IKA-14 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (C)

May ginikanan ba nga gustong maguol ang ilang mga anak? Wala! Malipay ba si bisan kinsa nga nahigugma kung maguol ang iyang minahal? Dili! Mas labi pa ang Dios! Dili niya gusto nga kita, iyang mga binuhat, iyang minahal nga mga anak, maguol. Ang Dios mao ang tinubdan sa pagkamaayo ug kalipay, ug gusto niya nga kita makaambit niini. Mao nga atong nadungog sa atong unang pagbasa ang tawag sa Dios pinaagi ni propeta Isaias: “Pagsadya, kamong tanan… paglipay ug pagmaya.” Mao man usab kini ang nadungog nato sa salmo responsoryo: “Pasinggita ang tibuok yuta ngadto sa Ginoo uban sa kasadya.”

Tinuod nga ang krus kabahin sa atong pagkakristiyanos. Apan dili tinuod nga ang krus timaan sa kasubo. Oo, adunay kalisud sa pagpas-an sa krus, apan kita adunay kalipay tungod sa krus ni Jesus. Si Jesus nagpas-an sa krus ug namatay sa krus aron kita makalingkawas sa daotan. Siya maoy nanubag sa atong mga kasal-anan. Busa sa atong pagtan-aw kang Jesus sa krus, kita malipay ug mapasalamaton sa iyang kaayo kanato. Apan wala lamang kita nakapahimulos sa krus ni Jesus. Mo-ambit usab kita sa pagpas-an sa iyang krus. Apan dili tungod kay adunay krus sa atong kinabuhi nga angay kitang maguol. Si San Pablo sa atong pagbasa mipahayag: “Magpasigarbo lamang ako sa krus sa atong Ginoong Jesucristo.” Tungod niini nga krus, ang dautan napildi ug ang panalangin sa Dios miabut kanato. Ang uban, aron magmalipayon, mosalikway ug molikay sa ilang responsibilidad. Dili mao! Pinaagi sa pagtuman sa atong responsibilidad, ug kana ang atong krus sa kinabuhi, atong makab-ot ang kalipay nga gikan sa Ginoo. Nasinati kini sa mga estudyante nga migradwar karong tuiga. Gibuhat nila ang kinahanglan nilang buhaton mao nga malipayon sila karon nga migraduate!

Magmalipayon kita tungod kay nakadawat kita sa maayong balita. Ang maayong balita mao: Haduol na, ug dili lang kana, ania na ang paghari sa Dios! Kini nagpasabot nga ang Dios ania dinhi. Naglihok na siya sa atong taliwala. Dili na siya layo nato. Dili ba kini maayong balita? Mao nga nalipay ang nakadawat niini nga balita. Wala na kita mag-inusara. Bisan unsa ang mahitabo kanato, ang Dios dili mobiya kanato. Anaa ang iyang panalangin alang kanato, aron MAMAAYO ANG TANAN. MAMAAYO ANG TANANG BUTANG.

Ang maayong balita mao nga, dili lamang ang nakadawat sa maayong balita ang magmalipayon. Bisan ang nagdala sa maayong balita magmalipayon, ug mas malipayon pa sila kay niadtong nakadawat niini. Atong nadungog sa ebanghelyo ang mahitungod sa pagpadala ni Jesus sa kapitoan ug duha. Si Jesus wala magpadala lamang sa dose ka apostoles. Mipadala siya og daghan pa aron mo-ambit sa iyang misyon. Ang numero nga kapitoan ug duha mao ang gidaghanon sa tanang mga nasud nga nailhan niadtong panahona. Busa ang numero nga kapitoan ug duha maoy numero nga nagsimbolo sa tanan. Ang tanan gipadala ug sila gipadala ngadto sa tanang mga tawo. Si Jesus mihatag sa samang mga instruksiyon ngadto sa iyang mga gipadala –ngadto man sa dose o sa kapitoan ug duha man. Nanglakaw sila nga tinagurha, wala silay dala nga pagkaon, wala sila mohunong sa ilang panaw aron lang makig-estorya, nagpabilin sila sa balay nga nagpadayon kanila, nangaon ug mi-inom sila sa bisan unsa nga gidalit kanila; nagwali sila, naghingilin sa mga yawa, ug nag-ayo sa mga masakiton. Wala nila pugsa ang wala modawat kanila. Gipasidan-an lang sila nga pinaagi sa pagsalikway sa maayong balita sila malaglag sa Adlaw sa Paghukom. Kitang tanan gipadala, dili lang mga pari o madre. Ang tanang binunyagan mga misyonero. Mo-ambit kita sa pagpakaylap sa maayong balita. Sultihi ang mga kauban nimo mahitungod kang Jesus ug unsa ang atong nadungog mahitungod kaniya.

Ug unsa ang resulta sa misyon? Nalipay pag-ayo ang mga gipadala ni Jesus. Nagmalampuson sila! Bisan ang mga yawa mituman sa ilang sugo sa ngalan sa Ginoo. Gi-affirm sila ni Jesus. Si Satanas nahulog gikan sa langit. Si Satanas walay ikasukol niadtong nagdala sa ngalan ni Jesus. Apan gisultihan ni Jesus ang kapitoan ug duha nga dili kaayo malipay nga nagmalampuson sila sa ilang misyon. Mas magmalipayon sila nga ang ilang mga ngalan nahisulat sa langit. Ang sukaranan sa atong kalipay dili kung unsa kita ka malampuson kondili ang ganti nga nagpaabot kanato tungod kay kita nagmatinud-anon sa atong misyon. Si Santa Teresa sa Calcutta miingon: Gitawag kita dili aron magmalampuson kondili aron magmatinud-anon (we are called not be successful but to be faithful). Ang Dios lahi kay sa kalibotan. Sa negosyo, successful ka kay nitaas imong halin. Ang usa ka tawo masukod pinaagi sa iyang gidala ngadto sa kompanya. Ang sukdanan sa Dios dili ang atong kalampusan kondili ang atong pagkamatinumanon. Kon kita matinud-anon sa atong katungdanan ug sa atong misyon, mao kana ang basehan sa atong kalipay tungod kay diha kita gigantihan sa Dios.

Busa mga igsoon, dili kita magpanuko sa pag-alagad sa Dios ug sa pagtrabaho alang sa iyang gingharian. Dili kita alkanse tungod kay kita naghago ug ang uban wala. Usa ka dakong pribilehiyo nga gipiyal kanato sa Dios ang pagpadayon sa iyang misyon. Mi-apil kita sa misyon sa Dios. Mas magmalipayon kita tungod sa atong misyon. Dili nato kini isipon nga palas-anon sa kinabuhi. Ang atong misyon ug ang atong pagbuhat sa buluhaton sa Dios mao ang tinubdan sa atong tinuod nga kalipay. Kini nga kalipay dili lang makab-ot didto sa langit. Dinhi pa lamang sa yuta ato nang maangkon ang kalipay sa Dios. Busa sa tinuod, walay santos nga magul-anon. Kon kita uban sa Dios, kon kita nagbuhat sa buluhaton sa Dios, nganong maguol man kita? Ang Dios mao ang tinubdan sa tanang kaayo ug tinuod nga kalipay. Si San Juan Bosco nagpakabana sa mga kabus nga mga batan-on. Kanunay siyang kauban ug nakigdula pa gani kanila. Sa iyang obserbasyon, kung maguol ang bata, duha ra ang rason. Tingali nasakit siya o tingali naa siya sa sala. Tinuod nga ang sala mao lamang ang hinungdan sa kasubo sa tawo. Kon layo siya sa Dios, dili siya malipayon.

Busa paminawon nato ang tawag sa Dios. Magmalipayon kanunay. Ang Ginoo anaa kaninyo. Kita mga tigdala sa maayong balita dili lamang tungod kay ang atong gisulti maoy maayong balita kondili tungod usab sa kalipay ug kalagsik sa atong kinabuhi. Ang atong mensahe mao ang kalipay – ang kalipay sa maayong balita! Our message is joy – the joy of the good news!

SOLEMNIDAD NI SAN PEDRO UG SAN PABLO

Sa tuig 64 dihay grabeng paglutos sa Roma batok sa mga Kristiyanos. Gusto ni Emperador Nero nga panindoton ang siyudad sa Roma. Magtukod siya og nindot nga mga bilding. Apan kinahanglan una niyang papahawaon ang mga tawo nga basta na lang nanimuyo sa siyudad nga walay han-ay. Aron matuman ang iyang plano, nahitabo ang grabeng sunog sa siyudad. Pipila ka mga adlaw nasunog ang mga balay sa mga tawo. Daghan ang nakakita nga kini nga sunog gituyo. Nasuko pag-ayo ang mga tawo. Ang gibuhat ni Nero mao nga gibasol niya kini sa mga Kristiyanos. Busa dihay grabeng paglutos sa mga Kristiyanos sa siyudad sa Roma. Bisan kinsa nga Kristiyano nga makit-an gidakop ug gipatay. Ang obispo sa Roma niadtong panahona mao si Pedro. Iyang gipadakop si Pedro ug gilansang sa bungtod sa Vatican. Ang laing lider sa mga Kristiyanos nga nakaplagan sa Roma mao si Pablo. Tungod kay siya usa ka lungsoranon sa Roma, wala siya ilansang sa krus. Gipunggotan siyag ulo. Kining duha ka lider, si Pedro ug Pablo, parehong gipatay sa Roma. Karong adlawa ang ilang pista, ang duha ka haligi sa simbahang Romanhon.

Nahimong haligi si Pedro tungod kay gitugyanan siya ni Jesus sa awtoridad sa simbahan. Si Jesus kaniadto nagsusi sa ang iyang mga tinun-an. Daghang mga tawo ang miduol kang Jesus. Ngano man? Unsa man ang ilang gihunahuna kaniya? Busa nangutana si Jesus sa iyang mga tinun-an, sumala sa sulti sa mga tawo, kinsa man ako? Unsay ilang hunahuna kaniya? Gipadayag sa mga tinun-an ang mga hungihong mahitungod kang Jesus sumala sa gisulti sa mga tawo. Lahi siya sa naandan nilang mga lider. Siya kaha si Juan nga Magbubunyag nga gipapunggotan ni Herodes apan nabuhi pag-usab? Usa kaha siya sa mga propeta kaniadto nga ilang gilauman nga moabot sa kataposan sa panahon – si Elias, si Jeremias o ang propeta sama ni Moises? Daghan ang opinyon sa mga tawo bahin kang Jesus.

Pero gipangutana ni Jesus ang mga apostoles nga iyang gipili nga mag-uban kaniya sulod na sat ulo ka tuig. Alang kaninyo, kinsa man ako? Natingala ang mga apostoles. Wala nila damha kini nga pangutana. Ang nagsulti mao si Simon: “Ikaw mao ang Kristo, ang Anak sa buhi nga Dios.” Ang Kristo mao ang dugay nang gisaad sa Dios nga iyang ipadala ngadto sa iyang katawhan. Gisulti niya kini mga usa ka libo ka tuig kanhi, balik sa mga adlaw ni David ug bisan ni Moises. Si Simon wala lamang moila kaniya ingon nga Kristo. Iya usab Siyang giila nga Anak sa buhi nga Dios. Ang iyang tubag sakto, apan si Jesus miingon nga si Simon nakaila kaniya sa husto, dili tungod kay siya mas maayo kay sa iyang mga kauban. Kini nga pag-ila gikan sa Dios nga Amahan. Gipili sa Dios nga Amahan si Simon aron makabaton niining lawom nga kahibalo kang Jesus. Tungod niini, gipili usab ni Jesus si Simon nga mahimong lig-on nga haligi sa simbahan. Giilisan ang iyang ngalan. Dili na siya si Simon kondili si Pedro – ang ngalan nga Pedro nagpasabot ug Bato. Niining Pedro, niining Bato, si Jesus magtukod sa iyang simbahan. Kini nga simbahan mahimong lig-on kaayo nga walay daotan sa yuta ang makabuntog niini. Gihatagan pa gani siya sa gahum sa mga yawe. Ang iyang itugot dinhi sa yuta itugot usab sa langit. Ang iyang idili dinhi sa yuta idili usab didto sa langit.

Tungod niini, si Simon Pedro giila nga pangulo sa mga apostoles ug pangulo sa simbahan. Tungod kay siya ang iladong lider, gihulga siya sa mga supak sa simbahan. Sa atong unang pagbasa, sa dihang si Herodes (Herod Aprippa I), ang apo ni Herodes (Herod the Great) nga gustong mopatay sa batang Jesus, nakakita nga ang mga tawo nalipay nga iyang gipatay si Santiago, gusto usab niya nga patyon si Simon Pedro. Gidakop siya ug gipriso aron dad-on sa atubangan sa mga pangulo sa mga Judio. Si Pedro anaa sa higpit nga pagkabihag. May upat ka guwardiya nga naglibot kaniya ug may mga kadena sa iyang mga kamot ug tiil. Apan sa paggiya sa usa ka anghel, nakabuhi siya. Dili pa panahon ni Pedro nga mamatay. Gitultolan usab siya sa Dios. Dayag nga siya ang lider sa simbahan.

Sa atong ikaduhang pagbasa, gisultihan ni Pablo si Timoteo nga hapit na matapos ang iyang kinabuhi. Apan siya malinawon. Nagmatinud-anon siya sa iyang misyon. Gisangyaw niya ang Maayong Balita bisan asa siya ipadala sa Ginoo. Giluwas siya sa Dios gikan sa daghang kalisdanan ug kapeligrohan aron iyang matuman ang iyang misyon. Didto siya sa Roma isip usa ka binilanggo apan nagpadayon gihapon siya sa pagsangyaw. Didto nagpamatuod usab siya sa iyang pagkamaunongon kang Jesus. Didto siya gipunggotan sa ulo sa Roma.

Si Pedro ug Pablo dili lamang mga haligi sa simbahan sa Roma. Sila usab mga haligi sa atong pagtuo. Si Pedro ug Pablo wala batiag kakapoy sa pagsangyaw bahin kang Jesus. Dili lang kutob nga sila mobiyahe ngadto sa lagyong mga dapit. Dili lang kutob nga sila magsulti ug mangulo. Ang ilang mensahe tinuod kaayo nga ang ilang dugo nakasaksi sa kamatuoran sa ilang giwali. Ilang gipakita ang ilang gugma kang Jesus hangtod sa kamatayon.

Atong gisaulog ang adlaw niining duha ka bantugang mga santos aron pagpalig-on sa atong pasalig sa pagtuo nga Katoliko. Magmatinud-anon kita sa Santo Papa, ang manununod ni Pedro. Si Papa Leo mao ang ika-267 nga mipuli ni Pedro. Si Pedro nagpadayon sa paggiya kanato pinaagi sa atong Santo Papa karon. Ang Santo Papa nagpadayon usab sa pag-atiman sa mga Kristiyano, ilabi na sa mga nanginahanglan. Mao nga aduna kitay ikaduhang koleksiyon karon sa tibuok Simbahang Katoliko sa tibuok kalibotan aron pagtabang sa Santo Papa sa pagtubag sa nagkalainlaing panginahanglan sa mga kabos sa nagkalainlaing bahin sa kalibotan. Kauban kita sa mga buhat sa kaluoy sa Santo Papa.

SOLEMNIDAD SA LAWAS UG DUGO NI CRISTO (C)

 

Ang tawo nga nahigugma mahimong creative. Mangita siyag mga paagi nga makauban ang iyang hinigugma. Mao nga ang mga managhigugmaay mangitag paagi nga magkita or at least magka-estorya. Dili ta gustong mabuwag sa atong gihigugma. Si Jesus nahigugma kaayo kanato. Siya miingon nga walay usa nga nahigugma labaw pa kay sa paghatag sa iyang kinabuhi alang sa iyang gihigugma. Ug mao gyud kana ang iyang gibuhat. Gimahal kita niya pag-ayo mao nga iyang gihatag ang iyang kinabuhi alang kanato. Siya ang tinuod nga maayong magbalantay nga mianhi aron paghatag og kinabuhi sa iyang mga karnero.

Tungod kay gihigugma kita pag-ayo ni Jesus, dili niya gusto nga mahimulag siya kanato. Unsay iyang gibuhat? Nagpabilin siya kanato sa espesyal nga paagi. Creative gyud siya. Nagpabilin siya kanato sa porma sa pagkaon, sa porma sa pan ug bino. Kini usa lamang ka eksternal nga porma. Apan sa pagkatinuod dili na kini pan kondili lawas ni Cristo. Dili na kini bino, kondili ang dugo ni Cristo. Mao kini ang atong gisaulog karon: Ang bililhong Lawas ug Dugo ni Cristo diha sa porma sa pan ug bino.

Ang paghalad sa pan ug bino adunay taas nga kasaysayan. Sa panahon ni Abram, nga mibalik nga madaugon gikan sa iyang mga kaaway nga mibihag kang Lot ug sa iyang pamilya, si Abram gisugat ni Melquisedec, usa ka hari ug pari sa siyudad sa Salem. Naghalad siyag pan ug bino. Gipanalanginan siya ni Abram ug giila nga gikan siya sa Ginoo ug gihatag niya kaniya ang ikanapulo sa tanan nga mga nasakmit sa gubat.

Si Jesus usa usab ka pari nga naghalad. Ang iyang pagkapari naggikan kang Melquisedec. Ang iyang halad mao ang iyang kaugalingon diha sa porma sa pan ug bino. Kini dugay nang giila sa simbahan, bisan sa panahon ni San Pablo. Gibuhat sa simbahan ang gibuhat ni Jesus sa Katapusang Panihapon. Didto gikuha ni Jesus ang pan ug miingon siya: “Kini mao ang akong lawas nga gihatag alang kaninyo.” Mao usab ang iya gihimo sa kalis nga puno sa bino: “Kini ang kalis sa bag-o nga kasabutan sa akong dugo.” Kita makakita ug mokaon sa pan, apan kana mao ang tinuod nga lawas ni Kristo. Ug siya nagsugo kanato sa pagbuhat niini kanunay. Mao kana ang atong gibuhat sa Santos nga Misa. Gidawat nato ang halad ni Jesus sa iyang lawas ug dugo aron kita makabenepisyo gikan kaniya. Siya ang atong gipanag-ambitan. Tungod niini, nabuhi kita tungod kaniya.

Ang kapin sa lima ka libo ka tawo nga gipakaon ni Jesus sa baybayon sa Dagat sa Galilea nalipay pag-ayo. Nabusog sila. Apan ang pagpakaon kanila timaan lamang sa mas importanteng pagkaon nga iyang ihatag kanato – sa iyang kaugalingon. Si Jesus wala lamang nagpakabana sa kinabuhi niining kalibotana. Nabalaka usab siya sa atong panaw niining kinabuhia padulong sa walay katapusang kinabuhi. Mao nga siya miingon: bisan kinsa nga mokaon sa akong unod ug moinom sa akong dugo makabaton og kinabuhing dayon. Mao kini ang atong nadawat sa Santos nga Misa.

Sa Santos nga Misa gipakaon kita sa duha ka lamesa, ang lamesa sa Pulong sa Dios ug ang lamesa sa altar. Una, ang atong mga hunahuna ug kalag napuno sa Pulong sa Dios. Gipadayag kini kanato gikan sa mga pagbasa sa Bibliya ug kini gipatin-aw kanato. Tungod sa Pulong sa Dios, nalamdagan ang atong mga hunahuna ug nadasig ang atong mga pagbati. Ang mensahe sa maayong balita, mao nga ang Dios nahigugma kanato, nga dili niya kita biyaan, nagdan-ag sa atong mga kasingkasing. Sa diha nga kita mobalhin ngadto sa lamesa sa altar, ang pulong sa Dios nahimong unod. Ang pan nahimong lawas ni Cristo tungod sa gahum sa Pulong sa Dios. Ug nadawat nato kini sa atong mga lawas. Ang Dios tinuod nga nakighiusa kanato. Ang iyang lawas mosulod sa atong lawas. Kini usa ka dako nga grasya. Atong masinati ang iyang presensya kanato. Tungod niini, kitang tanan gidasig sa pagdawat sa komunyon sa matag misa. Dili ba nimo gusto nga mosulod si Jesus sa imong lawas? Giingon nato nga ang tawo nga nahigugma creative. Ang gugma ni Jesus alang kanato creative. Nangita siyag paagi nga mahiusa kita. Nahimo siyang pagkaon para makasulod siya nato. Alang kanato, dawaton nato siya uban ang gugma. Mangandoy kita kaniya. Ato siyang pasudlon sa atong kinabuhi. Atong dawaton siya sa atong mga ngabil uban sa tibuok natong gugma.

Tungod kay nadawat na nato siya, nabag-o na usab ang atong panglantaw. Gihigugma usab nato ang tanan nga gihigugma sa Dios. Mao nga gihigugma nato ang atong ikigkatawo– dili tungod kay buotan sila kanato ug gwapa – kondili tungod kay gihigugma usab sila ni Jesus. Mao nga gihigugma usab nato ang mga gihigugma ni Jesus. Mao nga ang pagdawat sa komunyon dili lamang pagdawat kang Jesus. Kini usab mao ang pagdawat sa tanan nga gidawat ni Jesus, lakip ang mga nagbuhat og daotan ug kadtong dili angay higugmaon. Si Jesus miingon: “Kamo mailhan ingon nga akong mga tinun-an pinaagi sa inyong gugma sa usag usa.” Ang gugma mao ang Kristohanong timaan. Makahigugma kita tungod kay kita unang gihigugma. Nanghinaut ko nga atong makita diha sa Balaang Komunyon ang gugma ni Jesus para kanato. Siya naghiusa kanato uban kanato. Atong dawaton siya, ug tungod kaniya dawaton nato ang atong isigkaingon. Mao nga ang Balaang Komunyon dili lamang makapaduol kanato kang Jesus. Naghiusa usab kini kanato sa atong isigkatawo.

DOMINGO SA SANTISIMA TRINIDAD

Kung kita motan-aw sa TV o bisan unsang salida sa YouTube o Tiktok, kung makakita kita og usa ka magdudula, o usa ka politiko, o usa ka tawo nga nanguros, kita moingon nga siya Katoliko. Ang pagpanguros usa ka timailhan sa atong pagtuo sa usa ka Dios, ang Amahan, ang Anak, ug ang Espiritu Santo. Naandan na kini sa mga Katoliko. Gibuhat nato kini tungod kay kini usa ka mubo nga pag-ampo. Ang atong gihimo gamit ang atong mga kamot usa ka krus. Atong hinumduman nga naluwas kita pinaagi sa kamatayon ni Jesus sa Krus. Gikurusan nato ang atong mga lawas. Ang gisulti sa atong baba "Sa ngalan sa Amahan, ug sa Anak, ug sa Espiritu Santo." Atong giila kung kinsa ang Dios nga nagluwas kanato. Ang krus usa ka timaan sa gugma sa Dios kanato nga siya namatay sa krus alang kanato. Kini nga Dios usa ka Dios - Usa ug Tulo, ang Amahan, ang Anak, ug ang Espiritu Santo. Dili nato itago o ikaulaw ang paghimo sa timaan sa Krus. Ang kamatuoran nga gipasabot niini maoy lawom.

Karong Domingoha atong gisaulog ang atong One Triune God. Ang Dios usa ra, apan kining usa ka Dios mao ang Amahan, Anak, ug Espiritu Santo. Giunsa nato pagkahibalo niini? Tungod sa pagpadayag ni JesuCristo, ang Dios nga Anak nga nahimong tawo. Dili unta nato kini mahibaloan kon wala pa kita sultihi ni Jesus. Atong nadungog sa ebanghelyo ang giingon ni Jesus: “Inig-abot sa Espiritu sa kamatuoran, tabangan kamo niya nga masabtan ang tanang kamatuoran…. Dinhi atong madungog ang tulo, ang Espiritu Santo nga maghatag ug pagsabot, si Jesus nga nagsulti sa kamatuoran, ug ang Amahan kang kinsa nagagikan ang tanang kamatuoran. Tulo sila apan usa ra ang ilang aksyon. Mao usab kana ang atong nadungog sa sinulat ni San Pablo sa atong ikaduhang pagbasa. Ang nakapamatarong kanato mao ang atong pagtuo kang JesuCristo. Pinaagi kang Jesus atong natagamtam ang grasya sa Dios nga Amahan. Kini nga grasya gibubo sa atong mga kasingkasing pinaagi sa Balaang Espiritu. Anaa na usab ang Usa ug ang Tulo.

Kita adunay relasyon sa matag persona sa Dios. Ang Amahan ni Jesus mao usab ang atong Amahan. Isip Amahan, siya ang nag-atiman kanato. Dili kita niya biyaan. Siya ang tinubdan sa tanang kaayo. Ang Dios nga Anak atong igsoon. Nahimo siyang tawo. Siya nahimong sama kanato. Kita makasunod ni JesuCristo tungod kay siya usa ka tawo nga sama kanato. Ang Espiritu Santo naghatag kanato ug abilidad sa paghigugma sa Dios pinaagi sa pagsunod sa iyang mga sugo. Dili kita makaingon nga dili nato masundog si Jesus. Ang Iyang Espiritu nagalihok dinhi kanato.

Ang Dios usa ug managlahi. Usa sila sa pagka-Dios. Apan ang Dios nga Amahan lahi sa Dios nga Anak ug sa Dios nga Espiritu. Ang ilang panaghiusa dili makaguba sa ilang mga kalainan. Sa samang paagi, ang ilang mga kalainan dili makababag sa ilang pagkausa. Bisag lahi sila, nahimo silang usa sa ilang gugma ug aksyon sa usag usa.

Kini usa ka misteryo. Kini nagpasabot nga dili nato kini hingpit nga masabtan, apan ang misteryo nagdapit kanato sa paghiusa. Atong paningkamutan nga mapuy-an sa kinabuhi ang misteryo ug dili lang sabton. Unsaon nato pagkinabuhi niini? Sa atong pakighiusa sa Dios. Atong higugmaon ug alagaran ang atong Dios nga Amahan, atong sundon si Jesus, ang Dios nga Anak nga nahimong tawo, ug magpasakop kita sa mga pag-aghat sa Espiritu Santo. Kanunay siya nga naglihok sa atong kinabuhi.

Mapuy-an usab nato ang misteryo sa Trinidad sa atong panaghiusa sa simbahan. Ang pinakagamay nga unit sa simbahan mao ang BEC – Basic Ecclesial Community – o ang Kriska, ang Christian Neighborhood. Kini gilangkoban sa mga napulo o kawhaan ka mga pamilya nga managsilingan. Kay managsilingan sila, sayon ​​ra ang panag-uban. Busa sila nagkahiusa sa pag-ampo, nagkahiusa sa pagtabang sa usag usa, ug nagkahiusa sa pagpaambit sa ilang Kristohanong kasinatian. Sama sa Trinidad, lahi ang matag membro sa Kriska. Ang uban bata pa, ang uban tigulang, ang uban nagtungha, ang uban nagtrabaho sa opisina ug ang uban nagpabilin lang sa balay. Bisag managlahi sila, nagkahiusa sila. Nagtinabangay sila sa ilang kinabuhi ug sa ilang pagtuo. Mao nga kada tuig, sa kapistahan sa Sntisima Trinidad, mao usab ang Domingo sa BEC. Ang Santisima Trinidad maoy inspirasyon ug sumbanan sa atong mga Kriska o BEC – managlahi apan nagkahiusa.

DOMINGO SA PENTEKOSTES (C)

Si Jesus mikayab sa langit. Gibiyaan na ba ta niya? Wala! Siya mismo miingon nga dili kita niya biyaan nga mga ilo. Magpadala siyag laing katabang. Gawas kaniya nga magpabilin uban kanato hangtod sa kataposan sa panahon, magpadala siya og katabang. Siya mohupay kanato. Siya modasig kanato. Siya mogiya kanato ngadto sa kamatuoran. Kana walay lain kondili ang iyang Espiritu. Ang gahom sa Dios maoy maghatag kanatog katakos sa pagpadayag kaniya. Atong nadungog ang gisulat ni San Pablo sa ikaduhang pagbasa: “Walay makaingon, ‘Si Jesus mao ang Ginoo,’ gawas kon pinaagi sa Espiritu Santo.” Ang bisan unsang abilidad nga naa nato sa pagsulti, tungod sa Espiritu Santo.

Sa dihang si Jesus mikayab sa langit, ang iyang mga tinun-an mibalik sa Jerusalem. Nagtapok silang tanan sa usa ka lawak. Nag-ampo sila ug tingali nahadlok usab sila. Wala na didto si Jesus. Mahimong makit-an sila sa mga Judio nga mga kaaway ni Jesus, ug sama kang Jesus, sila akusahan, dakpon ug sakiton. Atong hinumdoman ang gipakaylap sa mga pangulo sa mga Judio taliwala sa mga guwardiya sa lubnganan bahin sa pagkabanhaw ni Jesus. Samtang nangatulog sila, gikawat sa mga tinun-an ni Jesus ang iyang lawas gikan sa lubnganan aron walay sulod ang lubnganan. Mao nga kadtong giisip nga mga tinun-an ni Jesus mga kaaway sa publiko.

Apan sa adlaw sa Pentecostes, nga usa ka dakong pista sa mga Judio, sa dihang ilang nahinumdoman ang paghatag sa Balaod ni Moises kanila didto sa Bukid sa Sinai, samtang ang mga tawo gikan sa lain-laing mga nasod nagmaya, ang Espiritu Santo mikunsad sa mga tinun-an pinaagi sa kusog nga hangin ug mga dila sa kalayo nga mitungtong sa matag usa sa ilang mga ulo. Ang mga tinun-an nausab. Aduna na silay kaisog ug abilidad sa pagsangyaw sa nabanhawng Jesus. Siya ang Cristo nga dugay nang gisaad sa Dios nga ipadala ngadto sa katawhan. Tungod sa Espiritu Santo, ang mga tinun-an nausab. Natingala usab ang mga tawo nga ilang nasabtan ang mensahe sa ilang kaugalingong pinulongan bisan pa man nga gikan sila sa lainlaing bahin sa imperyo sa Roma ug nagsultig lainlaing pinulongan. Kaisug ug pagsabot – mao kana ang mga gasa sa Espiritu Santo. Ang gahum sa Dios naglihok diha sa mga tinun-an ug sa mga tawo!

Aduna usab kitay laing bersyon sa paghatag sa Espiritu nga atong nadungog sa atong ebanghelyo. Kini nga panghitabo mas pribado. Ang mga tinun-an lang ang naapil ug nahitabo kini sa gabii mismo sa Domingo sa Pagkabanhaw ni Jesus. Si Jesus mipakita kanila sa unang higayon. Bisag wala pa sila motuo kaniya bisag gipakita niya kanila ang iyang mga kamot ug kilid sa mga inagian sa lansang ug bangkaw, misalig siya kanila. Gihuypan niya sila ug gihatagan og gahom. Gihatagan niya sila sa Espiritu Santo aron sila makapasaylo sa mga sala. Makapasaylo sila tungod kay nabuntog ni Jesus ang daotan. Si Jesus nag-antus sa bug-os nga gahum sa dautan, nga walay lain gawas sa kamatayon, ug iyang nabuntog kini. Gibanhaw siya pag-usab. Ang kamatayon dili na makahawid kaniya. Iyang gibungkag ang gahum niini. Ang gahum sa sala mapildi dili pinaagi sa pagpatay sa dautan kondili pinaagi sa pagpasaylo sa sala. Ang sala dili na makahawid kanato. Gipaambit ni Jesus kini nga gahum sa iyang mga tinun-an.

Mga kaigsoonan, nadawat nato ang gahum sa Espiritu Santo sa dihang kita gibunyagan ug gikumpirmahan. Magamit na nato karon ang mga pagtulon-an ni Jesus. Masundog na nato siya. Makita na nato ang dalan paingon sa langit. Anaa na kanato ang gahum ni Jesus. Ang Iyang Espiritu naglig-on ug naggiya kanato.

Gikumpara ni San Pablo ang simbahan sa lawas ni Cristo. Ang simbahan dili building. Ang simbahan dili organisasyon sa mga tawo. Kini mao ang lawas ni Cristo. Sama nga ang lawas gilangkoban sa daghang mga bahin nga adunay lain-laing mga porma ug lain-laing mga gimbuhaton – ang mata lahi kay sa tiil ug ang mata nagbuhat ug lain-laing mga butang kay sa tiil; lahi ang porma sa kasingkasing kaysa utok – mao usab ang simbahan. Managlahi kita. Ang obispo lahi kay sa katekista. Lahi ang lider sa kapilya kay sa madre. Apan usa ra kita ka simbahan. Usa ka kinabuhi ang nagalatay sa tibuok lawas, nga nagalihok sa matag bahin niini. Sa samang paagi, usa ka Espiritu ang nagpabuhi sa tibuok simbahan ni Cristo. Si San Pablo misulat: “Kay pinaagi sa usa ka Espiritu kitang tanan gibunyagan ngadto sa usa ka lawas, Judio man o Griego, ulipon o gawasnon, lalaki man o babaye, ug kitang tanan gipainom ug gipaginhawa sa usa ka Espiritu.” Ang tinubdan sa atong panaghiusa mao ang usa ka Espiritu nga ania kanato.

Ang adlaw sa Pentekostes, nga alang kanatong mga Kristohanon mao ang pista sa pagkunsad sa Espiritu Santo, giisip nga birthday sa simbahan. Niining adlawa, ang simbahan mibarug sa kalibutan. Kini dayag nga nagsangyaw ug nagpaila sa mensahe niini mahitungod kang Jesus. Gikan sa unang Pentecostes hangtod karon, ang simbahan nagpadayon sa buhat sa kaluwasan nga gihimo ni Jesus. Ang lawas ni Jesus nga nagbuhat niini dili na ang iyang pisikal nga lawas kondili ang iyang lawas nga mistiko. Nindot kaayo hunahunaon nga dili lang kutob nga makadawat kita sa kaluwasan. Tungod kay kita kabahin sa Simbahan, kita kabahin sa pagdala sa kaluwasan ni Jesus sa kalibutan. Ang iyang Balaang Espiritu ania kanato. Dili na kita mauwaw sa pagbarug alang sa kinabuhi ug tawhanong katungod. Dili na ta magpakaamang sa pagsulti sa kamatuoran. Dili na ta magmaluya sa pagbarug alang sa hustisya. Atong palihokon ang gahum sa Espiritu Santo nga ania kanato.

DOMINGO SA PAGSAKA SA LANGIT SA GINOO (C)

 (Buhat 1:1-11 / Efeso 1:17-23 / Lucas 24:46-53)

Pagkadali sa pagdagan sa panahon! Kapin na sa kwarenta ka adlaw sukad sa Pagkabanhaw ni Jesus! Atong nadungog sa unang pagbasa nga si Jesus nagpabilin uban sa iyang mga tinun-an sulod sa kap-atan ka adlaw human sa iyang pagkabanhaw. Niining mga adlawa siya nagpadayon sa pagtudlo kanila mahitungod sa gingharian sa Dios, ang importanteng tema sa iyang pagpanudlo bisan sa wala pa siya mamatay. Ang mga disipulo wala gihapon makasabot niini sa hingpit. Mao nga nagpadayon sila sa pagpangutana hangtod sa katapusang adlaw kon kanus-a kini moabot. Bisan karon sa atong panahon aduna gihapoy mga tawo nga nagtagna o naghatag ug eskedyul kon kanus-a matapos ang kalibotan ug ang paghukom moabot sa tanang tawo. Apan klaro nga giingon ni Jesus nga walay nasayod niini gawas sa Dios nga Amahan. Busa dili na nato kini hunahunaon. Ang importante nga andam ta kanunay kung moabot na ni. Kabahin sa pagkaandam mao ang paggamit sa kahigayonan nga kita mahimong mga saksi mahitungod kang Jesus. Ang Dios motabang kanato niining buhata. Ipadala niya ang Balaang Espiritu ug uban sa iyang gahom makatuman kita sa atong misyon nga makaabot sa tanan – bisan sa kinatumyan sa yuta – aron mailhan si Jesus ug ang Maayong Balita sa kaluwasan. Kitang mga Katoliko, anaa na kanato ang Espiritu Santo. Atong nadawat kini sa dihang kita gibunyagan ug gikumpirmahan. Busa, kita makahimo sa pagtuman sa misyon nga gibilin ni Jesus kanato.

Sa atong ikaduhang pagbasa, si San Pablo nag-ampo nga ang mga Kristohanon sa Efeso makabaton sa kahayag nga mahibalo sa paglaom sa himaya nga gihatag kanato ug sa kadako sa gahom nga ania kanato karon. Kini nga gahom mao ang gahom nga nagbanhaw kang Jesus gikan sa mga minatay ug nagdala kaniya ngadto sa langit. Maghinaut kita nga mag-ampo usab kita alang niining duha ka butang.

Una, nga atong masabtan ang atong paglaom. Unsa man ang atong gilauman? Ang tema sa atong Tuig sa Jubileo mao ang PILGRIMS OF HOPE. Nagpanaw kita nga may paglaum. Ang pista sa pagsaka ni Jesus sa langit nagdasig kanato sa paghangad sa langit. Himoon nato nga ang atong mga mata ug ang atong mga tinguha motutok kang Jesus sa langit. Ang langit ang atong gilauman. Didto, wala nay pag-antos, wala nay kasakit, wala nay kamatayon. Mapahiran ang tanan natong luha. Ang himaya ug kalipay nga atong maangkon sa langit dili ikatandi sa atong giantos karon sa yuta. Bisan gamayng langit lang, mawagtang na ang tanang kalisdanan nga atong naagian. Kini nga paglaom dili lamang alang kanato. Para kini sa atong kalibutan. Ang kamatayon ug daotan mapildi. Adunay hustisya. Ang tanang bakak ug limbong madayag. Ang tanan nga nagbuhat og daotan manubag ug ang matag maayong buhat nga atong buhaton gantihan. Kita nanghinaut nga ang kataposang pulong dili kamatayon o bakak kondili kinabuhi, gugma ug hustisya. Ang kalinaw nga atong gipangandoy moabot sa kataposan. Kini ang atong paglaom. Mohangad kita sa langit. Didto magagikan ang atong paglaom.

Apan kinahanglan nga dili lang kita kanunay nga maghangad. Mao kini ang gisulti sa duha ka anghel ngadto sa mga tinun-an samtang ang ilang mga mata nagtan-aw sa pagkayab ni Jesus sa langit. “Nganong naghangad kamo?” sila miingon. “Si Jesus, nga gibayaw ngadto sa langit, mobalik pag-usab. Busa pangadto kamo sa Jerusalem, hulata ang pag-abot sa Espiritu Santo, nga iyang gisaad, ug buhata ang iyang gisugo kaninyo.” Ang kapistahan sa pagkayab ni Jesus sa langit nagpahinumdom usab kanato sa misyon nga gibilin ni Jesus kanato – ang pagsaksi kaniya sa pagsangyaw sa Maayong Balita sa kaluwasan.

Kinahanglang maabot nato ang tanan. Sa walo ka bilyong tawo sa kalibotan, mga duha lang ka bilyon ang Kristiyanos. Kini nagpasabot nga sa matag walo ka tawo, duha lamang ang midawat kang Kristo. Daghan pa ang kinahanglan natong kab-oton.

Makapabalaka kay dako pa ang misyon. Apan dili kita mahadlok. Adunay gahum nga naglihok dinhi kanato. Kini ang gahum sa Pagkabanhaw. Sama sa giingon ni San Pablo, mag-ampo kita nga atong mailhan, mapasalamatan ug magamit kini nga gahum. Si Jesus miingon sa tanan sa wala pa siya mokayab sa langit: “Ang tanang gahom sa langit ug sa yuta gihatag kanako…ug ako mag-uban kaninyo hangtod sa katapusan sa panahon.” Dako tuod kaayo ang misyon. Daghan ang buhaton. Apan ang gahum sa Dios, ug kana mao ang iyang Espiritu Santo, naglihok uban kanato. Paaboton nato siya. Sa sunod Domingo atong saulogon ang Pentekostes, ang pagkunsad sa Espiritu Santo kanato.

Para sa atong pagsaksi bahin kang Jesus, atong gamiton ang tanang paagi nga ania kanato. Karong Domingoha mao ang World Communication Sunday. Niining adlawa gipahinumduman kita sa papel sa komunikasyon sa pagsangyaw kang Jesus. Adunay TV, radyo, pamantalaan, internet, Facebook, TikTok, YouTube, messenger ug tanang paagi sa pagsangyaw. Gamiton nato sila dili lang para sa atong kalingawan. Ilabi na nga dili sila gamiton sa pagpakaylap sa daotan ug bakak. Ang tema sa World Communication Sunday karong tuiga mao ang: “Share with gentleness the hope that is in your hearts.” -“Ipaambit uban sa kalumo ang paglaum nga anaa sa inyong mga kasingkasing.”

Pinaagi sa social media, atong ipahayag ang atong paglaum uban ang kalumo. Atong wagtangon ang bisan unsang kabangis ug bakak sa atong pagpahayag o pagsangyaw. Ang social media kinahanglan nga gamiton aron ang mga tawo magkaila ug magkonektar ug dili aron sila mag-away. Kini usa ka paagi sa dayalogo. Hinaot nga pinaagi sa social communication mas mokaylap ang kamatuoran, pagkamaayo, panaghigalaay ug pagsinabtanay sa usag-usa. Niining paagiha magamit nato ang komunikasyon sa pagpalapad sa gingharian sa Dios.

Si Jesus mikayab sa langit. Gihatagan niya kita og paglaum nga kita usab moadto didto. Atong tinguhaon kini. Apan samtang naghulat kita sa langit, maninguha kita dinhi sa yuta aron matuman ang misyon nga iyang gibilin kanato. Uban sa panabang sa gahum sa Espiritu Santo, atong ipaila si Jesus nga siya ang Dalan, ang Kamatuoran, ug ang Kinabuhi.

IKA-21 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

 

“Bulahan ka gayod, Simon nga anak ni Jonas... sultihan ko ikaw: ikaw si Pedro ug ibabaw niining bato tukoron ko ang akong simbahan…” Niining mga pulonga ni Jesus, daghan ang maghunahuna nga ang Ebanghelyo karong Domingoha kay mahitungod lang ni Pedro. Apan sa pagkatinuod, kini mahitungod ni JesuCristo ug sa iyang Simbahan. Si Pedro mao ang "Bato", apan si Jesus ang nagtukod sa Simbahan: "Sa ibabaw niining bato, pagatukoron ko ang akong Simbahan ug bisan gani ang kamatayon dili gayod makabuntog niini." Dili tungod kang Pedro, kondili tungod kang Cristo nga solemneng nagpahayag, “Ako magauban kaninyo sa kanunay hangtod sa kataposan sa panahon.” Ang nagapabilin nga presensya ni Jesus naghimo sa Simbahan, bisan pa sa tawhanong komposisyon niini, tinuod nga diosnon sa gigikanan ug kapa-ingnan, ug busa, dili mabuntog batok sa tanang pag-atake sa kaaway.

Ug usab, nasayop kita kon atong hunahunaon nga ang Simbahan mao ang pisikal nga balay sa pagsimba nga atong adtoan matag Domingo. Ang Simbahan mao ang katawhan, ang katilingban sa mga magtotoo nga nag-angkon sa usa ka tinuod nga pagtuo kang Jesus. Sa Dogmatic Constitution on the Church, ang Ikaduhang Konsilyo sa Batikano nag-ingon: “Ang walay kataposang Amahan… nagplano sa pagtuboy sa mga tawo ngadto sa usa ka partisipasyon sa balaang kinabuhi…sa pagtigom diha sa balaang Simbahan sa tanan ng motuo kang Cristo.” (LG, 2).

Diha sa Credo, atong gipahayag, “Mituo ako sa usa, santos, katoliko ug apostoliko nga Simbahan.” Karong Domingoha, ang Ebanghelyo nagdapit kanato sa pagbag-o sa atong pagtuo ug pagkamaunongon ngadto sa atong Balaang Inahang Simbahan. Bisan tuod ang Ginoo nagpasalig nga, “ang mga ganghaan sa kamatayon dili makabuntog niini,” wala siya mosaad og hapsay nga paglawig. Gikan sa gawas, ang Simbahan giatake sa iyang mga kaaway. Ug gikan sa sulod, daghang mga problema, mga eskandalo, mga kasaypanan ug mga sala ang nagpadayon sa pagtay-og sa Simbahan hangtod sa mga pundasyon niini. Sa pagkatinuod, si Pope Benedict XVI miingon nga ang “mga sala sulod sa Simbahan” maoy labing dakong hulga sa Simbahan.

Kini nagdala kanato sa paghunahuna sa laing punto: ang Simbahan dili lamang ang institusyonal ug hierarchical nga istruktura. Hinoon, ang Simbahan gilangkuban sa mga pamilya nga hugot nga nagsunod sa mga mithi sa Ebanghelyo. Si Papa San Juan Paulo II nag-ingon, “Ang kaminyoon maoy usa ka buhat sa kabubut-on nga nagpasabot ug naglakip sa usa ka gasa sa usag usa, nga naghiusa sa mga kapikas diin sila naglangkob sa usa ka pamilya - usa ka simbahan sa panimalay o Domestic Church.” Ang Vatican II mipahayag, “Ang pamilya, ingnon ta, ang lokal nga simbahan. Dinhi niini ang mga ginikanan kinahanglan, pinaagi sa ilang pulong ug panig-ingnan, mahimong unang magwawali sa pagtuo ngadto sa ilang mga anak…” (LG, 11). Ingon nga simbahan sa panimalay (domestic church), ang pamilya kinahanglanon diha sa kinabuhi sa Simbahan. Bisan unsa ang mahitabo sa mga pamilya kini adunay sigurado ug direkta nga epekto sa unibersal nga Simbahan.

Sa pagpamahaw usa ka buntag niana, ang asawa nangutana sa iyang bana, “Unsay imong gibuhat?” “Wala,” mitubag ang bana. Apan miinsister ang asawa, “Unsay wala? Usa ka oras na nimong gibasa ang atong marriage contract.” Ang bana mipasabut, “Ah, oo! Nangita ko sa expiration date!”

Mahitungod sa kaminyoon ug pamilya, subo nga palandongon nga adunay daghan nga angay kitang mabalaka. Sa pagkakaron, adunay lihok sa mga magbabalaod sa atong nasud sa pagduso sa pag-legalize sa diborsyo. Ug ang ilang rason? Kay, sa pagkakaron, matod pa nila, kita ra ang nasud sa kalibutan nga wala pa mahimong legal ang diborsyo!

Hinuon, bisan og wala pay diborsyo sa atong nasud, nakita na nato ang grabeng pagsaka sa gidaghanon sa napakyas nga kaminyuon ug nabungkag nga pamilya. Mahanduraw lang nato ang makapasubo nga senaryo sa dihang ang diborsiyo sa ngadtongadto mahimong legal.

Apan dili lang ang diborsiyo ang angay kabalak-an. Ang makapaalarma kay ang mga magtiayon dili na interesado nga magpakasal sa simbahan. Daghan kanila ang nakig-ipon-ipon, o ang gitawag nga "live-in" o "moving-in" nga relasyon. Ang mas grabe pa mao ang "sleepover" nga relasyon. Dili na sila mubalhin ug puyo. Hinunoa, sila "matulog" sulod sa pipila ka adlaw ug unya mobiya ug magpadayon sa ilang kaugalingong mga kinabuhi. Giingon nila nga kini usa ka maayo nga bag-ong paagi aron mapadayon ang indibidwalidad, luna o space, ug kagawasan sa bisan unsang commitment, pinansyal ug emosyonal. Walay pasalig, walay responsibilidad ug walay tinuod nga relasyon. Busa, komosta ang mga bata? Aw, ang kontraseptibo dali nga magamit, ug kung kini mapakyas, aborsyon. Apan ang makapasubo nga istorya wala mohunong dinhi. Daghang mga nasud ang nag-legalize na sa parehas nga sekso nga "kaminyoon" o same-sex marriage. Walay nahibalo kon unsa ang sunod nga lakang, ang tanan gitumong ngadto sa pagkaguba sa kaminyoon ug sa pamilya.

Busa, dili ikatingala nga ang bisyonaryo sa Fatima, si Sister Lucia nagtagna sa usa sa iyang mga sulat nga 'Ang kataposang gubat tali sa Ginoo ug sa gingharian ni Satanas mao ang mahitungod sa Kaminyoon ug sa Pamilya.' Si Papa San Juan Paulo II mipalanog niini sa iyang pasidaan: “Kon ang pamilya maguba, mao usab ang nasod, ug mao usab ang tibuok kalibotan nga atong gipuy-an.” Kini nga mga uso ug kultura sa atong kasamtangan nga katilingban wala magdala kanato bisan asa gawas sa paglaglag sa kaugalingon. Dayag ug klaro, nga kini nakagamot sa gahi nga pagdumili sa mga tawo sa pagpaminaw ug pagsunod sa mga pagtulun-an ni JesuCristo pinaagi sa Simbahan.

Si Jesus nagpadayon sa pagtukod sa Iyang Simbahan, ug walay yutan-ong gahum ang makalaglag niini. Apan aron magpabiling lig-on ug malagsik ang Simbahan taliwala niining grabe nga mga pag-atake ug kapeligrohan, kinahanglan natong palig-onon ug panalipdan ang atong mga pamilya, ang domestic nga Simbahan. Ug ang paagi sa pagbuhat niini mao ang paghimo sa atong mga pamilya nga hingpit nga masunuron ug masinugtanon sa Magisterium sa Simbahan ug matinud-anon sa commitment sa pag-ampo sa pamilya: “Ang pamilya nga nagkahiusa sa pag-ampo, nagkahiusa sa pagpuyo.” Unya makasugod na kita sa paglantaw sa unahan uban ang paglaum ngadto sa masanag nga kaugmaon alang sa Simbahan ug sa tibuok tawhanong katilingban.

IKA-20 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Ang pagtuo nga ang gugma sa Dios naa ra sa pipila ka tawo, tribo, o kultura dugay na nga dinhi sa kalibutan. Ang ideya nakagamot pag-ayo sa kasingkasing sa daghang mga tawo sa panahon ug kultura ni Jesus. Sa dihang si Jesus miingon diha sa ebanghelyo "Ako gipadala ngadto lamang sa nawala nga mga karnero sa balay ni Israel", siya nagpahayag sa usa ka komon nga gihuptan nga panglantaw.

Ang matag tawo ug kultura adunay pipila ka matang sa pagpihig ug prejudices: Ang mga Judio mituo nga sila lamang ang pinili nga katawhan sa Dios; Gipahamtang sa Nazi nga Alemanya ang ilang pagkalabaw sa rasa; ug sa wala pa ang Vatican II, ang mga Katoliko nagtudlo nga gawas sa Simbahang Katoliko walay kaluwasan.

Usa ka tigulang nga pari mipaambit og usa ka makapaikag nga nahitabo sa iyang mga tuig sa high school. Usa ka adlaw niana, ang iyang kauban sa dorm, nga usa ka protestante, miduol kaniya ug miingon, “Nahasol ka ba nga ang among simbahan nagtuo nga kamong mga Katoliko dili maluwas?” “Wala gyud,” mitubag siya, “Kay sa pagkatinuod, kami, mga Katoliko, nagtudlo usab nga dili kamo maluwas.”

Bisan tuod daghang tawo karon ang nahimong mas bukas ug may lapad nga panghunahuna, ang uban nagtago gihapon og pipila ka pagpihig sa ilang mga kasingkasing. Ang uban nagtuo gihapon nga ang mga lalaki labaw sa mga babaye; nga ang sibilisasyon sa Kasadpan mas maayo kay sa katilingban sa Sidlakan; nga ang mga puti mas maalamon kay sa uban, ug uban pa. Ang ebanghelyo karon naghagit kanato sa pagbutyag sa maong mga tumotumo ug pagtul-id sa maong sayop nga pagtuo.

Ang Canaanhon nga babaye sa ebanghelyo kinahanglang modasig kanato. Ingon og langyaw ug usa ka babaye, gikinahanglan ang iyang talagsaong kaisog aron sa pagduol ni Jesus. Ang mga Canaanhon giisip sa Israel ingon og mga pagano ug ingon og mga kaaway nga gitakdang papahawaon gikan sa yuta nga gisaad sa Dios. Dugang pa, nahibaluan nato nga sa panahon ni Jesus, ang mga babaye wala tugoti nga magpaduol sa rabbi o magtutudlo diha lugar nga publiko. Dili ikatingala nga gusto sa mga tinun-an ni Jesus nga papahawaon ang babayeng Canaanhon gikan sa ilang panan-aw.

Ang babayeng Canaanhon wala motuo nga ang mga panalangin sa Dios alang lamang sa Israel. Si Jesus misulay sa paghagit sa iyang pagtuo: una, pinaagi sa dili pagtagad kaniya; ikaduha, pinaagi sa pag-insistir nga ang iyang misyon alang lamang sa Israel; ug ikatulo, pinaagi sa pagtawag kaniya ingon og usa sa “mga iro” o mga hentil. Ang babaye mibarog ug sa kataposan si Jesus midayeg kaniya: “Babaye, pagkadako sa imong pagsalig! Matuman ang imong gihangyo.” Gipamatud-an ni Jesus ang pagtuo sa babaye, nga ang Dios naggakos sa tanan: Wala niya gipihig ang bisan kinsa.

Sa unang pagbasa, ang propeta nga si Isaias nagpahibalo: “Ug miingon ang Ginoo ngadto sa mga langyaw nga miduol ug nag-alagad ug naghigugma kaniya, ug nagtamod sa Adlawng Igpapahulay, ug nagtuman sa iyang mga sugo:“Dad-on ko kamo sa akong balaan nga bukid ug lipayon ko kamo didto sa akong Templo. Ang inyong mga halad-sinunog ug mga halad-inihaw dawaton ko didto sa akong halaran, kay ang akong Templo nganlan mag balay-alampoanan alang sa tanang kanasoran. (Is. 56: 6-7). Ang samang mensahe gisangyaw ni San Pablo sa ikaduhang pagbasa: Ang kaluwasan sa mga Hentil gigarantiyahan tungod kay ang Dios mapuangoron sa tanan nga nagsunod sa iyang mga sugo (Rom. 11:13-15, 29-32).

