8/19/23

IKA-20 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Ang pagtuo nga ang gugma sa Dios naa ra sa pipila ka tawo, tribo, o kultura dugay na nga dinhi sa kalibutan. Ang ideya nakagamot pag-ayo sa kasingkasing sa daghang mga tawo sa panahon ug kultura ni Jesus. Sa dihang si Jesus miingon diha sa ebanghelyo "Ako gipadala ngadto lamang sa nawala nga mga karnero sa balay ni Israel", siya nagpahayag sa usa ka komon nga gihuptan nga panglantaw.

Ang matag tawo ug kultura adunay pipila ka matang sa pagpihig ug prejudices: Ang mga Judio mituo nga sila lamang ang pinili nga katawhan sa Dios; Gipahamtang sa Nazi nga Alemanya ang ilang pagkalabaw sa rasa; ug sa wala pa ang Vatican II, ang mga Katoliko nagtudlo nga gawas sa Simbahang Katoliko walay kaluwasan.

Usa ka tigulang nga pari mipaambit og usa ka makapaikag nga nahitabo sa iyang mga tuig sa high school. Usa ka adlaw niana, ang iyang kauban sa dorm, nga usa ka protestante, miduol kaniya ug miingon, “Nahasol ka ba nga ang among simbahan nagtuo nga kamong mga Katoliko dili maluwas?” “Wala gyud,” mitubag siya, “Kay sa pagkatinuod, kami, mga Katoliko, nagtudlo usab nga dili kamo maluwas.”

Bisan tuod daghang tawo karon ang nahimong mas bukas ug may lapad nga panghunahuna, ang uban nagtago gihapon og pipila ka pagpihig sa ilang mga kasingkasing. Ang uban nagtuo gihapon nga ang mga lalaki labaw sa mga babaye; nga ang sibilisasyon sa Kasadpan mas maayo kay sa katilingban sa Sidlakan; nga ang mga puti mas maalamon kay sa uban, ug uban pa. Ang ebanghelyo karon naghagit kanato sa pagbutyag sa maong mga tumotumo ug pagtul-id sa maong sayop nga pagtuo.

Ang Canaanhon nga babaye sa ebanghelyo kinahanglang modasig kanato. Ingon og langyaw ug usa ka babaye, gikinahanglan ang iyang talagsaong kaisog aron sa pagduol ni Jesus. Ang mga Canaanhon giisip sa Israel ingon og mga pagano ug ingon og mga kaaway nga gitakdang papahawaon gikan sa yuta nga gisaad sa Dios. Dugang pa, nahibaluan nato nga sa panahon ni Jesus, ang mga babaye wala tugoti nga magpaduol sa rabbi o magtutudlo diha lugar nga publiko. Dili ikatingala nga gusto sa mga tinun-an ni Jesus nga papahawaon ang babayeng Canaanhon gikan sa ilang panan-aw.

Ang babayeng Canaanhon wala motuo nga ang mga panalangin sa Dios alang lamang sa Israel. Si Jesus misulay sa paghagit sa iyang pagtuo: una, pinaagi sa dili pagtagad kaniya; ikaduha, pinaagi sa pag-insistir nga ang iyang misyon alang lamang sa Israel; ug ikatulo, pinaagi sa pagtawag kaniya ingon og usa sa “mga iro” o mga hentil. Ang babaye mibarog ug sa kataposan si Jesus midayeg kaniya: “Babaye, pagkadako sa imong pagsalig! Matuman ang imong gihangyo.” Gipamatud-an ni Jesus ang pagtuo sa babaye, nga ang Dios naggakos sa tanan: Wala niya gipihig ang bisan kinsa.

Sa unang pagbasa, ang propeta nga si Isaias nagpahibalo: “Ug miingon ang Ginoo ngadto sa mga langyaw nga miduol ug nag-alagad ug naghigugma kaniya, ug nagtamod sa Adlawng Igpapahulay, ug nagtuman sa iyang mga sugo:“Dad-on ko kamo sa akong balaan nga bukid ug lipayon ko kamo didto sa akong Templo. Ang inyong mga halad-sinunog ug mga halad-inihaw dawaton ko didto sa akong halaran, kay ang akong Templo nganlan mag balay-alampoanan alang sa tanang kanasoran. (Is. 56: 6-7). Ang samang mensahe gisangyaw ni San Pablo sa ikaduhang pagbasa: Ang kaluwasan sa mga Hentil gigarantiyahan tungod kay ang Dios mapuangoron sa tanan nga nagsunod sa iyang mga sugo (Rom. 11:13-15, 29-32).

Kon ang Dios mogakos sa matag tawo ingon nga anak, dili ba angay natong tagdon ang usag usa ingon og managsoon? Dili ba angay natong wagtangon ang atong mga pagpihig ngadto niadtong wala maghunahuna, molihok ug maggawi sama kanato? Dili ba kita makahatag ug patas nga pagtahod niadtong mga tawo nga walay pagtuo kanato o niadtong kansang kolor lahi kanato?

Sa mga adlaw sa iyang pagka-estudyante, gibasa ni Mahatma Gandhi ang mga Ebanghelyo ug nakita niya sa mga pagtulon-an ni Jesus ang tubag sa dagkong problema nga giatubang sa mga tawo sa India, ang sistema sa caste. Seryoso nga naghunahuna sa pagdawat sa Kristiyanong pagtuo, si Gandhi mitambong sa simbahan usa ka Domingo sa buntag nga nagtinguha nga makigsulti sa ministro bahin sa ideya. Sa pagsulod sa Simbahan, ang usher midumili sa paghatag kaniya og lingkoranan ug misulti kaniya sa pag-adto ug pagsimba uban sa iyang kaugalingong katawhan. Si Gandhi mibiya sa simbahan ug wala na mobalik. Miingon siya, “If Christians have caste differences also, I might as well remain a Hindu.” “Kon ang mga Kristohanon adunay lahi nga pagtratar sumala sa iyang kahimtang sa katilingban,” siya miingon, “Mas maayo pa nga ako magpabiling Hindu.”

No comments: