8/26/23

IKA-21 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

 

“Bulahan ka gayod, Simon nga anak ni Jonas... sultihan ko ikaw: ikaw si Pedro ug ibabaw niining bato tukoron ko ang akong simbahan…” Niining mga pulonga ni Jesus, daghan ang maghunahuna nga ang Ebanghelyo karong Domingoha kay mahitungod lang ni Pedro. Apan sa pagkatinuod, kini mahitungod ni JesuCristo ug sa iyang Simbahan. Si Pedro mao ang "Bato", apan si Jesus ang nagtukod sa Simbahan: "Sa ibabaw niining bato, pagatukoron ko ang akong Simbahan ug bisan gani ang kamatayon dili gayod makabuntog niini." Dili tungod kang Pedro, kondili tungod kang Cristo nga solemneng nagpahayag, “Ako magauban kaninyo sa kanunay hangtod sa kataposan sa panahon.” Ang nagapabilin nga presensya ni Jesus naghimo sa Simbahan, bisan pa sa tawhanong komposisyon niini, tinuod nga diosnon sa gigikanan ug kapa-ingnan, ug busa, dili mabuntog batok sa tanang pag-atake sa kaaway.

Ug usab, nasayop kita kon atong hunahunaon nga ang Simbahan mao ang pisikal nga balay sa pagsimba nga atong adtoan matag Domingo. Ang Simbahan mao ang katawhan, ang katilingban sa mga magtotoo nga nag-angkon sa usa ka tinuod nga pagtuo kang Jesus. Sa Dogmatic Constitution on the Church, ang Ikaduhang Konsilyo sa Batikano nag-ingon: “Ang walay kataposang Amahan… nagplano sa pagtuboy sa mga tawo ngadto sa usa ka partisipasyon sa balaang kinabuhi…sa pagtigom diha sa balaang Simbahan sa tanan ng motuo kang Cristo.” (LG, 2).

Diha sa Credo, atong gipahayag, “Mituo ako sa usa, santos, katoliko ug apostoliko nga Simbahan.” Karong Domingoha, ang Ebanghelyo nagdapit kanato sa pagbag-o sa atong pagtuo ug pagkamaunongon ngadto sa atong Balaang Inahang Simbahan. Bisan tuod ang Ginoo nagpasalig nga, “ang mga ganghaan sa kamatayon dili makabuntog niini,” wala siya mosaad og hapsay nga paglawig. Gikan sa gawas, ang Simbahan giatake sa iyang mga kaaway. Ug gikan sa sulod, daghang mga problema, mga eskandalo, mga kasaypanan ug mga sala ang nagpadayon sa pagtay-og sa Simbahan hangtod sa mga pundasyon niini. Sa pagkatinuod, si Pope Benedict XVI miingon nga ang “mga sala sulod sa Simbahan” maoy labing dakong hulga sa Simbahan.

Kini nagdala kanato sa paghunahuna sa laing punto: ang Simbahan dili lamang ang institusyonal ug hierarchical nga istruktura. Hinoon, ang Simbahan gilangkuban sa mga pamilya nga hugot nga nagsunod sa mga mithi sa Ebanghelyo. Si Papa San Juan Paulo II nag-ingon, “Ang kaminyoon maoy usa ka buhat sa kabubut-on nga nagpasabot ug naglakip sa usa ka gasa sa usag usa, nga naghiusa sa mga kapikas diin sila naglangkob sa usa ka pamilya - usa ka simbahan sa panimalay o Domestic Church.” Ang Vatican II mipahayag, “Ang pamilya, ingnon ta, ang lokal nga simbahan. Dinhi niini ang mga ginikanan kinahanglan, pinaagi sa ilang pulong ug panig-ingnan, mahimong unang magwawali sa pagtuo ngadto sa ilang mga anak…” (LG, 11). Ingon nga simbahan sa panimalay (domestic church), ang pamilya kinahanglanon diha sa kinabuhi sa Simbahan. Bisan unsa ang mahitabo sa mga pamilya kini adunay sigurado ug direkta nga epekto sa unibersal nga Simbahan.

