanang paagi nga ania kanato. Karong Domingoha mao ang World Communication Sunday. Niining adlawa gipahinumduman kita sa papel sa komunikasyon sa pagsangyaw kang Jesus. Adunay TV, radyo, pamantalaan, internet, Facebook, TikTok, YouTube, messenger ug tanang paagi sa pagsangyaw. Gamiton nato sila dili lang para sa atong kalingawan. Ilabi na nga dili sila gamiton sa pagpakaylap sa daotan ug bakak. Ang tema sa World Communication Sunday karong tuiga mao ang: “Share with gentleness the hope that is in your hearts.” -“Ipaambit uban sa kalumo ang paglaum nga anaa sa inyong mga kasingkasing.”

Pinaagi sa social media, atong ipahayag ang atong paglaum uban ang kalumo. Atong wagtangon ang bisan unsang kabangis ug bakak sa atong pagpahayag o pagsangyaw. Ang social media kinahanglan nga gamiton aron ang mga tawo magkaila ug magkonektar ug dili aron sila mag-away. Kini usa ka paagi sa dayalogo. Hinaot nga pinaagi sa social communication mas mokaylap ang kamatuoran, pagkamaayo, panaghigalaay ug pagsinabtanay sa usag-usa. Niining paagiha magamit nato ang komunikasyon sa pagpalapad sa gingharian sa Dios.

Si Jesus mikayab sa langit. Gihatagan niya kita og paglaum nga kita usab moadto didto. Atong tinguhaon kini. Apan samtang naghulat kita sa langit, maninguha kita dinhi sa yuta aron matuman ang misyon nga iyang gibilin kanato. Uban sa panabang sa gahum sa Espiritu Santo, atong ipaila si Jesus nga siya ang Dalan, ang Kamatuoran, ug ang Kinabuhi.

IKA-21 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

 

“Bulahan ka gayod, Simon nga anak ni Jonas... sultihan ko ikaw: ikaw si Pedro ug ibabaw niining bato tukoron ko ang akong simbahan…” Niining mga pulonga ni Jesus, daghan ang maghunahuna nga ang Ebanghelyo karong Domingoha kay mahitungod lang ni Pedro. Apan sa pagkatinuod, kini mahitungod ni JesuCristo ug sa iyang Simbahan. Si Pedro mao ang "Bato", apan si Jesus ang nagtukod sa Simbahan: "Sa ibabaw niining bato, pagatukoron ko ang akong Simbahan ug bisan gani ang kamatayon dili gayod makabuntog niini." Dili tungod kang Pedro, kondili tungod kang Cristo nga solemneng nagpahayag, “Ako magauban kaninyo sa kanunay hangtod sa kataposan sa panahon.” Ang nagapabilin nga presensya ni Jesus naghimo sa Simbahan, bisan pa sa tawhanong komposisyon niini, tinuod nga diosnon sa gigikanan ug kapa-ingnan, ug busa, dili mabuntog batok sa tanang pag-atake sa kaaway.

Ug usab, nasayop kita kon atong hunahunaon nga ang Simbahan mao ang pisikal nga balay sa pagsimba nga atong adtoan matag Domingo. Ang Simbahan mao ang katawhan, ang katilingban sa mga magtotoo nga nag-angkon sa usa ka tinuod nga pagtuo kang Jesus. Sa Dogmatic Constitution on the Church, ang Ikaduhang Konsilyo sa Batikano nag-ingon: “Ang walay kataposang Amahan… nagplano sa pagtuboy sa mga tawo ngadto sa usa ka partisipasyon sa balaang kinabuhi…sa pagtigom diha sa balaang Simbahan sa tanan ng motuo kang Cristo.” (LG, 2).

Diha sa Credo, atong gipahayag, “Mituo ako sa usa, santos, katoliko ug apostoliko nga Simbahan.” Karong Domingoha, ang Ebanghelyo nagdapit kanato sa pagbag-o sa atong pagtuo ug pagkamaunongon ngadto sa atong Balaang Inahang Simbahan. Bisan tuod ang Ginoo nagpasalig nga, “ang mga ganghaan sa kamatayon dili makabuntog niini,” wala siya mosaad og hapsay nga paglawig. Gikan sa gawas, ang Simbahan giatake sa iyang mga kaaway. Ug gikan sa sulod, daghang mga problema, mga eskandalo, mga kasaypanan ug mga sala ang nagpadayon sa pagtay-og sa Simbahan hangtod sa mga pundasyon niini. Sa pagkatinuod, si Pope Benedict XVI miingon nga ang “mga sala sulod sa Simbahan” maoy labing dakong hulga sa Simbahan.

Kini nagdala kanato sa paghunahuna sa laing punto: ang Simbahan dili lamang ang institusyonal ug hierarchical nga istruktura. Hinoon, ang Simbahan gilangkuban sa mga pamilya nga hugot nga nagsunod sa mga mithi sa Ebanghelyo. Si Papa San Juan Paulo II nag-ingon, “Ang kaminyoon maoy usa ka buhat sa kabubut-on nga nagpasabot ug naglakip sa usa ka gasa sa usag usa, nga naghiusa sa mga kapikas diin sila naglangkob sa usa ka pamilya - usa ka simbahan sa panimalay o Domestic Church.” Ang Vatican II mipahayag, “Ang pamilya, ingnon ta, ang lokal nga simbahan. Dinhi niini ang mga ginikanan kinahanglan, pinaagi sa ilang pulong ug panig-ingnan, mahimong unang magwawali sa pagtuo ngadto sa ilang mga anak…” (LG, 11). Ingon nga simbahan sa panimalay (domestic church), ang pamilya kinahanglanon diha sa kinabuhi sa Simbahan. Bisan unsa ang mahitabo sa mga pamilya kini adunay sigurado ug direkta nga epekto sa unibersal nga Simbahan.

Sa pagpamahaw usa ka buntag niana, ang asawa nangutana sa iyang bana, “Unsay imong gibuhat?” “Wala,” mitubag ang bana. Apan miinsister ang asawa, “Unsay wala? Usa ka oras na nimong gibasa ang atong marriage contract.” Ang bana mipasabut, “Ah, oo! Nangita ko sa expiration date!”

Mahitungod sa kaminyoon ug pamilya, subo nga palandongon nga adunay daghan nga angay kitang mabalaka. Sa pagkakaron, adunay lihok sa mga magbabalaod sa atong nasud sa pagduso sa pag-legalize sa diborsyo. Ug ang ilang rason? Kay, sa pagkakaron, matod pa nila, kita ra ang nasud sa kalibutan nga wala pa mahimong legal ang diborsyo!

Hinuon, bisan og wala pay diborsyo sa atong nasud, nakita na nato ang grabeng pagsaka sa gidaghanon sa napakyas nga kaminyuon ug nabungkag nga pamilya. Mahanduraw lang nato ang makapasubo nga senaryo sa dihang ang diborsiyo sa ngadtongadto mahimong legal.

Apan dili lang ang diborsiyo ang angay kabalak-an. Ang makapaalarma kay ang mga magtiayon dili na interesado nga magpakasal sa simbahan. Daghan kanila ang nakig-ipon-ipon, o ang gitawag nga "live-in" o "moving-in" nga relasyon. Ang mas grabe pa mao ang "sleepover" nga relasyon. Dili na sila mubalhin ug puyo. Hinunoa, sila "matulog" sulod sa pipila ka adlaw ug unya mobiya ug magpadayon sa ilang kaugalingong mga kinabuhi. Giingon nila nga kini usa ka maayo nga bag-ong paagi aron mapadayon ang indibidwalidad, luna o space, ug kagawasan sa bisan unsang commitment, pinansyal ug emosyonal. Walay pasalig, walay responsibilidad ug walay tinuod nga relasyon. Busa, komosta ang mga bata? Aw, ang kontraseptibo dali nga magamit, ug kung kini mapakyas, aborsyon. Apan ang makapasubo nga istorya wala mohunong dinhi. Daghang mga nasud ang nag-legalize na sa parehas nga sekso nga "kaminyoon" o same-sex marriage. Walay nahibalo kon unsa ang sunod nga lakang, ang tanan gitumong ngadto sa pagkaguba sa kaminyoon ug sa pamilya.

Busa, dili ikatingala nga ang bisyonaryo sa Fatima, si Sister Lucia nagtagna sa usa sa iyang mga sulat nga 'Ang kataposang gubat tali sa Ginoo ug sa gingharian ni Satanas mao ang mahitungod sa Kaminyoon ug sa Pamilya.' Si Papa San Juan Paulo II mipalanog niini sa iyang pasidaan: “Kon ang pamilya maguba, mao usab ang nasod, ug mao usab ang tibuok kalibotan nga atong gipuy-an.” Kini nga mga uso ug kultura sa atong kasamtangan nga katilingban wala magdala kanato bisan asa gawas sa paglaglag sa kaugalingon. Dayag ug klaro, nga kini nakagamot sa gahi nga pagdumili sa mga tawo sa pagpaminaw ug pagsunod sa mga pagtulun-an ni JesuCristo pinaagi sa Simbahan.

Si Jesus nagpadayon sa pagtukod sa Iyang Simbahan, ug walay yutan-ong gahum ang makalaglag niini. Apan aron magpabiling lig-on ug malagsik ang Simbahan taliwala niining grabe nga mga pag-atake ug kapeligrohan, kinahanglan natong palig-onon ug panalipdan ang atong mga pamilya, ang domestic nga Simbahan. Ug ang paagi sa pagbuhat niini mao ang paghimo sa atong mga pamilya nga hingpit nga masunuron ug masinugtanon sa Magisterium sa Simbahan ug matinud-anon sa commitment sa pag-ampo sa pamilya: “Ang pamilya nga nagkahiusa sa pag-ampo, nagkahiusa sa pagpuyo.” Unya makasugod na kita sa paglantaw sa unahan uban ang paglaum ngadto sa masanag nga kaugmaon alang sa Simbahan ug sa tibuok tawhanong katilingban.

IKA-20 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Ang pagtuo nga ang gugma sa Dios naa ra sa pipila ka tawo, tribo, o kultura dugay na nga dinhi sa kalibutan. Ang ideya nakagamot pag-ayo sa kasingkasing sa daghang mga tawo sa panahon ug kultura ni Jesus. Sa dihang si Jesus miingon diha sa ebanghelyo "Ako gipadala ngadto lamang sa nawala nga mga karnero sa balay ni Israel", siya nagpahayag sa usa ka komon nga gihuptan nga panglantaw.

Ang matag tawo ug kultura adunay pipila ka matang sa pagpihig ug prejudices: Ang mga Judio mituo nga sila lamang ang pinili nga katawhan sa Dios; Gipahamtang sa Nazi nga Alemanya ang ilang pagkalabaw sa rasa; ug sa wala pa ang Vatican II, ang mga Katoliko nagtudlo nga gawas sa Simbahang Katoliko walay kaluwasan.

Usa ka tigulang nga pari mipaambit og usa ka makapaikag nga nahitabo sa iyang mga tuig sa high school. Usa ka adlaw niana, ang iyang kauban sa dorm, nga usa ka protestante, miduol kaniya ug miingon, “Nahasol ka ba nga ang among simbahan nagtuo nga kamong mga Katoliko dili maluwas?” “Wala gyud,” mitubag siya, “Kay sa pagkatinuod, kami, mga Katoliko, nagtudlo usab nga dili kamo maluwas.”

Bisan tuod daghang tawo karon ang nahimong mas bukas ug may lapad nga panghunahuna, ang uban nagtago gihapon og pipila ka pagpihig sa ilang mga kasingkasing. Ang uban nagtuo gihapon nga ang mga lalaki labaw sa mga babaye; nga ang sibilisasyon sa Kasadpan mas maayo kay sa katilingban sa Sidlakan; nga ang mga puti mas maalamon kay sa uban, ug uban pa. Ang ebanghelyo karon naghagit kanato sa pagbutyag sa maong mga tumotumo ug pagtul-id sa maong sayop nga pagtuo.

Ang Canaanhon nga babaye sa ebanghelyo kinahanglang modasig kanato. Ingon og langyaw ug usa ka babaye, gikinahanglan ang iyang talagsaong kaisog aron sa pagduol ni Jesus. Ang mga Canaanhon giisip sa Israel ingon og mga pagano ug ingon og mga kaaway nga gitakdang papahawaon gikan sa yuta nga gisaad sa Dios. Dugang pa, nahibaluan nato nga sa panahon ni Jesus, ang mga babaye wala tugoti nga magpaduol sa rabbi o magtutudlo diha lugar nga publiko. Dili ikatingala nga gusto sa mga tinun-an ni Jesus nga papahawaon ang babayeng Canaanhon gikan sa ilang panan-aw.

Ang babayeng Canaanhon wala motuo nga ang mga panalangin sa Dios alang lamang sa Israel. Si Jesus misulay sa paghagit sa iyang pagtuo: una, pinaagi sa dili pagtagad kaniya; ikaduha, pinaagi sa pag-insistir nga ang iyang misyon alang lamang sa Israel; ug ikatulo, pinaagi sa pagtawag kaniya ingon og usa sa “mga iro” o mga hentil. Ang babaye mibarog ug sa kataposan si Jesus midayeg kaniya: “Babaye, pagkadako sa imong pagsalig! Matuman ang imong gihangyo.” Gipamatud-an ni Jesus ang pagtuo sa babaye, nga ang Dios naggakos sa tanan: Wala niya gipihig ang bisan kinsa.

Sa unang pagbasa, ang propeta nga si Isaias nagpahibalo: “Ug miingon ang Ginoo ngadto sa mga langyaw nga miduol ug nag-alagad ug naghigugma kaniya, ug nagtamod sa Adlawng Igpapahulay, ug nagtuman sa iyang mga sugo:“Dad-on ko kamo sa akong balaan nga bukid ug lipayon ko kamo didto sa akong Templo. Ang inyong mga halad-sinunog ug mga halad-inihaw dawaton ko didto sa akong halaran, kay ang akong Templo nganlan mag balay-alampoanan alang sa tanang kanasoran. (Is. 56: 6-7). Ang samang mensahe gisangyaw ni San Pablo sa ikaduhang pagbasa: Ang kaluwasan sa mga Hentil gigarantiyahan tungod kay ang Dios mapuangoron sa tanan nga nagsunod sa iyang mga sugo (Rom. 11:13-15, 29-32).

Kon ang Dios mogakos sa matag tawo ingon nga anak, dili ba angay natong tagdon ang usag usa ingon og managsoon? Dili ba angay natong wagtangon ang atong mga pagpihig ngadto niadtong wala maghunahuna, molihok ug maggawi sama kanato? Dili ba kita makahatag ug patas nga pagtahod niadtong mga tawo nga walay pagtuo kanato o niadtong kansang kolor lahi kanato?

Sa mga adlaw sa iyang pagka-estudyante, gibasa ni Mahatma Gandhi ang mga Ebanghelyo ug nakita niya sa mga pagtulon-an ni Jesus ang tubag sa dagkong problema nga giatubang sa mga tawo sa India, ang sistema sa caste. Seryoso nga naghunahuna sa pagdawat sa Kristiyanong pagtuo, si Gandhi mitambong sa simbahan usa ka Domingo sa buntag nga nagtinguha nga makigsulti sa ministro bahin sa ideya. Sa pagsulod sa Simbahan, ang usher midumili sa paghatag kaniya og lingkoranan ug misulti kaniya sa pag-adto ug pagsimba uban sa iyang kaugalingong katawhan. Si Gandhi mibiya sa simbahan ug wala na mobalik. Miingon siya, “If Christians have caste differences also, I might as well remain a Hindu.” “Kon ang mga Kristohanon adunay lahi nga pagtratar sumala sa iyang kahimtang sa katilingban,” siya miingon, “Mas maayo pa nga ako magpabiling Hindu.”

IKA-19 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Tingali gusto gyud natong mahimamat ang Dios, unsa? Syempre Oo, mao nga mosimba ta, mag-ampo, motabang sa uban. Gusto usab sa Dios nga makigkita kanato. Mao nga gipadala niya ang iyang bugtong anak aron mahimong tawo. Mao nga gipadala niya ang simbahan aron ipahibalo ang Maayong Balita sa iyang gugma sa tibuok kalibutan. Wala siya magdula og tago-tago kanato. Siya ang Dios nga nagpaila sa iyang kaugalingon. Ang pangutana mao kini: Unsa ang kinahanglan natong buhaton aron mahimamat ang Dios?

Ang Dios mao ang Dios. Gamhanan siya! Siya labaw pa kanato! Ang iyang paagi dili atong paagi. Andam na ba kita sa pagsugat kaniya sa paagi sa iyang pagduol kanato? Siya ang masunod, dili kita. Pero abli ba ta nga atubangon siya?

Si propeta Elias nawad-an og paglaom. Nagtuo siya nga malampuson siya. Napamatud-an na niya sa atubangan ni Haring Ahab ug sa katawhan nga si Yahweh ang tinuod nga Dios. Nagpadala og kalayo si Yahweh sa Bukid sa Carmel aron lamyon ang halad ni Elias samtang walay nahitabo sa mga pag-ampo ug sayaw sa upat ka gatos ka propeta ni Baal. Apan nasuko ang rayna nga si Jezebel ug misaad nga patyon siya. Busa si Elias dali nga midagan ug milakaw sulod sa kap-atan ka adlaw ngadto sa Bukid sa Horeb aron sa pagsumbong ug pagreklamo kang Yahweh. Naghulat siya kang Yahweh sa langob sa bukid.

Sa panahon ni Moises, mga lima ka gatos na ka tuig ang milabay, si Moises miadto usab sa Horeb nga nailhang Bukid sa Sinai aron sa pagsugat sa Dios ug sa pagdawat sa iyang mga Balaod. Busa niining bukira gusto usab ni Elias nga makigkita sa Dios. Apan ang Dios miabot kaniya lahi kay kang Moises. Sa panahon ni Moises miabot ang Dios taliwala sa kusog nga aso ug hangin, uban ang kusog nga kilat, dalugdog ug linog. Sama sa usa ka makahahadlok nga pagbuto sa bulkan. Didto naeksperiensiahan sa mga Israelita nga gamhanan ang Dios. Sa panahon ni Elias ang Dios wala diha sa kusog nga hangin, o sa kalayo, o sa linog. Usa ka kalma nga hangin ang mihuros. Ang propeta migawas sa langob ug didto iyang nahimamat ang Ginoong Dios. Nagreport siya sa Dios ug didto gihatagan siya og mga instruksyon kon unsa ang himuon sa iyang pagbalik sa iyang dapit.

Si Jesus usab miabot sa mga disipulo apan sa lahi nga paagi. Si Jesus miadto sa iyang mga tinun-an nga naglakaw sa ibabaw sa tubig, sa taliwala sa kusog nga mga balud ug hangin sa lanaw sa Galilea. Unsa ka katingad-an nga pagpadayag sa gahum - naglakaw sa tubig taliwala sa usa ka bagyo! Ang mga tinun-an nagpadayon sa paghunahuna nga kini usa ka multo nga miduol kanila. Si Pedro nangahas sa paghagit kang Jesus kon siya ba gayod kini. Iyang gipaduol siya ngadto kaniya sa dagat. Gitawag siya ni Jesus nga moduol: "Umari ka!" Miingon si Jesus kaniya. Si Pedro nakahimo sa paglakaw sa dagat, apan sa dihang nawad-an siya sa iyang attention kang Jesus ug iyang gihatagan ug mas dakong pagtagad ang mga balod ug ang hangin kay kang Jesus, siya misugod sa pagkaunlod. Misinggit siya ug gituy-od ni Jesus ang iyang kamot ug giluwas siya. Ang Ginoo misulti kaniya: "Nganong nagduha-duha ka man? Pagkahuyang sa imong pagtuo!”

Mahimo natong mahimamat ang Dios kon gusto nato ug pangitaon siya. Apan siya moabut sa lain-laing mga paagi. Kon atong masabtan, atong makaplagan siya. Busa gikinahanglan nato ang pagpangandam. Una, mangandam kita sa iyang pag-abot sa laing paagi. Lahi ang iyang pag-abot kang Moises ug lahi ang iyang pag-abot kang propeta Elias sa samang bukid. Siya miduol nga kalmado kang Elias apan sa mga apostoles siya miadto taliwala sa usa ka unos. Mahimong lahi ang iyang pag-abot kanato karon kon kita mag-ampo kay sa dihang mianhi siya kaniadto. Busa dili nato prisohon ang Dios sa atong nangaging kasinatian. Ikaduha, kinahanglan kitang moduol kaniya aron pangitaon siya. Si Elias kinahanglang molakaw ug kwarenta ka adlaw aron makaabot sa Bukid sa Horeb. Kinahanglang sulayan usab ni Pedro ang paglakaw sa tubig. Ikatulo, kinahanglan nga dili mawala ang atong pagtagad sa Ginoo. Si Elias wala mabalda sa kusog nga hangin, sa linog ug sa kalayo. Nagpadayon siya sa paghulat sa pag-abot sa Dios. Si Pedro nalinga sa kusog nga hangin ug balod. Nawala ang iyang pagtagad kang Jesus. Ang iyang pagtuo naluya. Ikaupat, sa atong kahuyang, tawgon nato ang Ginoo. Dili kita niya biyaan. Iya kitang luwason. Dili kita pasagdan sa Dios nga mahisalaag sa atong pagpangita kaniya.

Sa Balaan nga Kasulatan adunay kanunay nga pagtawag sa Dios: "Ginoo, gusto ko nga makita ang imong nawong. Ang imong nawong O Ginoo ang akong gipangita.” Ang pagtinguha nga makita ang nawong sa Dios mao ang pagpaduol kaniya aron mas mailhan siya. Nanghinaut ko nga aduna kita niini nga tinguha. Kon tinuod kitang nahigugma kaniya, kita moduol kaniya ug kita makaila kaniya.

Dili lang kita ang nangita kaniya. Ang Dios mismo nangandoy nga moduol kanato. Nagpaila siya kanato. Nakigsulti siya kanato. Mao nga iyang gipadala ang simbahan aron magpadayon sa pagsangyaw ug sa pagpadayon sa pagpaila kaniya. Mao nga ang simbahan nagpadayon sa pagsaulog sa mga sakramento, tungod kay ang mga sakramento mga kahigayonan sa pagsugat sa Dios. Ang mga sakramento maoy mga panagtagbo kang Cristo. Manghinaut ko nga atong makaplagan ang presensya sa Dios sa dihang kita bunyagan, sa dihang kita kaslon sa simbahan, kon kita mokumpisal ug kon kita mosimba. Ang mga sakramento dili lamang mga seremonyas. Pinaagi sa mga buhat ug mga butang nga makita sa mga sakramento, kita mas maduol kaniya. Mas mapaduol kita sa Dios pinaagi sa tubig sa bunyag, sa lana sa kumpirma ug sa pagdihog sa lana, sa pan ug bino sa misa, sa pulong sa pagpasaylo diha sa pagpagkompisal. Ang Dios naggamit ug lainlaing paagi sa pagpaduol kanato ngadto kaniya. Atong dawaton ang mga sakramento ug moduol kita sa Dios. Makigkita kita kaniya diha sa mga sakramento. 

MAHIMAYAONG PAGKAUSAB SA PANAGWAY SA GINOO (A)

Karong adlawa atong gisaulog ang Transpigurasyon sa atong Ginoo. Si Jesus mitungas sa bukid sa Tabor. Ug didto, sa atubangan ni apostol Pedro, Santiago ug Juan, nausab ang iyang dagway. Ang iyang nawong misanag sama sa adlaw. Ang iyang mga bisti nahimong masilaw nga puti. Dayon ang tingog sa Langitnong Amahan nadungog gikan sa mga panganod: “Kini mao ang akong Anak nga pinalangga, nahimuot ako pag-ayo kaniya; paminawa ninyo siya.”

Kini nga panghitabo, bisan unsa ka dali, ingon sa kahangturan alang sa tulo ka mga disipulo. Kay, sa pagkatinuod, kini maoy usa ka kasinatian sa kahangturan samtang ilang makita ang ilang kaugalingon diha sa presensya ni Jesus sa Iyang balaanong himaya. Ang termino nga ‘Transpigurasyon’, sa pagkatinuod, dili ikadapat kang Jesus, apan kinahanglang sabton lamang gikan sa panglantaw sa mga apostoles. Sa pagkatinuod walay bisan unsa nga nausab diha kang Jesus. Siya nagpabilin nga mao ra nga Persona. Apan sa mga mata sa mga tinun-an, ang Iyang panagway nausab. Sa tanang panahon, nakita nila Siya nga ordinaryo lang nga tawo. Apan nianang mubo kaayong higayon, gihatagan sila ni Jesus ug kahigayonan nga makita ang Iyang himaya ingon nga Dios.

Atong tan-awon ang pila ka importante nga mga punto niining hitaboa sa Ebanghelyo. Una, ang katuyoan sa pagkausab sa dagway ni Jesus alang sa kaayohan sa Iyang mga sumusunod. Niini nga yugto, sila karon nagpaingon sa Jerusalem. Si Jesus nakahibalo nga masulub-on sa Iyang kasakit ug kamatayon nga mahitabo didto. Busa, nakahukom Siya sa pagpakita sa Iyang mga disipulo, bisan sa usa ka tipik lamang sa segundo, sa Iyang tinuod nga himaya isip Anak sa Dios, aron sa pagsiguro ug pagdasig kanila nga makasugakod sa eskandalo sa krus. Kining misteryosong kasinatian, kinahanglan maghatag kanila og kusog ug paglaom sa pagpadayon bisan pa sa Iyang daw kapakyasan ug kapildihan sa krus.

Ikaduha, ang Langitnong Amahan namahayag: “Kini mao ang pinangga kong Anak nga akong gikahimut-an. Pamati kamo kaniya!” Wala nay pangutana bahin niana, kay ang langitnong Amahan mismo ang naghatag sa pagpamatuod bahin kang Jesus. Siya, sa pagkatinuod, mao ang Anak sa Dios. Ug ang Iyang mga pulong espiritu ug kinabuhi. Apan ang pangutana mao kini, unsa ka maayo ang atong pagpamati kang Jesus? Kasagaran, kita mangatarungan pinaagi sa pag-ingon nga kita busy kaayo. Apan bisan pa sa atong pagkapuliki sa eskedyul, duna gihapon tay panahon sa pagtan-awg TV sa internet o sa cellphone, pagpakig-estorya sa mga higala ug pag-adto sa mga parti. Busa, nganong dili usab kita makabaton ug panahon sa pag-ampo ug pagpaminaw sa Pulong sa Dios? O tingali ang Dios dili gyud ang una nga prayoridad sa atong kinabuhi? Lisod ug puno sa pagsulay ang kinabuhi niining kalibutana. Busa, kinahanglang seryoso natong igahin ang dekalidad nga panahon sa pagpamati kang Jesus ug mapalig-on sa Iyang makahupayng presensiya.

Ikatulo, kinahanglan nga mamatikdan nga ang tulo ka mga Apostoles nga nakakita sa himaya ni Jesus sa bukid mao ra usab ang mga Apostoles nga nakakita ni Jesus sa Getsemani. Apan ang Iyang panagway hingpit nga lahi, walay makita nga himaya diha Kaniya. Si Jesus anaa sa kasakit samtang Siya nag-atubang sa Iyang nagsingabot nga pag-antos ug kamatayon, mao nga, Siya gisingot og dugo. Kini mao ra nga Jesus, apan dili sama ka maanindot ug madanihon kadtong didto Siya sa Mt. Tabor. Ug busa, samtang didto sila sa maong bukid, ang ilang mga mata nabuka pag-ayo ug sila dili gustong mobiya, sa kasukwahi, sa Getsemani, sila katulogon kaayo ug dili gusto nga magpabilin ug magtukaw uban kang Jesus. Busa sa dihang Siya gidakop nanago silang tanan.

Kini usa ka hagit kanatong tanan. Sa atong kinabuhi, naa tay mga ups and downs. Naa tay kasinatian sa Mt. Tabor. Kini ang mga higayon nga atong masinati ang kalipay nga gipanalanginan ug gipaboran kita sa Dios. Gibati nato nga duol kaayo kita Kaniya. Sama sa tulo ka apostoles, dili nato gusto nga matapos kini. Apan si Jesus nagdapit kanato sa paglugsong sa bukid ug sa pag-uban Kaniya sa Getsemani. Si Jesus naghulat kanato didto, usab - apan sa usa ka hingpit nga lahi nga paagi: pag-antos ug kasakit. Kini nagpasabot lamang nga diha kang Jesus, ang Dios anaa uban kanato sa atong mga gutlo sa kadaugan ug kalipay, ingon man sa atong mga kasub-anan ug kasakit. Busa, dili kita angay nga maluya ug mahadlok sa atong mga panahon sa kalisdanan ug pag-antos kay Siya nag-uban kanato ug Siya mahigugmaong nagdapit kanato: “Umari kanako, kamong tanan nga gikapoyan ug nabug-atan, ug papahulayon ko kamo” (Mt 11:28).

Nausab ang dagway ni Jesus atubangan sa mga mata sa Iyang pinili nga mga tinun-an, apan walay nausab gayud diha Kaniya. Iya lang gipakita kung kinsa gayud Siya: ang Anak sa Buhi nga Dios. Kita usab, gihagit nga magbaton ug kaugalingon natong pagkausab sa dagway, aron ipakita sa tibuok kalibotan kon kinsa gayod kita. Dili lang kita mga binuhat; dili lang ta tawo. Kita mga anak sa Dios. Busa, kinahanglang magkinabuhi kita sumala niana nga dignidad. Nan makalaom kita nga mabatian ang tingog sa langitnon nga Amahan: “Kini mao ang akong hinigugma nga mga anak nga nakapahimuot kanako pag-ayo!” 

IKA-17 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Ang ebanghelyo karon naghatag kanato ug duha ka mugbong mga sambingay mahitungod sa gingharian sa langit. Ang una mao ang mahitungod sa usa ka tawo kinsa, human makakitag bahandi nga gilubong sa uma, nagbaligya sa tanan niyang nabatonan aron sa pagpalit sa uma ug sa pagpanag-iya sa bahandi. Ang ikaduha mao ang mahitungod sa usa ka magpapatigayon kinsa, human makakitag perlas nga mahal kaayo, gibaligya ang tanan niyang nabatonan aron mapalit ang bililhong perlas.

"Ang mga sambingay mao ang yutan-ong mga istorya nga adunay langitnon nga kahulugan." Unsa ang mga leksiyon nga angay natong makat-onan gikan sa mga sambingay nga bag-o lang natong gibasa?

Una sa tanan, dili kita angay maghunahuna nga ang mga sambingay naghangyo kanato sa pagpalit sa gingharian sa langit pinaagi sa atong salapi. Ang gingharian sa Dios bililhon ug gihatag nga walay bayad ngadto sa tanan nga makaplagan nga takus niini. Ang daotang tawo dili makasulod sa langit bisan kung naa niya ang tanan nga kuwarta sa kalibutan. Aron makasulod sa langit, ang usa ka tawo nagkinahanglan lamang sa bahandi sa iyang kasingkasing - sama sa kalumo, pagkamanggihatagon, kaaghop, ug kalooy.

Ang labing importante nga leksyon sa mga sambingay mao kini: ang gingharian sa Dios kinahanglan nga mag-una sa tanan natong mga prayoridad. Ang tawo nga gustong maadto sa langit o malipay sa kinabuhi uban sa Dios kinahanglang andam nga mawala ang tanan alang niini. Kon pilion nato ang Dios sa atong kinabuhi, kinahanglang andam tang buhian ang ubang mga bahandi nga atong gikalipayan. “Ang Dios mahimong puli sa tanang butang; apan walay makuha nga ikapuli sa Dios.” Ang gingharian sa Dios mas bililhon kay sa tanang bahandi sa kalibotan: “Kay unsa may kapuslanan sa usa ka tawo kon maangkon niya ang tibuok kalibotan, ug mawala ang iyang kaugalingong kalag?” Importante kini nga pahinumdom alang sa tanan tungod kay daghan kanato ang nasayop sa mga prayoridad sa kinabuhi.

 

Kung hatagan ta sa pagpili, unsa ang atong gusto: bulawan, himaya o Diyos (gold, glory or God)? Sayon ra para nato ang pag-ingon nga mas gipili nato ang "Dios" sa atong kinabuhi, apan ikasubo, dili kini ang atong makita sa mga prayoridad sa mga tawo karon. Kasagaran, ang tinguha alang sa bahandi ug kadungganan magduso sa mga tawo sa paggugol sa tanan nilang bililhong panahon alang sa trabaho ug negosyo. Ang nagpatigbabaw nga kultura nagsugyot nga aron magmalipayon, ang usa ka tawo kinahanglan nga adunay labaw pa ug makakab-ot og dugang pa (to have more and to achieve more), ug ang mga tawo lagmit nga motuo niini. Busa, daghan ang andam mosakripisyo sa ilang panahon alang sa pamilya aron makakuwarta. Daghan usab ang andam nga motugyan sa ilang Kristohanong mga prinsipyo ug values aron lang mahuptan ang ilang kabantog ug himaya.

Ang istorya ni Solomon kinahanglan nga makapadasig kanatong tanan. Sa usa ka damgo, ang Dios mitanyag nga ihatag kaniya ang usa ka butang nga iyang gusto. Kay batan-on pa, si Solomon makapangayo unta ug bahandi o himaya o taas nga kinabuhi. Apan kay nakaamgo sa dakong tahas nga nagpaabot kaniya, si Solomon mihukom nga ang gikinahanglan gayod niya mao ang kaalam sa pagmando sa iyang katawhan subay sa mga paagi sa Dios. Ang kaalam o inspirasyon sa Dios mao ang gipangayo ni Solomon. Ug ang Dios nahimuot pag-ayo kang Solomon ug Siya misaad kaniya labaw pa sa gasa sa kaalam, lakip ang bahandi, himaya ug taas nga kinabuhi. Husto ang kanta nga kanunay natong ganahan nga kantahon: “Pangitaa ninyo pag-una ang gingharian sa Dios ug ang iyang pagkamatarong, ug ang tanang maayong mga butang igadugang ra kaninyo.”

Si Mother Teresa sa Calcutta ug John Paul II parehong namatay nga walay gibilin nga properties, kay wala silay natigom nga mga bahandi sa yuta. Ilang nakaplagan ang ilang bahandi sa usa ka kinabuhi nga hingpit nga gihatag sa pag-alagad sa Dios ug sa Simbahan. Tinuod ang mga sambingay: Kadtong makadiskobre sa bahandi sa gingharian sa Dios malipay nga buhian ang tanan aron sundon ug maduol kang Jesus.

IKA-16 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Ang ebanghelyo ni San Mateo migamit og daghang hulagway aron ipasabut kanato ang Gingharian sa Langit. Usa niini mao ang Sambingay sa Trigo ug sa Sagbot nga atong nadungog ning Domingoha. Diha sa ebanghelyo, si Cristo mipasabut sa kahulugan sa sambingay pinaagi sa pag-ingon: “Ang tawo nga nagsabwag sa maayo nga binhi walay lain kondili ako nga Anak sa Tawo. Ang yuta nga gisabwagan mao ang kalibotan. Ang maayo nga binhi mao ang mga tawo nga nagapasakop sa paghari sa Dios. Ug ang mga sagbot mao ang mga tawo nga sakop ni Satanas. Si Satanas mao ang kaaway nga nagsabwag sa mga sagbot. Ang ting-ani mao ang kataposan sa kalibotan, ug ang mga mag-aani mao ang mga anghel. Sama nga ang mga sagbot ibton ug unya sunogon mao usab unya ang mahitabo sa kataposan sa kalibotan. Ako nga Anak sa Tawo magpadala sa akong mga anghel aron tigomon ug pagawason gikan sa akong gingharian ang tanan nga nagabuhat ug daotan nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa uban. Ug itambog sila ngadto sa kalayo sa impiyerno. Ug didto maghilak sila ug magkagot ang ilang mga ngipon. Ang mga matarong mosidlak sama sa adlaw didto sa gingharian sa ilang Amahan. Kinahanglan sabton gayod ninyo kining inyong nadungog!”

Unsa man ang kalambigitan sa maong sambingay sa atong kinabuhi karon?

Una sa tanan, naandan natong gihunahuna ang Gingharian sa Langit nga usa ka lugar (geographical location) diin adto mopadulong ang mga matarong. Pinaagi sa Sambingay sa Trigo ug sa Sagbot atong masabtan nga ang Gingharian sa Langit dili lamang usa ka lugar kondili usa ka kahimtang sa kinabuhi kanus-a ug diin ang kabubut-on sa Dios maoy maghari. Ang Gingharian sa Langit diay angay natong sabton isip presensya o paghari sa Dios.

Ikaduha, diha sa sambingay atong masabtan nga ang Gingharian sa Langit maanaa bisan aduna pay sala ug kadaotan sa mga tawo. Kini tungod kay si Cristo walay hunong nga nanawagan sa pagbasol ug nagpasaylo sa mga sala. Ang Gingharian o ang Paghari sa Dios nagsugod na karon dinhi sa kalibotan tungod kay matag karon ug unya adunay mga tawo nga mobiya sa daotang kinabuhi ug mosugod pagsunod sa saktong dalan nga gisubay ni Cristo.

Ikatulo, atong mabati diha sa sambingay ang dakong pasensya sa Ginoo alang sa mga sagbot sa katilingban. Ang tawhanong reaksyon atubangan sa mga daotan mao ang dinaliang pagpaibot sa mga sagbot. Kon dunay masayop o makasala, ato dayong kondenahon, papahawaon o kaha patyon. Apan dili ingon niini molihok ang Dios. Andam Siya nga mohulat o mohatag og kahigayonan sa sagbot o sa makasasala nga mausab ug mahimong trigo. Ang sambingay naghagit kanato nga magbaton sa pasensya sa Dios. Pasensyahan nato ang atong kaugalingon tungod kay aduna man kitay mga kahuyangon. Walay bisan usa kanato nga perpekto tungod kay kada tawo adunay sagbot sa sulod. Pasensyahan usab nato ang atong isigkatawo, ilabi na kadtong wala pa makakita og kahayag, o sila nga giisip natong mga hugaw sa katilingban. Pinaagi sa diosnong pasensya, daghang makasasala ang makakita og kahayag ug makabaton og kaluwasan.

Sa katapusan, ang Sambingay usa ka dakong hagit para kanato nga maningkamot nga magpabiling trigo diha sa katilingban sa Dios. Gihimo kita sa Ginoo nga maayong binhi, gitanum sa kalibotan, ug gilaoman nga makapamunga og daghang kaayohan. Mag-ampo kita nga sa pag-abut sa dakong Adlaw sa Paghukom, makaplagan kita sa mga anghel sa Ginoo nga angayon pasudlon sa Iyang gingharian.

Pamalandongan nato kini:

1.   Nakita ba nato ang pagdaghan sa mga trigo o sa kaayo diha sa atong katilingban? Unsa may atong gihimo aron mapalambo ang paghari sa Dios dinhi sa kalibotan?

2.   Nakita ba nato ang pagdaghan sa mga sagbot o sa kadaotan? Unsa may atong gihimo aron mapugngan ang paglaganap sa gahum sa kangitngit? 

IKA-15 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Nagpuyo na kita karon sa panahon sa telebisyon. Moangkon man kita o dili, ang atong panghunahuna, pamatasan ug paagi sa kinabuhi naimpluwensyahan niini. Daghan kanato, sa pagkatinuod, naghimo sa telebisyon dili lamang ingon nga tinubdan sa impormasyon, apan usab ingon nga sumbanan alang sa kinaiya sa tawo. Kung nagtan-aw ka sa TV, naglingkod lang ka sa sopa ug ang tanan - mga balita, kalingawan, ug mga komersyal - gihatud na nganha kanimo. Wala nay kinahanglan buhaton. Passive spectators ta. Ug kung dili ka ganahan sa show, usbon lang nimo ang channel o i-off lang nimo.

Subo nga palandongon nga daghan kanato ang ingon ra pod niini nga matang ang atong relasyon sa Dios. Gitratar nato Siya sama sa telebisyon. Maminaw kita sa pulong sa Dios, apan wala nato makita ang panginahanglan sa pagbuhat ug usa ka butang bahin niini. Nagpabilin kita nga pasibo ug walay labot nga mga tumatan-aw ug tigpaminaw. Labaw pa niana, naglaum kita nga kanunay makadungog ug makapalipay nga mga butang ug malingaw. Atong likayan nga makadungog sa lisud ug mapait nga mga kamatuoran sa Ebanghelyo. Ug kon dili nato makuha ang atong gusto o gipaabot, molakaw kita ug mangitag laing simbahan, o isalikway lang nato ang Dios sa atong kinabuhi.

Busa, niining mga panahona, nagkinahanglan ug mas epektibo ug mas maayong mga paagi sa pagsangyaw sa Ebanghelyo ni Kristo. Mao kini ang nagpalihok ni Pope Benedict XVI sa pagtukod sa Pontifical Council for the Promotion of New Evangelization (nga karon nahimo nang Dicastery for Evangelization). Miingon siya, “Ang pagmantala kang Jesukristo nga bugtong Manluluwas sa kalibutan ingon og mas komplikado karon kaysa kaniadto; apan ang atong tahas nagpabilin nga mao ra sa sinugdanan sa atong kasaysayan…Ang krisis nga nasinati nagdala sa kaugalingon nga mga timailhan sa pagbulag sa Dios gikan sa kinabuhi sa mga tawo, sa usa ka kinatibuk-ang pagkawalay pagtagad ngadto sa Kristohanong pagtuo mismo, ngadto sa punto sa pagsulay sa pagpahimulag niini gikan sa publiko nga kinabuhi.” (Address sa mga miyembro sa Pontifical Council for Promoting New Evangelization niadtong Mayo 30, 2011).

Karong Domingoha, ang Ebanghelyo naghisgot bahin sa pagsangyaw. Ang sambingay sa Magpupugas mahimong mas tukma nga tawgon nga Sambingay sa mga Binhi. Ang gipunting sa sambingay dili sa magpupugas kondili sa mga liso. Gikomparar ni Jesus ang pulong sa Dios sa mga liso nga gipugas sa lainlaing matang sa yuta. Motubo kini ug mamunga kon husto ang kondisyon ug disposisyon sa yuta. Gikan niini nga sambingay, kita makakuha og duha ka importante nga mga leksyon.

Una, ang pulong sa Dios motubo ug mamunga lamang kon kini itanom sa maayong yuta. Apan ang maayong yuta dili sulagma. Produkto kini sa kahago ug sakripisyo sa mag-uuma nga nag-ibot sa mga sagbot, nagdaro sa yuta, nagtikad ug nag-alima niini sa tubig, sustansya ug abono. Sa samang paagi, kon gusto nato nga ang pulong sa Dios motubo ug mamunga dinhi kanato, kinahanglang magkugi kita sa pagtangtang sa mga sala gikan sa atong mga kasingkasing, pag-ugmad sa atong kalag sa pagbuhat sa Kristohanong mga hiyas ug pag-amuma niini sa mga grasya sa Dios ug sa mga sakramento. Sa ato pa, mao kini ang gipahimangno ni San Pablo: “Padayon kamo sa pagpaningkamot uban sa kahadlok ug pagtahod aron sa paghingpit sa inyong kaluwasan (work out your salvation with fear and trembling)” (Fil 2:12).

Ikaduha, gipakasama ni Jesus ang pulong sa Dios sa usa ka liso. Kini mao ang paghatag og gibug-aton sa kamatuoran nga ang pulong sa Dios wala moabut kanato ingon nga usa ka nahuman nga produkto. Ang liso niini gitanom sa atong kalag, ug kinahanglan natong buhaton ang atong bahin sa pag-amuma niini ug sa pagpamunga niini. Mao kini ang rason nganong gihimo ni Jesus ang iyang ministeryo sulod lamang sa tulo ka tuig. Ug human niana, sa wala pa siya mobalik sa iyang langitnong Amahan, iyang gisugo ang iyang mga tinun-an, “sa inyong pagpanglakaw himoa nga akong mga tinun-an ang tanang katawhan sa tibuok kalibotan. Bunyagi sila sa ngalan sa Amahan, sa Anak ug sa Espiritu Santo 20ug tudloi sila pagtuman sa tanan nga akong gisugo kaninyo.” (Mt 28:19-20). Sa laktod, wala niya nahuman ang tanan. Gisugo niya ang tanan niyang mga sumusunod sa pagpadayon sa iyang nahimo. Iyang gitanom ang mga liso sa kaluwasan; anaa ra sa iyang mga sumusunod, inabagan sa Balaang Espiritu, sa pagpadayon ug paghuman sa trabaho.

Busa, sa dili pa kita mobiya sa Simbahan, ang pari nagsulti kanato, “Ang nahalad na ang Misa. Lakaw nga malinawon.” Sa iningles “The Mass is ended. Go in peace.” Dili gyud kini usa ka dismissal, apan usa ka commissioning. Kita gipadala sa usa ka misyon, aron ang pulong sa Dios mamunga sa atong adlaw-adlaw nga kinabuhi. Dili kini magpabilin nga static ug passive. Kini kinahanglan nga mamunga ug abunda nga mga bunga pinaagi sa atong mga kinabuhi nga natuhop sa mga mithi sa Ebanghelyo.

Busa pinaagi kang propeta Isaias, ang Dios miingon, “Kay sama nga ang ulan ug ang yelo mangahulog gikan sa langit, ug dili na mobalik didto kondili mopatubig hinuon sa yuta, aron manurok ang mga tanom niini ug kahatagag binhi ang magpupugas ug pagkaon ang mga tawo, ang akong mga pulong usab dili mobalik kanako nga kawang lamang; tumanon hinuon niini ang akong tuyo ug molampos gayod kini." (Is 55:10-11). para sa kaluwasan sa mga kalag ug sa tibuok kalibutan. Ang Dios nagpugas sa binhi. Ato nang turno sa pagpatubo niini ug pagpamunga alang sa kaluwasan sa mga kalag ug sa tibuok kalibutan. Ang Bag-ong Ebanghelisasyon nagsugod kanato.

IKA-14 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Usa ka mangingisda miadto sa dagat ug may usa ka karaan nga botelya miabut tupad sa iyang gabok nga sakayan. Iya kining gipunit, giablihan ug… usa ka genie ang migula! Ang genie nag-ingon, "Salamat sa imong paghatag og balik sa akong kagawasan! Isip ganti, ihatag ko kanimo ang tulo ka butang nga imong pangayoon." Nalipay ang lalaki. “Nindot kana!” siya miingon. "Una, gusto nako ang usa ka bilyon nga dolyar sa usa ka Swiss bank." Poof! Adunay usa ka flash sa kahayag ug usa ka piraso nga papel gikan sa usa ka Swiss bank nga adunay account number ug usa ka bilyon nga dolyar ang makita sa iyang kamot! Karon usa na siya ka bilyonaryo. Unya mipadayon siya, “Gikapoy na ko niining karaang sakayan sa pangisda. Gusto nako ang bag-ong luxury yacht, nga adunay helicopter sa deck niini." Poof! Adunay usa ka flash sa kahayag ug usa ka luho nga yate nga makita sunod sa iyang daan nga sakayan! "Ug, sa katapusan, gusto ko nga dili mabalibaran sa mga babaye." Poof! Adunay usa ka kilat sa kahayag ... ug nahimo siyang usa ka kahon sa mga chocolate! Dili gyud mabalibaran!

Ang kabuang sa kahakog! Morag wala siya makaamgo nga ang usa ka bilyon nga dolyar ug usa ka luho nga yate igo na aron dili siya mabalibaran sa mga babaye. Sa pagkatinuod, ang kahakog makahimo sa usa ka tawo nga mawad-an sa iyang sentido komon ug hustong panghukom. Mao kini ang gipunting sa Ginoo sa Ebanghelyo karong Domingoha. “O Amahan, Ginoo sa langit ug sa yuta! Nagpasalamat ako kanimo kay gipadayag man nimo ngadto sa mga walay kahibalo kining mga butanga nga imong gitago gikan sa mga maalamon ug sa mga makinaadmanon” (Mt 11:25). Kadto lamang nga mga tawo kansang kasingkasing yano/simple ug mapaubsanon, sama sa gamay nga bata, ang makahimo sa pagdiskobre kon unsa ang makahatag og tinuod ug malungtarong kalipay.

Klaro kaayo, nga dili daghang mga tawo ang ingon niana. Ang espiritu sa materyalismo, hedonismo ug egoismo niining mga panahona nakapasakit sa kadaghanan kanato. Busa, daghang mga tawo karon ang wala na kahibalo kung kanus-a moingon, "Igo na / husto na." Ug busa nagpadayon sila sa pagbaton ug pagtigom ug materyal nga mga butang, hangtod sa punto nga dili mapugngan ug dili makatarunganon nga sobra.

Adunay mga tawo nga nanag-iya ug nagmintinar sa upat ka balay, ug sila tulo ra sa pamilya. Bisag usa ka balay ang matag usa, aduna gihapoy usa ka balay nga bakante. Ang usa ka pamilya adunay lima ka mga sakyanan, apan duha lang ka membro sa pamilya ang nakahibalo unsaon pagdrive. Bisan unsa ka kamaayo sa pagmaneho, dili ka makadungan sa pagdrive sa duha ka awto. Ug siyempre, adunay mga tawo nga adunay daghang salapi sa bangko labaw pa sa ilang magasto sa tibuok nilang kinabuhi, ug sa gihapon sila nanlimbasug nga makabaton og dugang nga salapi. Asa man paingon kining tanang kuwarta? Kini nga mga tawo adunay labaw pa sa igo, apan gusto pa nila ang labi pa. Dili ba kini ang kataas sa kabuang?

Basin maghunahuna kita nga kini alang lamang sa mga adunahan, tan-awa pag-usab. Ang ordinaryong mga tawo nag-antos sa samang sakit. Pila man ang mibiya sa ilang maayong suweldo nga mga trabaho aron magtrabaho sa gawas sa nasud? Ilang girisgo ang kinabuhi sa pamilya sa paggukod sa greener pasture. Ug ang mga bata magdako nga walay gugma ug giya sa ginikanan. Busa, ang bantog nga panultihon sa Filipino, “Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo?” O kaha ingnon nato, “Aanhin pa ang damo, kung ang anak mo ay mayroon nang shabu?” Pila man kanato ang dili makahatag og quality time sa pamilya, ug walay panahon sa makahuluganon nga pagpahulay, tungod kay halos naulipon na sa mga trabaho ug sa career? Adunay usa ka quotation nga nag-ingon, “People spend their health to gain wealth; then they spend their wealth to regain their health.” “Gigasto sa mga tawo ang ilang kahimsog aron makaangkon og bahandi; unya ilang gastohon ang ilang bahandi aron maulian ang ilang kahimsog.” Dili ba kini binuang?

Si Santa Teresa sa Calcutta tukma nga nag-diagnose sa kahimtang sa kalibutan: "Sa akong hunahuna karon ang kalibutan baligtad, ug nag-antos pag-ayo tungod kay gamay ra ang gugma sa panimalay, ug sa kinabuhi sa pamilya. Wala tay panahon para sa atong mga anak, wala tay panahon para sa usag usa, wala tay panahon para maglingawlingaw sa usag usa… Ang gugma magsugod sa panimalay; ang gugma nagpuyo sa mga panimalay, ug mao kana ang hinungdan nga adunay daghan nga pag-antus ug hilabihan nga kasubo sa kalibutan karon…Ang tanan karon daw anaa sa hilabihan ka makalilisang nga pagdali, nabalaka alang sa mas dagkong mga kalamboan ug mas dako nga mga bahandi ug uban pa, aron ang mga anak adunay gamay kaayo nga oras para sa ilang mga ginikanan. Ang mga ginikanan adunay gamay kaayo nga panahon alang sa usag usa, ug diha sa panimalay magsugod ang pagkabalda sa kalinaw sa kalibutan.”

Makakat-on na unta kitag leksyon. Nakat-on kini ni San Agustin sa tukma nga panahon. Ug siya nakaingon, “Ang akong kalag dili mahimutang hangtod nga kini mopahulay kanimo, O Ginoo!” “My soul is restless until it rests in you, O Lord!” Kining kalibutana dili makahatag kanato og tinuod ug malungtarong kalipay. Magmaalamon kita nga makaamgo nga diha lamang sa Dios kita makakaplag sa tinuod nga kalinaw, kalipay ug walay katapusan nga bahandi. Panahon na sa pagsimba ug pag-alagad sa Magbubuhat, ug dili sa mga binuhat; sa pagpaningkamot alang sa walay katapusan nga langitnong mga bahandi, ug dili ang lumalabay nga kalibutanong mga bahandi. Panahon na nga magkinabuhi ingon og gagmayng mga bata – yano, mapaubsanon, ug bug-os nga nagsalig sa Dios – aron madiskobrehan ang mga misteryo sa Gingharian sa Diyos.

Busa, diha sa Ebanghelyo, si Hesus nagdapit kanato: “Umari kamo kanako, kamong tanan nga gikapuyan ug gibug-atan sa inyong gipas-an ug papahulayon ko kamo.” (Mt 11:28). Ang pag-apas o paggukod niining tanan nga kalibutanon nga mga butang sa pagkatinuod usa ka walay hinungdan nga paningkamot, it is an exercise in futility. Busa atong makita ang kinabuhi nga makapahigawad ug mabug-at. Ang Ginoo karon nagdapit kanato ngadto sa usa ka suod ug makahuluganon nga personal nga relasyon uban Kaniya. Siya gihapon ang nagdumala sa kalibotan. Siya ang nagdumala sa atong kinabuhi. Ang pagkabalaka walay pulos. Usa ka quotation gikan sa anonymous nga magsusulat nag-ingon, “Worrying does not take away tomorrow's troubles; it takes away today’s peace.” “Ang pagkabalaka dili makawagtang sa mga kasamok ugma; kini nagkuha sa kalinaw karon.” Labaw sa tanan, kini nagpadayag kon unsa ka gamay ang atong pagtuo sa Dios, ug unsa kita ka layo gikan Kaniya.

Sa ato pa, usa kini ka tin-aw nga pagdapit alang kanato sa paghinayhinay.  Atong supakon ang tentasyon nga moapil sa binuang nga lumba niining kalibotana. Adunay labaw pa sa kinabuhi kay sa katulin. Sama sa giingon sa panultihon, "Ang sayo nga langgam makakuha sa ulod, apan ang ikaduha nga ilaga makakuha sa keso". Kini usa usab ka pagdapit alang kanato sa usa ka kinabuhi sa kayano. Ang kalipay wala naglangkob sa pagbaton ug labaw pa, kondili sa pagkakontento sa unsay naa kanato. Pero sa Kinatsila kahibawo ba mo og unsay binisaya sa “contento”? "Malipayon."

Si Jesus nagdapit kanato, “Umari kamo kanako!” Ug sa kanunay naghulat Siya. 

IKA-13 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Nawad-an ang usa ka babaye sa iyang bag sa busy nga shopping mall. Maayo na lang gani kay nakit-an kini sa usa ka matinud-anon nga batang lalaki ug giuli dayon kini niya ngadto sa babaye. Nalipay gayod ang babaye ug dali niyang gisusi ang iyang bag. Natingala siya. "Hmm! Unsa may nahitabo dinhi? Kabalo ko nga naay One Thousand nga tibuok. Karon nahimo na man ning napulo ka tag-100." Ang bata dali nga mitubag, "Oo, ma'am! Nakat-on na ko og leksyon. Niadto nakakita kog bag sa usa ka babaye, pero wala koy nadawat nga premyo. Kay wala man siyay sensiyo."

Labing maayo ang pagtrabaho sa mga tawo kung nahibal-an nila nga adunay ganti. Mas kugihan ang mga empleyado kung adunay usbaw sa sweldo ug mga benepisyo. Ang wanted nga mipuga nga penereso madakpan dayon kung adunay dakong ganti nga gitanyag. Busa, ang mga magwawali sa Prosperity Gospel epektibong makadani sa mga sumusunod pinaagi sa kanunayng pagkutlo sa tudling sa Ebanghelyo: “Panghatag kamo sa inyong isigkatawo ug kamo hatagan. Madawat ninyo ang hustong takos ug sobra pa gani nga mag-awas kini!” (Lucas 6:38).

Sa pagkatinuod, ang Dios dili usa ka kuripot nga magtatabang. Sama sa gipasalig ni San Pablo sa mga taga-Roma, " Kon wala magdumili ang Dios sa pagtugyan sa iyang Anak ngadto sa kamatayon alang kanatong tanan, dili ba hatagan usab kita niya sa tanang butang nga atong pangayoon kaniya? " (Rom 8:32).

Kanunay siyang nagtanyag og ganti sa matag maayong buhat. Sigurado gayud kana. Si Jesus mismo ang nag-ingon: “Ang nagdawat sa usa ka propeta tungod sa iyang pagkapropeta makadawat usab sa ganti alang sa usa ka propeta. Ang nagdawat sa tawo nga matarong, tungod sa iyang pagkamatarong, makadawat usab sa ganti nga alang sa tawo nga matarong. Ug hinumdomi kini: kadtong nagpainom ug bisan na lag bugnawng tubig sa labing ubos sa akong mga sumusunod tungod kay siya akong sumusunod, gantihan gayod.”

Apan sigurado nga wala nato masabti kining puntoha kung maghimo kita og usa ka butang nga maayo alang lamang sa ganti. Diha sa iyang lamesa sa Oval Office, si Presidente Reagan nagbutang og gamay nga plake nga adunay mga pulong: “Walay limitasyon sa unsay mahimo sa usa ka tawo o asa siya makaadto kon dili niya igsapayan kon kinsa ang makadawat sa pasidungog. (There is no limit to what a man can do or where he can go if he does not mind who gets the credit.)”

Sama sa gipunting ni San Francisco sa Assisi sa iyang Pag-ampo sa Kalinaw, “Diha sa paghatag nga kita makadawat; diha sa pagkamatay kita matawo ngadto sa kinabuhing dayon.” Ang paghatag ug pagbuhat og maayo, bisag unsa pa kini ka gamay, sama sa paghatag og usa ka tasa sa bugnaw nga tubig, mao mismo ang atong ganti, kay, sama sa kanunay natong isulti, “Ang Dios dili gayod mabuntog sa pagkamanggihatagon. (God can never be outdone in generosity.)”

Bisan pa niana, si Jesus naghatag og usa ka importante nga pasidaan: ang usa ka ganti moabut sa usa ka dako nga kantidad. Busa, ang Ebanghelyo karong Domingoha, naglatid sa labing sukaranang kondisyon sa pagkadisipulo: ang pagtugyan sa tanan ug pagpas-an sa atong krus tungod kang Cristo ug sa Ebanghelyo.