Kon ang Dios mogakos sa matag tawo ingon nga anak, dili ba angay natong tagdon ang usag usa ingon og managsoon? Dili ba angay natong wagtangon ang atong mga pagpihig ngadto niadtong wala maghunahuna, molihok ug maggawi sama kanato? Dili ba kita makahatag ug patas nga pagtahod niadtong mga tawo nga walay pagtuo kanato o niadtong kansang kolor lahi kanato?

Sa mga adlaw sa iyang pagka-estudyante, gibasa ni Mahatma Gandhi ang mga Ebanghelyo ug nakita niya sa mga pagtulon-an ni Jesus ang tubag sa dagkong problema nga giatubang sa mga tawo sa India, ang sistema sa caste. Seryoso nga naghunahuna sa pagdawat sa Kristiyanong pagtuo, si Gandhi mitambong sa simbahan usa ka Domingo sa buntag nga nagtinguha nga makigsulti sa ministro bahin sa ideya. Sa pagsulod sa Simbahan, ang usher midumili sa paghatag kaniya og lingkoranan ug misulti kaniya sa pag-adto ug pagsimba uban sa iyang kaugalingong katawhan. Si Gandhi mibiya sa simbahan ug wala na mobalik. Miingon siya, “If Christians have caste differences also, I might as well remain a Hindu.” “Kon ang mga Kristohanon adunay lahi nga pagtratar sumala sa iyang kahimtang sa katilingban,” siya miingon, “Mas maayo pa nga ako magpabiling Hindu.”

IKA-19 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Tingali gusto gyud natong mahimamat ang Dios, unsa? Syempre Oo, mao nga mosimba ta, mag-ampo, motabang sa uban. Gusto usab sa Dios nga makigkita kanato. Mao nga gipadala niya ang iyang bugtong anak aron mahimong tawo. Mao nga gipadala niya ang simbahan aron ipahibalo ang Maayong Balita sa iyang gugma sa tibuok kalibutan. Wala siya magdula og tago-tago kanato. Siya ang Dios nga nagpaila sa iyang kaugalingon. Ang pangutana mao kini: Unsa ang kinahanglan natong buhaton aron mahimamat ang Dios?

Ang Dios mao ang Dios. Gamhanan siya! Siya labaw pa kanato! Ang iyang paagi dili atong paagi. Andam na ba kita sa pagsugat kaniya sa paagi sa iyang pagduol kanato? Siya ang masunod, dili kita. Pero abli ba ta nga atubangon siya?

Si propeta Elias nawad-an og paglaom. Nagtuo siya nga malampuson siya. Napamatud-an na niya sa atubangan ni Haring Ahab ug sa katawhan nga si Yahweh ang tinuod nga Dios. Nagpadala og kalayo si Yahweh sa Bukid sa Carmel aron lamyon ang halad ni Elias samtang walay nahitabo sa mga pag-ampo ug sayaw sa upat ka gatos ka propeta ni Baal. Apan nasuko ang rayna nga si Jezebel ug misaad nga patyon siya. Busa si Elias dali nga midagan ug milakaw sulod sa kap-atan ka adlaw ngadto sa Bukid sa Horeb aron sa pagsumbong ug pagreklamo kang Yahweh. Naghulat siya kang Yahweh sa langob sa bukid.

Sa panahon ni Moises, mga lima ka gatos na ka tuig ang milabay, si Moises miadto usab sa Horeb nga nailhang Bukid sa Sinai aron sa pagsugat sa Dios ug sa pagdawat sa iyang mga Balaod. Busa niining bukira gusto usab ni Elias nga makigkita sa Dios. Apan ang Dios miabot kaniya lahi kay kang Moises. Sa panahon ni Moises miabot ang Dios taliwala sa kusog nga aso ug hangin, uban ang kusog nga kilat, dalugdog ug linog. Sama sa usa ka makahahadlok nga pagbuto sa bulkan. Didto naeksperiensiahan sa mga Israelita nga gamhanan ang Dios. Sa panahon ni Elias ang Dios wala diha sa kusog nga hangin, o sa kalayo, o sa linog. Usa ka kalma nga hangin ang mihuros. Ang propeta migawas sa langob ug didto iyang nahimamat ang Ginoong Dios. Nagreport siya sa Dios ug didto gihatagan siya og mga instruksyon kon unsa ang himuon sa iyang pagbalik sa iyang dapit.

Si Jesus usab miabot sa mga disipulo apan sa lahi nga paagi. Si Jesus miadto sa iyang mga tinun-an nga naglakaw sa ibabaw sa tubig, sa taliwala sa kusog nga mga balud ug hangin sa lanaw sa Galilea. Unsa ka katingad-an nga pagpadayag sa gahum - naglakaw sa tubig taliwala sa usa ka bagyo! Ang mga tinun-an nagpadayon sa paghunahuna nga kini usa ka multo nga miduol kanila. Si Pedro nangahas sa paghagit kang Jesus kon siya ba gayod kini. Iyang gipaduol siya ngadto kaniya sa dagat. Gitawag siya ni Jesus nga moduol: "Umari ka!" Miingon si Jesus kaniya. Si Pedro nakahimo sa paglakaw sa dagat, apan sa dihang nawad-an siya sa iyang attention kang Jesus ug iyang gihatagan ug mas dakong pagtagad ang mga balod ug ang hangin kay kang Jesus, siya misugod sa pagkaunlod. Misinggit siya ug gituy-od ni Jesus ang iyang kamot ug giluwas siya. Ang Ginoo misulti kaniya: "Nganong nagduha-duha ka man? Pagkahuyang sa imong pagtuo!”

Mahimo natong mahimamat ang Dios kon gusto nato ug pangitaon siya. Apan siya moabut sa lain-laing mga paagi. Kon atong masabtan, atong makaplagan siya. Busa gikinahanglan nato ang pagpangandam. Una, mangandam kita sa iyang pag-abot sa laing paagi. Lahi ang iyang pag-abot kang Moises ug lahi ang iyang pag-abot kang propeta Elias sa samang bukid. Siya miduol nga kalmado kang Elias apan sa mga apostoles siya miadto taliwala sa usa ka unos. Mahimong lahi ang iyang pag-abot kanato karon kon kita mag-ampo kay sa dihang mianhi siya kaniadto. Busa dili nato prisohon ang Dios sa atong nangaging kasinatian. Ikaduha, kinahanglan kitang moduol kaniya aron pangitaon siya. Si Elias kinahanglang molakaw ug kwarenta ka adlaw aron makaabot sa Bukid sa Horeb. Kinahanglang sulayan usab ni Pedro ang paglakaw sa tubig. Ikatulo, kinahanglan nga dili mawala ang atong pagtagad sa Ginoo. Si Elias wala mabalda sa kusog nga hangin, sa linog ug sa kalayo. Nagpadayon siya sa paghulat sa pag-abot sa Dios. Si Pedro nalinga sa kusog nga hangin ug balod. Nawala ang iyang pagtagad kang Jesus. Ang iyang pagtuo naluya. Ikaupat, sa atong kahuyang, tawgon nato ang Ginoo. Dili kita niya biyaan. Iya kitang luwason. Dili kita pasagdan sa Dios nga mahisalaag sa atong pagpangita kaniya.

Sa Balaan nga Kasulatan adunay kanunay nga pagtawag sa Dios: "Ginoo, gusto ko nga makita ang imong nawong. Ang imong nawong O Ginoo ang akong gipangita.” Ang pagtinguha nga makita ang nawong sa Dios mao ang pagpaduol kaniya aron mas mailhan siya. Nanghinaut ko nga aduna kita niini nga tinguha. Kon tinuod kitang nahigugma kaniya, kita moduol kaniya ug kita makaila kaniya.

Dili lang kita ang nangita kaniya. Ang Dios mismo nangandoy nga moduol kanato. Nagpaila siya kanato. Nakigsulti siya kanato. Mao nga iyang gipadala ang simbahan aron magpadayon sa pagsangyaw ug sa pagpadayon sa pagpaila kaniya. Mao nga ang simbahan nagpadayon sa pagsaulog sa mga sakramento, tungod kay ang mga sakramento mga kahigayonan sa pagsugat sa Dios. Ang mga sakramento maoy mga panagtagbo kang Cristo. Manghinaut ko nga atong makaplagan ang presensya sa Dios sa dihang kita bunyagan, sa dihang kita kaslon sa simbahan, kon kita mokumpisal ug kon kita mosimba. Ang mga sakramento dili lamang mga seremonyas. Pinaagi sa mga buhat ug mga butang nga makita sa mga sakramento, kita mas maduol kaniya. Mas mapaduol kita sa Dios pinaagi sa tubig sa bunyag, sa lana sa kumpirma ug sa pagdihog sa lana, sa pan ug bino sa misa, sa pulong sa pagpasaylo diha sa pagpagkompisal. Ang Dios naggamit ug lainlaing paagi sa pagpaduol kanato ngadto kaniya. Atong dawaton ang mga sakramento ug moduol kita sa Dios. Makigkita kita kaniya diha sa mga sakramento. 