Sa pagpamahaw usa ka buntag niana, ang asawa nangutana sa iyang bana, “Unsay imong gibuhat?” “Wala,” mitubag ang bana. Apan miinsister ang asawa, “Unsay wala? Usa ka oras na nimong gibasa ang atong marriage contract.” Ang bana mipasabut, “Ah, oo! Nangita ko sa expiration date!”

Mahitungod sa kaminyoon ug pamilya, subo nga palandongon nga adunay daghan nga angay kitang mabalaka. Sa pagkakaron, adunay lihok sa mga magbabalaod sa atong nasud sa pagduso sa pag-legalize sa diborsyo. Ug ang ilang rason? Kay, sa pagkakaron, matod pa nila, kita ra ang nasud sa kalibutan nga wala pa mahimong legal ang diborsyo!

Hinuon, bisan og wala pay diborsyo sa atong nasud, nakita na nato ang grabeng pagsaka sa gidaghanon sa napakyas nga kaminyuon ug nabungkag nga pamilya. Mahanduraw lang nato ang makapasubo nga senaryo sa dihang ang diborsiyo sa ngadtongadto mahimong legal.

Apan dili lang ang diborsiyo ang angay kabalak-an. Ang makapaalarma kay ang mga magtiayon dili na interesado nga magpakasal sa simbahan. Daghan kanila ang nakig-ipon-ipon, o ang gitawag nga "live-in" o "moving-in" nga relasyon. Ang mas grabe pa mao ang "sleepover" nga relasyon. Dili na sila mubalhin ug puyo. Hinunoa, sila "matulog" sulod sa pipila ka adlaw ug unya mobiya ug magpadayon sa ilang kaugalingong mga kinabuhi. Giingon nila nga kini usa ka maayo nga bag-ong paagi aron mapadayon ang indibidwalidad, luna o space, ug kagawasan sa bisan unsang commitment, pinansyal ug emosyonal. Walay pasalig, walay responsibilidad ug walay tinuod nga relasyon. Busa, komosta ang mga bata? Aw, ang kontraseptibo dali nga magamit, ug kung kini mapakyas, aborsyon. Apan ang makapasubo nga istorya wala mohunong dinhi. Daghang mga nasud ang nag-legalize na sa parehas nga sekso nga "kaminyoon" o same-sex marriage. Walay nahibalo kon unsa ang sunod nga lakang, ang tanan gitumong ngadto sa pagkaguba sa kaminyoon ug sa pamilya.

Busa, dili ikatingala nga ang bisyonaryo sa Fatima, si Sister Lucia nagtagna sa usa sa iyang mga sulat nga 'Ang kataposang gubat tali sa Ginoo ug sa gingharian ni Satanas mao ang mahitungod sa Kaminyoon ug sa Pamilya.' Si Papa San Juan Paulo II mipalanog niini sa iyang pasidaan: “Kon ang pamilya maguba, mao usab ang nasod, ug mao usab ang tibuok kalibotan nga atong gipuy-an.” Kini nga mga uso ug kultura sa atong kasamtangan nga katilingban wala magdala kanato bisan asa gawas sa paglaglag sa kaugalingon. Dayag ug klaro, nga kini nakagamot sa gahi nga pagdumili sa mga tawo sa pagpaminaw ug pagsunod sa mga pagtulun-an ni JesuCristo pinaagi sa Simbahan.

Si Jesus nagpadayon sa pagtukod sa Iyang Simbahan, ug walay yutan-ong gahum ang makalaglag niini. Apan aron magpabiling lig-on ug malagsik ang Simbahan taliwala niining grabe nga mga pag-atake ug kapeligrohan, kinahanglan natong palig-onon ug panalipdan ang atong mga pamilya, ang domestic nga Simbahan. Ug ang paagi sa pagbuhat niini mao ang paghimo sa atong mga pamilya nga hingpit nga masunuron ug masinugtanon sa Magisterium sa Simbahan ug matinud-anon sa commitment sa pag-ampo sa pamilya: “Ang pamilya nga nagkahiusa sa pag-ampo, nagkahiusa sa pagpuyo.” Unya makasugod na kita sa paglantaw sa unahan uban ang paglaum ngadto sa masanag nga kaugmaon alang sa Simbahan ug sa tibuok tawhanong katilingban.

No comments: