SOLEMNIDAD NI SAN PEDRO UG SAN PABLO

Sa tuig 64 dihay grabeng paglutos sa Roma batok sa mga Kristiyanos. Gusto ni Emperador Nero nga panindoton ang siyudad sa Roma. Magtukod siya og nindot nga mga bilding. Apan kinahanglan una niyang papahawaon ang mga tawo nga basta na lang nanimuyo sa siyudad nga walay han-ay. Aron matuman ang iyang plano, nahitabo ang grabeng sunog sa siyudad. Pipila ka mga adlaw nasunog ang mga balay sa mga tawo. Daghan ang nakakita nga kini nga sunog gituyo. Nasuko pag-ayo ang mga tawo. Ang gibuhat ni Nero mao nga gibasol niya kini sa mga Kristiyanos. Busa dihay grabeng paglutos sa mga Kristiyanos sa siyudad sa Roma. Bisan kinsa nga Kristiyano nga makit-an gidakop ug gipatay. Ang obispo sa Roma niadtong panahona mao si Pedro. Iyang gipadakop si Pedro ug gilansang sa bungtod sa Vatican. Ang laing lider sa mga Kristiyanos nga nakaplagan sa Roma mao si Pablo. Tungod kay siya usa ka lungsoranon sa Roma, wala siya ilansang sa krus. Gipunggotan siyag ulo. Kining duha ka lider, si Pedro ug Pablo, parehong gipatay sa Roma. Karong adlawa ang ilang pista, ang duha ka haligi sa simbahang Romanhon.

Nahimong haligi si Pedro tungod kay gitugyanan siya ni Jesus sa awtoridad sa simbahan. Si Jesus kaniadto nagsusi sa ang iyang mga tinun-an. Daghang mga tawo ang miduol kang Jesus. Ngano man? Unsa man ang ilang gihunahuna kaniya? Busa nangutana si Jesus sa iyang mga tinun-an, sumala sa sulti sa mga tawo, kinsa man ako? Unsay ilang hunahuna kaniya? Gipadayag sa mga tinun-an ang mga hungihong mahitungod kang Jesus sumala sa gisulti sa mga tawo. Lahi siya sa naandan nilang mga lider. Siya kaha si Juan nga Magbubunyag nga gipapunggotan ni Herodes apan nabuhi pag-usab? Usa kaha siya sa mga propeta kaniadto nga ilang gilauman nga moabot sa kataposan sa panahon – si Elias, si Jeremias o ang propeta sama ni Moises? Daghan ang opinyon sa mga tawo bahin kang Jesus.

Pero gipangutana ni Jesus ang mga apostoles nga iyang gipili nga mag-uban kaniya sulod na sat ulo ka tuig. Alang kaninyo, kinsa man ako? Natingala ang mga apostoles. Wala nila damha kini nga pangutana. Ang nagsulti mao si Simon: “Ikaw mao ang Kristo, ang Anak sa buhi nga Dios.” Ang Kristo mao ang dugay nang gisaad sa Dios nga iyang ipadala ngadto sa iyang katawhan. Gisulti niya kini mga usa ka libo ka tuig kanhi, balik sa mga adlaw ni David ug bisan ni Moises. Si Simon wala lamang moila kaniya ingon nga Kristo. Iya usab Siyang giila nga Anak sa buhi nga Dios. Ang iyang tubag sakto, apan si Jesus miingon nga si Simon nakaila kaniya sa husto, dili tungod kay siya mas maayo kay sa iyang mga kauban. Kini nga pag-ila gikan sa Dios nga Amahan. Gipili sa Dios nga Amahan si Simon aron makabaton niining lawom nga kahibalo kang Jesus. Tungod niini, gipili usab ni Jesus si Simon nga mahimong lig-on nga haligi sa simbahan. Giilisan ang iyang ngalan. Dili na siya si Simon kondili si Pedro – ang ngalan nga Pedro nagpasabot ug Bato. Niining Pedro, niining Bato, si Jesus magtukod sa iyang simbahan. Kini nga simbahan mahimong lig-on kaayo nga walay daotan sa yuta ang makabuntog niini. Gihatagan pa gani siya sa gahum sa mga yawe. Ang iyang itugot dinhi sa yuta itugot usab sa langit. Ang iyang idili dinhi sa yuta idili usab didto sa langit.

Tungod niini, si Simon Pedro giila nga pangulo sa mga apostoles ug pangulo sa simbahan. Tungod kay siya ang iladong lider, gihulga siya sa mga supak sa simbahan. Sa atong unang pagbasa, sa dihang si Herodes (Herod Aprippa I), ang apo ni Herodes (Herod the Great) nga gustong mopatay sa batang Jesus, nakakita nga ang mga tawo nalipay nga iyang gipatay si Santiago, gusto usab niya nga patyon si Simon Pedro. Gidakop siya ug gipriso aron dad-on sa atubangan sa mga pangulo sa mga Judio. Si Pedro anaa sa higpit nga pagkabihag. May upat ka guwardiya nga naglibot kaniya ug may mga kadena sa iyang mga kamot ug tiil. Apan sa paggiya sa usa ka anghel, nakabuhi siya. Dili pa panahon ni Pedro nga mamatay. Gitultolan usab siya sa Dios. Dayag nga siya ang lider sa simbahan.

Sa atong ikaduhang pagbasa, gisultihan ni Pablo si Timoteo nga hapit na matapos ang iyang kinabuhi. Apan siya malinawon. Nagmatinud-anon siya sa iyang misyon. Gisangyaw niya ang Maayong Balita bisan asa siya ipadala sa Ginoo. Giluwas siya sa Dios gikan sa daghang kalisdanan ug kapeligrohan aron iyang matuman ang iyang misyon. Didto siya sa Roma isip usa ka binilanggo apan nagpadayon gihapon siya sa pagsangyaw. Didto nagpamatuod usab siya sa iyang pagkamaunongon kang Jesus. Didto siya gipunggotan sa ulo sa Roma.

Si Pedro ug Pablo dili lamang mga haligi sa simbahan sa Roma. Sila usab mga haligi sa atong pagtuo. Si Pedro ug Pablo wala batiag kakapoy sa pagsangyaw bahin kang Jesus. Dili lang kutob nga sila mobiyahe ngadto sa lagyong mga dapit. Dili lang kutob nga sila magsulti ug mangulo. Ang ilang mensahe tinuod kaayo nga ang ilang dugo nakasaksi sa kamatuoran sa ilang giwali. Ilang gipakita ang ilang gugma kang Jesus hangtod sa kamatayon.

Atong gisaulog ang adlaw niining duha ka bantugang mga santos aron pagpalig-on sa atong pasalig sa pagtuo nga Katoliko. Magmatinud-anon kita sa Santo Papa, ang manununod ni Pedro. Si Papa Leo mao ang ika-267 nga mipuli ni Pedro. Si Pedro nagpadayon sa paggiya kanato pinaagi sa atong Santo Papa karon. Ang Santo Papa nagpadayon usab sa pag-atiman sa mga Kristiyano, ilabi na sa mga nanginahanglan. Mao nga aduna kitay ikaduhang koleksiyon karon sa tibuok Simbahang Katoliko sa tibuok kalibotan aron pagtabang sa Santo Papa sa pagtubag sa nagkalainlaing panginahanglan sa mga kabos sa nagkalainlaing bahin sa kalibotan. Kauban kita sa mga buhat sa kaluoy sa Santo Papa.

SOLEMNIDAD SA LAWAS UG DUGO NI CRISTO (C)

 

Ang tawo nga nahigugma mahimong creative. Mangita siyag mga paagi nga makauban ang iyang hinigugma. Mao nga ang mga managhigugmaay mangitag paagi nga magkita or at least magka-estorya. Dili ta gustong mabuwag sa atong gihigugma. Si Jesus nahigugma kaayo kanato. Siya miingon nga walay usa nga nahigugma labaw pa kay sa paghatag sa iyang kinabuhi alang sa iyang gihigugma. Ug mao gyud kana ang iyang gibuhat. Gimahal kita niya pag-ayo mao nga iyang gihatag ang iyang kinabuhi alang kanato. Siya ang tinuod nga maayong magbalantay nga mianhi aron paghatag og kinabuhi sa iyang mga karnero.

Tungod kay gihigugma kita pag-ayo ni Jesus, dili niya gusto nga mahimulag siya kanato. Unsay iyang gibuhat? Nagpabilin siya kanato sa espesyal nga paagi. Creative gyud siya. Nagpabilin siya kanato sa porma sa pagkaon, sa porma sa pan ug bino. Kini usa lamang ka eksternal nga porma. Apan sa pagkatinuod dili na kini pan kondili lawas ni Cristo. Dili na kini bino, kondili ang dugo ni Cristo. Mao kini ang atong gisaulog karon: Ang bililhong Lawas ug Dugo ni Cristo diha sa porma sa pan ug bino.

Ang paghalad sa pan ug bino adunay taas nga kasaysayan. Sa panahon ni Abram, nga mibalik nga madaugon gikan sa iyang mga kaaway nga mibihag kang Lot ug sa iyang pamilya, si Abram gisugat ni Melquisedec, usa ka hari ug pari sa siyudad sa Salem. Naghalad siyag pan ug bino. Gipanalanginan siya ni Abram ug giila nga gikan siya sa Ginoo ug gihatag niya kaniya ang ikanapulo sa tanan nga mga nasakmit sa gubat.

Si Jesus usa usab ka pari nga naghalad. Ang iyang pagkapari naggikan kang Melquisedec. Ang iyang halad mao ang iyang kaugalingon diha sa porma sa pan ug bino. Kini dugay nang giila sa simbahan, bisan sa panahon ni San Pablo. Gibuhat sa simbahan ang gibuhat ni Jesus sa Katapusang Panihapon. Didto gikuha ni Jesus ang pan ug miingon siya: “Kini mao ang akong lawas nga gihatag alang kaninyo.” Mao usab ang iya gihimo sa kalis nga puno sa bino: “Kini ang kalis sa bag-o nga kasabutan sa akong dugo.” Kita makakita ug mokaon sa pan, apan kana mao ang tinuod nga lawas ni Kristo. Ug siya nagsugo kanato sa pagbuhat niini kanunay. Mao kana ang atong gibuhat sa Santos nga Misa. Gidawat nato ang halad ni Jesus sa iyang lawas ug dugo aron kita makabenepisyo gikan kaniya. Siya ang atong gipanag-ambitan. Tungod niini, nabuhi kita tungod kaniya.

Ang kapin sa lima ka libo ka tawo nga gipakaon ni Jesus sa baybayon sa Dagat sa Galilea nalipay pag-ayo. Nabusog sila. Apan ang pagpakaon kanila timaan lamang sa mas importanteng pagkaon nga iyang ihatag kanato – sa iyang kaugalingon. Si Jesus wala lamang nagpakabana sa kinabuhi niining kalibotana. Nabalaka usab siya sa atong panaw niining kinabuhia padulong sa walay katapusang kinabuhi. Mao nga siya miingon: bisan kinsa nga mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo makabaton og kinabuhing dayon. Mao kini ang atong nadawat sa Santos nga Misa.

Sa Santos nga Misa gipakaon kita sa duha ka lamesa, ang lamesa sa Pulong sa Dios ug ang lamesa sa altar. Una, ang atong mga hunahuna ug kalag napuno sa Pulong sa Dios. Gipadayag kini kanato gikan sa mga pagbasa sa Bibliya ug kini gipatin-aw kanato. Tungod sa Pulong sa Dios, nalamdagan ang atong mga hunahuna ug nadasig ang atong mga pagbati. Ang mensahe sa maayong balita, mao nga ang Dios nahigugma kanato, nga dili niya kita biyaan, nagdan-ag sa atong mga kasingkasing. Sa diha nga kita mobalhin ngadto sa lamesa sa altar, ang pulong sa Dios nahimong unod. Ang pan nahimong lawas ni Cristo tungod sa gahum sa Pulong sa Dios. Ug nadawat nato kini sa atong mga lawas. Ang Dios tinuod nga nakighiusa kanato. Ang iyang lawas mosulod sa atong lawas. Kini usa ka dako nga grasya. Atong masinati ang iyang presensya kanato. Tungod niini, kitang tanan gidasig sa pagdawat sa komunyon sa matag misa. Dili ba nimo gusto nga mosulod si Jesus sa imong lawas? Giingon nato nga ang tawo nga nahigugma creative. Ang gugma ni Jesus alang kanato creative. Nangita siyag paagi nga mahiusa kita. Nahimo siyang pagkaon para makasulod siya nato. Alang kanato, dawaton nato siya uban ang gugma. Mangandoy kita kaniya. Ato siyang pasudlon sa atong kinabuhi. Atong dawaton siya sa atong mga ngabil uban sa tibuok natong gugma.

Tungod kay nadawat na nato siya, nabag-o na usab ang atong panglantaw. Gihigugma usab nato ang tanan nga gihigugma sa Dios. Mao nga gihigugma nato ang atong ikigkatawo– dili tungod kay buotan sila kanato ug gwapa – kondili tungod kay gihigugma usab sila ni Jesus. Mao nga gihigugma usab nato ang mga gihigugma ni Jesus. Mao nga ang pagdawat sa komunyon dili lamang pagdawat kang Jesus. Kini usab mao ang pagdawat sa tanan nga gidawat ni Jesus, lakip ang mga nagbuhat og daotan ug kadtong dili angay higugmaon. Si Jesus miingon: “Kamo mailhan ingon nga akong mga tinun-an pinaagi sa inyong gugma sa usag usa.” Ang gugma mao ang Kristohanong timaan. Makahigugma kita tungod kay kita unang gihigugma. Nanghinaut ko nga atong makita diha sa Balaang Komunyon ang gugma ni Jesus para kanato. Siya naghiusa kanato uban kanato. Atong dawaton siya, ug tungod kaniya dawaton nato ang atong isigkaingon. Mao nga ang Balaang Komunyon dili lamang makapaduol kanato kang Jesus. Naghiusa usab kini kanato sa atong isigkatawo.

DOMINGO SA SANTISIMA TRINIDAD

Kung kita motan-aw sa TV o bisan unsang salida sa YouTube o Tiktok, kung makakita kita og usa ka magdudula, o usa ka politiko, o usa ka tawo nga nanguros, kita moingon nga siya Katoliko. Ang pagpanguros usa ka timailhan sa atong pagtuo sa usa ka Dios, ang Amahan, ang Anak, ug ang Espiritu Santo. Naandan na kini sa mga Katoliko. Gibuhat nato kini tungod kay kini usa ka mubo nga pag-ampo. Ang atong gihimo gamit ang atong mga kamot usa ka krus. Atong hinumduman nga naluwas kita pinaagi sa kamatayon ni Jesus sa Krus. Gikurusan nato ang atong mga lawas. Ang gisulti sa atong baba "Sa ngalan sa Amahan, ug sa Anak, ug sa Espiritu Santo." Atong giila kung kinsa ang Dios nga nagluwas kanato. Ang krus usa ka timaan sa gugma sa Dios kanato nga siya namatay sa krus alang kanato. Kini nga Dios usa ka Dios - Usa ug Tulo, ang Amahan, ang Anak, ug ang Espiritu Santo. Dili nato itago o ikaulaw ang paghimo sa timaan sa Krus. Ang kamatuoran nga gipasabot niini maoy lawom.

Karong Domingoha atong gisaulog ang atong One Triune God. Ang Dios usa ra, apan kining usa ka Dios mao ang Amahan, Anak, ug Espiritu Santo. Giunsa nato pagkahibalo niini? Tungod sa pagpadayag ni JesuCristo, ang Dios nga Anak nga nahimong tawo. Dili unta nato kini mahibaloan kon wala pa kita sultihi ni Jesus. Atong nadungog sa ebanghelyo ang giingon ni Jesus: “Inig-abot sa Espiritu sa kamatuoran, tabangan kamo niya nga masabtan ang tanang kamatuoran…. Dinhi atong madungog ang tulo, ang Espiritu Santo nga maghatag ug pagsabot, si Jesus nga nagsulti sa kamatuoran, ug ang Amahan kang kinsa nagagikan ang tanang kamatuoran. Tulo sila apan usa ra ang ilang aksyon. Mao usab kana ang atong nadungog sa sinulat ni San Pablo sa atong ikaduhang pagbasa. Ang nakapamatarong kanato mao ang atong pagtuo kang JesuCristo. Pinaagi kang Jesus atong natagamtam ang grasya sa Dios nga Amahan. Kini nga grasya gibubo sa atong mga kasingkasing pinaagi sa Balaang Espiritu. Anaa na usab ang Usa ug ang Tulo.

Kita adunay relasyon sa matag persona sa Dios. Ang Amahan ni Jesus mao usab ang atong Amahan. Isip Amahan, siya ang nag-atiman kanato. Dili kita niya biyaan. Siya ang tinubdan sa tanang kaayo. Ang Dios nga Anak atong igsoon. Nahimo siyang tawo. Siya nahimong sama kanato. Kita makasunod ni JesuCristo tungod kay siya usa ka tawo nga sama kanato. Ang Espiritu Santo naghatag kanato ug abilidad sa paghigugma sa Dios pinaagi sa pagsunod sa iyang mga sugo. Dili kita makaingon nga dili nato masundog si Jesus. Ang Iyang Espiritu nagalihok dinhi kanato.

Ang Dios usa ug managlahi. Usa sila sa pagka-Dios. Apan ang Dios nga Amahan lahi sa Dios nga Anak ug sa Dios nga Espiritu. Ang ilang panaghiusa dili makaguba sa ilang mga kalainan. Sa samang paagi, ang ilang mga kalainan dili makababag sa ilang pagkausa. Bisag lahi sila, nahimo silang usa sa ilang gugma ug aksyon sa usag usa.

Kini usa ka misteryo. Kini nagpasabot nga dili nato kini hingpit nga masabtan, apan ang misteryo nagdapit kanato sa paghiusa. Atong paningkamutan nga mapuy-an sa kinabuhi ang misteryo ug dili lang sabton. Unsaon nato pagkinabuhi niini? Sa atong pakighiusa sa Dios. Atong higugmaon ug alagaran ang atong Dios nga Amahan, atong sundon si Jesus, ang Dios nga Anak nga nahimong tawo, ug magpasakop kita sa mga pag-aghat sa Espiritu Santo. Kanunay siya nga naglihok sa atong kinabuhi.

Mapuy-an usab nato ang misteryo sa Trinidad sa atong panaghiusa sa simbahan. Ang pinakagamay nga unit sa simbahan mao ang BEC – Basic Ecclesial Community – o ang Kriska, ang Christian Neighborhood. Kini gilangkoban sa mga napulo o kawhaan ka mga pamilya nga managsilingan. Kay managsilingan sila, sayon ​​ra ang panag-uban. Busa sila nagkahiusa sa pag-ampo, nagkahiusa sa pagtabang sa usag usa, ug nagkahiusa sa pagpaambit sa ilang Kristohanong kasinatian. Sama sa Trinidad, lahi ang matag membro sa Kriska. Ang uban bata pa, ang uban tigulang, ang uban nagtungha, ang uban nagtrabaho sa opisina ug ang uban nagpabilin lang sa balay. Bisag managlahi sila, nagkahiusa sila. Nagtinabangay sila sa ilang kinabuhi ug sa ilang pagtuo. Mao nga kada tuig, sa kapistahan sa Sntisima Trinidad, mao usab ang Domingo sa BEC. Ang Santisima Trinidad maoy inspirasyon ug sumbanan sa atong mga Kriska o BEC – managlahi apan nagkahiusa.

DOMINGO SA PENTEKOSTES (C)

Si Jesus mikayab sa langit. Gibiyaan na ba ta niya? Wala! Siya mismo miingon nga dili kita niya biyaan nga mga ilo. Magpadala siyag laing katabang. Gawas kaniya nga magpabilin uban kanato hangtod sa kataposan sa panahon, magpadala siya og katabang. Siya mohupay kanato. Siya modasig kanato. Siya mogiya kanato ngadto sa kamatuoran. Kana walay lain kondili ang iyang Espiritu. Ang gahom sa Dios maoy maghatag kanatog katakos sa pagpadayag kaniya. Atong nadungog ang gisulat ni San Pablo sa ikaduhang pagbasa: “Walay makaingon, ‘Si Jesus mao ang Ginoo,’ gawas kon pinaagi sa Espiritu Santo.” Ang bisan unsang abilidad nga naa nato sa pagsulti, tungod sa Espiritu Santo.

Sa dihang si Jesus mikayab sa langit, ang iyang mga tinun-an mibalik sa Jerusalem. Nagtapok silang tanan sa usa ka lawak. Nag-ampo sila ug tingali nahadlok usab sila. Wala na didto si Jesus. Mahimong makit-an sila sa mga Judio nga mga kaaway ni Jesus, ug sama kang Jesus, sila akusahan, dakpon ug sakiton. Atong hinumdoman ang gipakaylap sa mga pangulo sa mga Judio taliwala sa mga guwardiya sa lubnganan bahin sa pagkabanhaw ni Jesus. Samtang nangatulog sila, gikawat sa mga tinun-an ni Jesus ang iyang lawas gikan sa lubnganan aron walay sulod ang lubnganan. Mao nga kadtong giisip nga mga tinun-an ni Jesus mga kaaway sa publiko.

Apan sa adlaw sa Pentecostes, nga usa ka dakong pista sa mga Judio, sa dihang ilang nahinumdoman ang paghatag sa Balaod ni Moises kanila didto sa Bukid sa Sinai, samtang ang mga tawo gikan sa lain-laing mga nasod nagmaya, ang Espiritu Santo mikunsad sa mga tinun-an pinaagi sa kusog nga hangin ug mga dila sa kalayo nga mitungtong sa matag usa sa ilang mga ulo. Ang mga tinun-an nausab. Aduna na silay kaisog ug abilidad sa pagsangyaw sa nabanhawng Jesus. Siya ang Cristo nga dugay nang gisaad sa Dios nga ipadala ngadto sa katawhan. Tungod sa Espiritu Santo, ang mga tinun-an nausab. Natingala usab ang mga tawo nga ilang nasabtan ang mensahe sa ilang kaugalingong pinulongan bisan pa man nga gikan sila sa lainlaing bahin sa imperyo sa Roma ug nagsultig lainlaing pinulongan. Kaisug ug pagsabot – mao kana ang mga gasa sa Espiritu Santo. Ang gahum sa Dios naglihok diha sa mga tinun-an ug sa mga tawo!

Aduna usab kitay laing bersyon sa paghatag sa Espiritu nga atong nadungog sa atong ebanghelyo. Kini nga panghitabo mas pribado. Ang mga tinun-an lang ang naapil ug nahitabo kini sa gabii mismo sa Domingo sa Pagkabanhaw ni Jesus. Si Jesus mipakita kanila sa unang higayon. Bisag wala pa sila motuo kaniya bisag gipakita niya kanila ang iyang mga kamot ug kilid sa mga inagian sa lansang ug bangkaw, misalig siya kanila. Gihuypan niya sila ug gihatagan og gahom. Gihatagan niya sila sa Espiritu Santo aron sila makapasaylo sa mga sala. Makapasaylo sila tungod kay nabuntog ni Jesus ang daotan. Si Jesus nag-antus sa bug-os nga gahum sa dautan, nga walay lain gawas sa kamatayon, ug iyang nabuntog kini. Gibanhaw siya pag-usab. Ang kamatayon dili na makahawid kaniya. Iyang gibungkag ang gahum niini. Ang gahum sa sala mapildi dili pinaagi sa pagpatay sa dautan kondili pinaagi sa pagpasaylo sa sala. Ang sala dili na makahawid kanato. Gipaambit ni Jesus kini nga gahum sa iyang mga tinun-an.

Mga kaigsoonan, nadawat nato ang gahum sa Espiritu Santo sa dihang kita gibunyagan ug gikumpirmahan. Magamit na nato karon ang mga pagtulon-an ni Jesus. Masundog na nato siya. Makita na nato ang dalan paingon sa langit. Anaa na kanato ang gahum ni Jesus. Ang Iyang Espiritu naglig-on ug naggiya kanato.

Gikumpara ni San Pablo ang simbahan sa lawas ni Cristo. Ang simbahan dili building. Ang simbahan dili organisasyon sa mga tawo. Kini mao ang lawas ni Cristo. Sama nga ang lawas gilangkoban sa daghang mga bahin nga adunay lain-laing mga porma ug lain-laing mga gimbuhaton – ang mata lahi kay sa tiil ug ang mata nagbuhat ug lain-laing mga butang kay sa tiil; lahi ang porma sa kasingkasing kaysa utok – mao usab ang simbahan. Managlahi kita. Ang obispo lahi kay sa katekista. Lahi ang lider sa kapilya kay sa madre. Apan usa ra kita ka simbahan. Usa ka kinabuhi ang nagalatay sa tibuok lawas, nga nagalihok sa matag bahin niini. Sa samang paagi, usa ka Espiritu ang nagpabuhi sa tibuok simbahan ni Cristo. Si San Pablo misulat: “Kay pinaagi sa usa ka Espiritu kitang tanan gibunyagan ngadto sa usa ka lawas, Judio man o Griego, ulipon o gawasnon, lalaki man o babaye, ug kitang tanan gipainom ug gipaginhawa sa usa ka Espiritu.” Ang tinubdan sa atong panaghiusa mao ang usa ka Espiritu nga ania kanato.

Ang adlaw sa Pentekostes, nga alang kanatong mga Kristohanon mao ang pista sa pagkunsad sa Espiritu Santo, giisip nga birthday sa simbahan. Niining adlawa, ang simbahan mibarug sa kalibutan. Kini dayag nga nagsangyaw ug nagpaila sa mensahe niini mahitungod kang Jesus. Gikan sa unang Pentecostes hangtod karon, ang simbahan nagpadayon sa buhat sa kaluwasan nga gihimo ni Jesus. Ang lawas ni Jesus nga nagbuhat niini dili na ang iyang pisikal nga lawas kondili ang iyang lawas nga mistiko. Nindot kaayo hunahunaon nga dili lang kutob nga makadawat kita sa kaluwasan. Tungod kay kita kabahin sa Simbahan, kita kabahin sa pagdala sa kaluwasan ni Jesus sa kalibutan. Ang iyang Balaang Espiritu ania kanato. Dili na kita mauwaw sa pagbarug alang sa kinabuhi ug tawhanong katungod. Dili na ta magpakaamang sa pagsulti sa kamatuoran. Dili na ta magmaluya sa pagbarug alang sa hustisya. Atong palihokon ang gahum sa Espiritu Santo nga ania kanato.