Ang pagtahod ug paghigugma sa atong yutan-ong mga ginikanan, atong mga igsoon, ug sa atong mga minahal dalayegon gayod, ug kini, sa pagkatinuod, gisugo sa Dios. Bisan pa unsa kini ka importante, dili kini makalapas sa labing dako nga sugo sa tanan, nga mao, ang "higugmaa ang Ginoo nga imong Diyos, sa tibuok mong kasingkasing, sa tibuok mong kalag, ug sa tibuok mong hunahuna" (Mt 22: 37-38). Ang tanan ipadaplin gayud: "Ang nahigugma sa amahan o inahan labaw pa kanako dili angay kanako, ug bisan kinsa nga nahigugma sa anak nga lalaki o babaye labaw pa kanako dili angay kanako" (Mt 10:37).

Makapainteres, kon atong higugmaon ang Dios una ug labaw sa tanan sa atong kinabuhi, ang atong yutan-ong mga gugma maputli ug mapalambo. Simple ra ang rason: pinaagi sa paghigugma sa Dios, ang mga limitasyon ug mga babag nga dala sa atong kahakog mabuntog, nga makapaarang sa atong kasingkasing sa pagpalapad ug paghigugma sa tanan. Ang atong yutan-ong mga gugma bug-os nga mapalambo ug mas madungganon kon ang gugma sa Dios mag-una ug labaw nga prayoridad sa atong kinabuhi.

Busa, ang pagkawala mao ang pagkakaplag: “kadtong maniguro sa iyang kaugalingong kinabuhi, kawad-an niini. Apan ang kawad-an sa iyang kinabuhi tungod kanako, makabaton hinuon niini.” (Mt 10:39). Ang paghatag mao ang pagdawat: “Paghatag ug ang mga gasa ihatag kaninyo” (Lucas 6:38); “Labi pang bulahan ang paghatag kay sa pagdawat” (Mga Buhat 20:35). Ang ang pagkamatay mao ang pagkabuhi: “Amen, amen, magaingon ako kaninyo, gawas kon ang usa ka lugas sa trigo mahulog sa yuta ug mamatay, kini magapabilin lamang nga usa ka lugas trigo; apan kon kini mamatay, kini mamungag daghang bunga” (Jn 12:24).

Si St. Teresa sa Calcuta miingon, "Kung wala ka'y ​​bisan unsa, nan anaa kanimo ang tanan." Ingon niana kung giunsa ang paglihok sa Divine Economics. Ang mga grasya sa Dios walay hunong nga nagdagayday sa kadagaya. Busa, ang paghawid sa usa ka butang makapahimo kanato nga dili makadawat ug dugang. Ang pagbuhi makapahigawas kanato gikan sa kalibutanong mga kasuod, ug makapahimo kanato nga makadawat ug dugang. Gisulti kini ni Carl Jung sa ingon niini nga paagi, "Ayaw paghawid sa usa nga mobiya, kung dili, dili nimo mahimamat ang usa nga moabut. (Don’t hold on to someone who’s leaving, otherwise you won’t meet the one who’s coming.)"

Kitang tanan gustong mosunod ni Cristo. Sa pagkatinuod tungod sa saad sa walay kataposang ganti sa iyang langitnong gingharian. Apan, daghan kanato ang dili makahimo niini tungod sa atong attachments sa mga binuhat sa Ginoo. Walay daotan sa mga binuhat. Ang dili maayo mao ang pagkasuod kanila. Kini sama sa paghawid sa sagbot samtang nahulog sa pangpang. Kining tanan mga binuhat lang, limitado ug lumalabay lamang. Kita mokupot hinuon, sa Magbubuhat, ang tinubdan sa tanang butang. Ang pagyabo sa usa ka balde nga tubig aron sa pagpaandar sa bomba aron adunay mas daghan pang suplay sa tubig mao ang tinuod nga maalamong buhat.

Dunay anonymous nga magsusulat miingon: "Adunay mga butang nga dili gyud nato gusto nga biyaan, mga tawo nga dili gyud nato gusto nga biyaan. Apan hinumdomi nga ang pagbuhi dili mao ang kataposan sa kalibotan; kini ang sinugdanan sa bag-ong kinabuhi.”

IKA-12 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Usa ka gamayng batang lalaki gisugo sa iyang inahan sa pag-adto sa stockroom aron pagkuha sa silhig. Ang bata mireklamo: “Pero Nay, ngitngit kaayo didto! Nahadlok ko!" Ang inahan miinsistir: “Ayawg kahadlok, anak ko. Kahibaw ka nga naa si Jesus.” Uban sa dakong kahadlok, giablihan sa bata ang pultahan sa stockroom. Ug sa usa ka matam-is kaayo nga tingog, misinggit: "Jesus, mahimo ba ihatag nako ang silhig, palihog?"

Sa Ebanghelyo karong Domingoha, si Jesus miingon sa iyang mga tinun-an, “Ayaw kamo kahadlok.” Kinahanglan niyang isulti kini sa tulo ka higayon. Mahimo nga nakita niya ang kahadlok sa mga mata sa iya mga disipulo sa dihang gipahimangnoan niya sila: “Pamati kamo! Ako nagpadala kaninyo nga sama sa mga karnero ngadto sa panon sa mga lobo.” (Mat 10:16).

Ang unang pagbasa karong Domingoha naghatag kanato sa samang mensahe. Si Jeremias kanunay nga gihulga sa iyang mga kaaway. Dili tungod kay daotan siyang tawo. Sukwahi niini, ingon nga propeta, siya maoy instrumento sa Dios sa pagmantala sa kamatuoran ngadto sa katawhan. Apan alang sa pipila ka mga tawo, ang kamatuoran masakit. Busa dili nila madawat ang mensahe sa Dios. Ug ang labing makataronganon nga buhaton mao ang pagpahilom sa mensahero. Busa, ang tanang propeta nag-antos sa samang kapalaran: gipamatay sila sa ilang kaugalingong katawhan. Human sa mga propeta, ang Dios nakigsulti sa Iyang katawhan pinaagi sa Iyang Anak, si Jesu-Cristo. Siya, usab, nag-antus sa samang kapalaran.

Ang gamay nga bata nahadlok sa kangitngit. Kini atong masabtan. Ingon nga mga Kristohanon, dili kita mga higala sa kangitngit. Kita mga anak sa kahayag. Ingong mga mortal lamang, natural nga mahadlok kita sa kangitngit. Apan, sa pagkatinuod, dili kini husto. Ang kangitngit mao ang angay nga mahadlok kanato, kay kita mga tigdala sa kahayag. Mawala ang kangitngit kung mosulod ang kahayag, hinay man o nag-awop-awop.

Angayng timan-an nga kining pag-awhag ni Jesus maoy bahin sa iyang mga gitudlo ngadto sa iyang mga tinun-an samtang iyang gipadala sila sa misyon sa pagsangyaw sa Ebanghelyo. Sa wala pa siya mokayab sa langit, gitugyan ni Jesus sa iyang mga sumusunod ang misyon ug katungdanan: “Lakaw kamo ngadto sa tibuok kalibotan ug isangyaw ang maayong balita ngadto sa tanang binuhat” (Mc 16:15). Si Apostol San Pablo nakaamgo sa kabug-at niini nga sugo, ug busa siya miingon ngadto sa mga taga-Corinto, “Kon iwali ko ang Maayong Balita, dili kini rason alang kanako sa pagpasigarbo, kay usa ka obligasyon ang gipahamtang kanako, ug alaot ako kon dili ko kini isangyaw!” ( 1 Cor 9:16 ).

Mao nga wala niya igsapayan ang pag-antos sa mga kalisdanan antos tungod niini nga katungdanan: “Makalima ako pahamtangig 39 ka lapdos sa mga Judio, makatulo ako latigoha sa mga Romanhon ug makausa batoha. Makatulo ako makasinatig pagkalunod ug makausa gianod-anod sa tubig sulod sa 24 ka oras. Sa daghan kong mga panaw, giagian ko ang mga katalagman sa baha, sa mga tulisan, sa mga isigka-Judio ug sa mga dili Judio. May mga katalagman sa mga siyudad, sa mga kalasangan, sa kadagatan ug sa dili matuod nga kaigsoonan. Naghago ako ug nagbudlay ug kasagaran wala akoy tulog. Gigutom ug giuhaw ako sa makadaghan ug wala akoy igong pagkaon, kapasilongan o bisti.” (2 Cor 11:24-27).

Tingali makaingon kita, “Aw, mao kana si San Pablo, ang labing bantugan nga misyonero ug magwawali sa tanang panahon. Apan ako usa lamang ka ordinaryo nga Kristohanon. Dili ako mahimong ingon ana ka lig-on. ” Bisan pa niana, ang pag-abot sa gingharian kinahanglang imantala sa tanang sumusunod ni Cristo, bisan unsa pa ang ranggo o gidak-on, ug walay kahadlok nga kinahanglang tugotan nga makapugong kanila sa maong proklamasyon.

Ang unang balaod sa kinaiyahan mao ang pagpreserbar sa kaugalingon. Sa kinaiyanhon, malikayan nato ang kasakit ug pag-antos. Apan atubangan sa ingon ka bug-at nga katungdanan sa pagmantala sa Maayong Balita sa Gingharian, kinahanglan natong "mopaak sa bala", ug magpadayon bisan pa sa tanan nga mga kalisdanan. Sama sa giingon sa usa ka kanta sa Charismatic Movement, “I have decided to follow Jesus; no turning back, no turning back. The cross before me, the world behind me. No turning back, no turning back.” (Ako nakahukom sa pagsunod kang Jesus; walay atrasay, walay atrasay. Ang krus sa akong atubangan, ang kalibutan sa akong luyo. Wala’y atrasay, wala’y atrasay.” Human sa tanan, si Jesus nagbutang niining gikinahanglan nga kondisyon sa pagkadisipulo: “Bisan kinsa nga buot mosunod kanako kinahanglan magdumili sa iyang kaugalingon, magpas-an sa iyang krus, ug mosunod kanako” (Mt 16:24). Nagsunod kita sa Ginoo nga gilansang sa krus. Dili kita makadahom og sayon nga paagi sa unahan. Dili nato likayan ang krus, bisan pa niining unang balaod sa kinaiyahan. Ang paglikay sa dili kalikayan walay kapuslanan.

Gipunting kini ni Thomas Merton: “Kon mas mosulay ka sa paglikay sa pag-antos, mas mag-antos ka, tungod kay ang gagmay ug mas gamay nga mga butang magsugod sa pagsakit kanimo, nga sam kadak-a sa imong kahadlok nga masakitan. Ang usa ka tawo nga mas naningkamot aron malikayan ang pag-antos, sa katapusan, mao ang mas labing mag-antos.”

Karong Domingoha, sulayan nato nga matinud-anon nga susihon ang atong kaugalingon. Nganong mamakak man ta? Tingali tungod kay ang kamatuoran mahimong dili alang sa atong kaugalingong kaayohan, o kini makapasilo sa usa ka tawo nga atong gitamod pag-ayo. Ngano nga kita magpanuko sa pagsulti mahitungod sa Ginoo ug sa lisud nga mga kamatuoran sa iyang mga pagtulun-an? Mahimo nga nahadlok kita nga kataw-anan o isalikway sa katilingban, nga matawag nga mahukmanon ug dili matugtanon. Nganong modangop man kita sa pagkadili-matinud-anon ug dili matarong nga mga buhat sa atong panginabuhi? Kasagaran tungod kay dili kita gusto nga mawad-an sa atong bahandi, ug ang ngpaabot nga mga kalisud sa ekonomiya makapahadlok kanato. Nganong magpanuko man kita sa hingpit nga paghatag sa atong kaugalingon sa gugma? Tingali tungod kay kita nasakitan kaniadto, ug dili nato tugotan ang atong kaugalingon nga masakitan pag-usab. Nganong likayan nato ang pag-antos ug pagsakripisyo sa kaugalingon? Kay napuno ta sa atong kaugalingon. Ang listahan mahimong magpadayon ug magpadayon. Niining tanan, usa ka konklusyon ang klaro: ang kahakog mao ang hinungdan sa tanan natong kahadlok.

Busa si Jesus naghatag kanato sa hagit: “Ilimud ang inyong kaugalingon. Kalimti ang kaugalingon.” Kini mao ang sigurado nga paagi sa pagdiskobre sa kahingpitan sa kinabuhi: “Kay bisan kinsa nga buot magluwas sa iyang kinabuhi mawad-an niini, apan bisan kinsa nga mawad-an sa iyang kinabuhi tungod kanako, makakaplag niini” (Mt 16:25). Sa dihang si Jesus miingon, “Ayaw kahadlok”, kita mangahas sa pag-ingon nga kini sama ra sa pag-ingon, “Pasagdi nga mawala ang kahakog sa imong kasingkasing.” Kung mawala na ang kahakog, diha lamang kita makasugod sa tinuod nga paghigugma. Ug sa kataposan, ang gugma mao ang magtangtang sa tanang kahadlok: “Walay kahadlok diha sa gugma, apan ang hingpit nga gugma naghingilin sa kahadlok kay ang kahadlok may kalabotan sa silot, ug busa ang nahadlok dili pa hingpit sa gugma” (1 Jn 4:18).

Kon tungod sa kahadlok, matintal kita nga maglikay sa pagtuman sa atong Kristohanong katungdanan, himoa nga ang mga pulong sa bayanihon nga si San Ignacio sa Antioquia makapahupay ug makadasig kanato: “Ang atong buluhaton dili ang paghimog makapadani nga propaganda; Ang Kristiyanismo nagpakita sa iyang pagkahalangdon kon kini gidumtan sa kalibutan” (Sulat ngadto sa mga Romanhon).

IKA-11 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Nag-atiman ba gayod ang Diyos sa Iyang katawhan? Gihigugma ba kita Niya sa personal, sa tinagsa? Ang mga pagbasa karong adlawa nagpasalig kanato nga ang Dios, Usa gayod ka Maluluy-on nga Dios.

Sa unang pagbasa, ang Dios nagpahinumdom sa katawhan sa Israel kung giunsa niya pagluwas sila gikan sa pagkaulipon sa mga malupigon kanila. Gidala niya silang “sa mga pako sa agila” tungod kay sila huyang ug walay ikapanalipod. Ang mga Israelita maoy nagrepresentar sa mga kabos karon, sa mga huyang, ug sa tanang biktima sa inhustisya. Kining mga tawhana mao ang "espesyal nga kabtangan" sa Dios, nga mahal kaayo sa Iyang kasingkasing.

Si San Pablo, sa ikaduhang pagbasa, nagmantala sa kadako sa kaluoy sa Diyos pinaagi sa paghatag og gibug-aton sa kinatas-ang bili sa sakripisyo ni Cristo: Diha lamang sa talagsaong mga sitwasyon nga ang tawo andam nga magpakamatay alang sa laing tawo. Ang mga ginikanan, pananglitan, manalipod sa ilang anak gikan sa grabeng kapeligro nga makadaot sa ilang kaugalingong kinabuhi, apan dili sila mohimo sa samang sakripisyo alang sa usa ka estranghero, labi na alang sa usa ka kaaway. Sa ingon niini nga gipamatud-an sa Dios ang Iyang gugma alang sa katawhan: ang Iyang Anak namatay alang kanato samtang kita mga makasasala pa, samtang kita mga kaaway pa niya tungod sa sala.

Diha sa ebanghelyo, si Jesus nagtan-aw sa nagkaguliyang ug gibiyaan nga panon sa katawhan ug “naluoy” siya. Sa orihinal nga Griego, ang pulong nga gigamit sa paghubit sa sentimento ni Jesus mao ang splagchnizomai (σπλαγχνίζομαι), usa ka noun para sa mahinungdanong mga organo sa sulod sa usa ka tawo - ang tiyan, kasingkasing, baga, atay, ug kidney. Sa Biblikanhon nga pagsabot, ang mga tinai mao ang tinubdan sa lawom nga mga pagbati sa tawo. Sukad niadto, ang pagbati sa Ginoo alang sa mga tawo dili ordinaryo nga kaluoy. Ang mas tukma nga hubad mao nga "Si Jesus adunay lawom nga kalooy".

Ang mga panon sa katawhan "sama sa mga karnero nga walay magbalantay" - walay pagtagad, huyang ug walay direksyon. Kining malisod nga kahimtangan nakapaaghat kang Jesus nga magpadala og mga mamumuo, ang dose ka apostoles nga maoy mohimo sa gimbuhaton nga Iyang gihimo. Kining ordinaryo nga mga tawo gihatagan og gahom sa pagbuhat ug talagsaong mga buhat: Sa pagsangyaw sa Maayong Balita sa kaluwasan, sa pagpalingkawas sa mga tawo gikan sa pagkaulipon sa daotan ug sa sala, sa pag-ayo sa mga masakiton, ug sa pagbanhaw sa mga patay.  Kasagaran, gamiton sa Dios ang mga kamot sa tawo sa paghatag og kahupayan niadtong nag-antos.

Ang Dios nagpa-ambit sa buluhaton sa pagkamagbalantay, una ug labaw sa tanan, ngadto sa mga pari ug sa mga relihiyoso. Sa espesyal nga paagi, sila gitawag ug gipili aron mangulo sa katawhan sa Dios pinaagi sa pag-alagad uban sa dakong kasingkasing ug gawasnon. Ang mga pari ug relihiyoso kinahanglang magpahinumdom kanunay sa ilang kaugalingon nga ang ilang bokasyon anaa alang sa kalibotan, alang sa mga tawo, labaw sa tanan, alang sa mga kabos, mga masakiton ug ang mga wala tagda. Ilang nadawat ang ilang tawag nga walay bayad; sila usab magaalagad sa walay pag-ihap sa gasto.

Ang ministeryo sa Ginoo sa kalooy, bisan pa niana, dili lamang alang sa mga pari ug sa mga relihiyoso; kini iya sa tanang binunyagan nga Kristohanon. Kitang tanan, bisan unsa pa ang atong kahimtang sa kinabuhi, gitawag aron mahimong mga magbalantay sa usag usa, responsable sa kalipay, kaayohan o kaluwasan sa usag usa.

Sa ebanghelyo, si Hesus nagdapit kanato sa “paghangyo sa Tag-iya sa anihon nga magpadalag mga mamumuo alang sa Iyang anihon”. Ug busa, magpadayon kita sa pag-ampo alang sa dugang nga mga mamumuo, mga tawo nga mohatag sa ilang kinabuhi alang sa pag-alagad sa Dios ug sa Simbahan. Hinaot pa nga himoon sa Dios ang atong mga kasingkasing nga sama sa kasingkasing ni Cristo, nga adunay lawom nga pagbati alang sa mga nasamok ug sa mga biniyaan!

Usa ka adlaw niana samtang nagsugod sa iyang inadlaw-adlaw nga pag-ampo, usa ka balaan nga ermitanyo ang nakakita nga milabay ang usa ka bakol ug usa ka inahan nga nagpakilimos og pagkaon alang sa iyang makalolooy nga kulang sa sustansya nga bata, ug ang biktima sa usa ka grabe nga pagbunal.

Sa pagkakita niya kanila, ang balaang tawo miatubang sa Dios ug miingon, “Gamhanang Dios! Sa unsang paagi ang maong mahigugmaong Magbubuhat makasud-ong sa hilabihang pag-antos, apan walay mahimo bahin niana?

Ug sa kahiladman sa iyang kasingkasing nadungog niya ang tubag sa Dios, “Naa na koy nabuhat bahin niini.  Gibuhat ko ikaw.”