MAHIMAYAONG PAGKAUSAB SA PANAGWAY SA GINOO (A)

Karong adlawa atong gisaulog ang Transpigurasyon sa atong Ginoo. Si Jesus mitungas sa bukid sa Tabor. Ug didto, sa atubangan ni apostol Pedro, Santiago ug Juan, nausab ang iyang dagway. Ang iyang nawong misanag sama sa adlaw. Ang iyang mga bisti nahimong masilaw nga puti. Dayon ang tingog sa Langitnong Amahan nadungog gikan sa mga panganod: “Kini mao ang akong Anak nga pinalangga, nahimuot ako pag-ayo kaniya; paminawa ninyo siya.”

Kini nga panghitabo, bisan unsa ka dali, ingon sa kahangturan alang sa tulo ka mga disipulo. Kay, sa pagkatinuod, kini maoy usa ka kasinatian sa kahangturan samtang ilang makita ang ilang kaugalingon diha sa presensya ni Jesus sa Iyang balaanong himaya. Ang termino nga ‘Transpigurasyon’, sa pagkatinuod, dili ikadapat kang Jesus, apan kinahanglang sabton lamang gikan sa panglantaw sa mga apostoles. Sa pagkatinuod walay bisan unsa nga nausab diha kang Jesus. Siya nagpabilin nga mao ra nga Persona. Apan sa mga mata sa mga tinun-an, ang Iyang panagway nausab. Sa tanang panahon, nakita nila Siya nga ordinaryo lang nga tawo. Apan nianang mubo kaayong higayon, gihatagan sila ni Jesus ug kahigayonan nga makita ang Iyang himaya ingon nga Dios.

Atong tan-awon ang pila ka importante nga mga punto niining hitaboa sa Ebanghelyo. Una, ang katuyoan sa pagkausab sa dagway ni Jesus alang sa kaayohan sa Iyang mga sumusunod. Niini nga yugto, sila karon nagpaingon sa Jerusalem. Si Jesus nakahibalo nga masulub-on sa Iyang kasakit ug kamatayon nga mahitabo didto. Busa, nakahukom Siya sa pagpakita sa Iyang mga disipulo, bisan sa usa ka tipik lamang sa segundo, sa Iyang tinuod nga himaya isip Anak sa Dios, aron sa pagsiguro ug pagdasig kanila nga makasugakod sa eskandalo sa krus. Kining misteryosong kasinatian, kinahanglan maghatag kanila og kusog ug paglaom sa pagpadayon bisan pa sa Iyang daw kapakyasan ug kapildihan sa krus.

Ikaduha, ang Langitnong Amahan namahayag: “Kini mao ang pinangga kong Anak nga akong gikahimut-an. Pamati kamo kaniya!” Wala nay pangutana bahin niana, kay ang langitnong Amahan mismo ang naghatag sa pagpamatuod bahin kang Jesus. Siya, sa pagkatinuod, mao ang Anak sa Dios. Ug ang Iyang mga pulong espiritu ug kinabuhi. Apan ang pangutana mao kini, unsa ka maayo ang atong pagpamati kang Jesus? Kasagaran, kita mangatarungan pinaagi sa pag-ingon nga kita busy kaayo. Apan bisan pa sa atong pagkapuliki sa eskedyul, duna gihapon tay panahon sa pagtan-awg TV sa internet o sa cellphone, pagpakig-estorya sa mga higala ug pag-adto sa mga parti. Busa, nganong dili usab kita makabaton ug panahon sa pag-ampo ug pagpaminaw sa Pulong sa Dios? O tingali ang Dios dili gyud ang una nga prayoridad sa atong kinabuhi? Lisod ug puno sa pagsulay ang kinabuhi niining kalibutana. Busa, kinahanglang seryoso natong igahin ang dekalidad nga panahon sa pagpamati kang Jesus ug mapalig-on sa Iyang makahupayng presensiya.

Ikatulo, kinahanglan nga mamatikdan nga ang tulo ka mga Apostoles nga nakakita sa himaya ni Jesus sa bukid mao ra usab ang mga Apostoles nga nakakita ni Jesus sa Getsemani. Apan ang Iyang panagway hingpit nga lahi, walay makita nga himaya diha Kaniya. Si Jesus anaa sa kasakit samtang Siya nag-atubang sa Iyang nagsingabot nga pag-antos ug kamatayon, mao nga, Siya gisingot og dugo. Kini mao ra nga Jesus, apan dili sama ka maanindot ug madanihon kadtong didto Siya sa Mt. Tabor. Ug busa, samtang didto sila sa maong bukid, ang ilang mga mata nabuka pag-ayo ug sila dili gustong mobiya, sa kasukwahi, sa Getsemani, sila katulogon kaayo ug dili gusto nga magpabilin ug magtukaw uban kang Jesus. Busa sa dihang Siya gidakop nanago silang tanan.

Kini usa ka hagit kanatong tanan. Sa atong kinabuhi, naa tay mga ups and downs. Naa tay kasinatian sa Mt. Tabor. Kini ang mga higayon nga atong masinati ang kalipay nga gipanalanginan ug gipaboran kita sa Dios. Gibati nato nga duol kaayo kita Kaniya. Sama sa tulo ka apostoles, dili nato gusto nga matapos kini. Apan si Jesus nagdapit kanato sa paglugsong sa bukid ug sa pag-uban Kaniya sa Getsemani. Si Jesus naghulat kanato didto, usab - apan sa usa ka hingpit nga lahi nga paagi: pag-antos ug kasakit. Kini nagpasabot lamang nga diha kang Jesus, ang Dios anaa uban kanato sa atong mga gutlo sa kadaugan ug kalipay, ingon man sa atong mga kasub-anan ug kasakit. Busa, dili kita angay nga maluya ug mahadlok sa atong mga panahon sa kalisdanan ug pag-antos kay Siya nag-uban kanato ug Siya mahigugmaong nagdapit kanato: “Umari kanako, kamong tanan nga gikapoyan ug nabug-atan, ug papahulayon ko kamo” (Mt 11:28).

Nausab ang dagway ni Jesus atubangan sa mga mata sa Iyang pinili nga mga tinun-an, apan walay nausab gayud diha Kaniya. Iya lang gipakita kung kinsa gayud Siya: ang Anak sa Buhi nga Dios. Kita usab, gihagit nga magbaton ug kaugalingon natong pagkausab sa dagway, aron ipakita sa tibuok kalibotan kon kinsa gayod kita. Dili lang kita mga binuhat; dili lang ta tawo. Kita mga anak sa Dios. Busa, kinahanglang magkinabuhi kita sumala niana nga dignidad. Nan makalaom kita nga mabatian ang tingog sa langitnon nga Amahan: “Kini mao ang akong hinigugma nga mga anak nga nakapahimuot kanako pag-ayo!” 

IKA-17 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Ang ebanghelyo karon naghatag kanato ug duha ka mugbong mga sambingay mahitungod sa gingharian sa langit. Ang una mao ang mahitungod sa usa ka tawo kinsa, human makakitag bahandi nga gilubong sa uma, nagbaligya sa tanan niyang nabatonan aron sa pagpalit sa uma ug sa pagpanag-iya sa bahandi. Ang ikaduha mao ang mahitungod sa usa ka magpapatigayon kinsa, human makakitag perlas nga mahal kaayo, gibaligya ang tanan niyang nabatonan aron mapalit ang bililhong perlas.

"Ang mga sambingay mao ang yutan-ong mga istorya nga adunay langitnon nga kahulugan." Unsa ang mga leksiyon nga angay natong makat-onan gikan sa mga sambingay nga bag-o lang natong gibasa?

Una sa tanan, dili kita angay maghunahuna nga ang mga sambingay naghangyo kanato sa pagpalit sa gingharian sa langit pinaagi sa atong salapi. Ang gingharian sa Dios bililhon ug gihatag nga walay bayad ngadto sa tanan nga makaplagan nga takus niini. Ang daotang tawo dili makasulod sa langit bisan kung naa niya ang tanan nga kuwarta sa kalibutan. Aron makasulod sa langit, ang usa ka tawo nagkinahanglan lamang sa bahandi sa iyang kasingkasing - sama sa kalumo, pagkamanggihatagon, kaaghop, ug kalooy.

Ang labing importante nga leksyon sa mga sambingay mao kini: ang gingharian sa Dios kinahanglan nga mag-una sa tanan natong mga prayoridad. Ang tawo nga gustong maadto sa langit o malipay sa kinabuhi uban sa Dios kinahanglang andam nga mawala ang tanan alang niini. Kon pilion nato ang Dios sa atong kinabuhi, kinahanglang andam tang buhian ang ubang mga bahandi nga atong gikalipayan. “Ang Dios mahimong puli sa tanang butang; apan walay makuha nga ikapuli sa Dios.” Ang gingharian sa Dios mas bililhon kay sa tanang bahandi sa kalibotan: “Kay unsa may kapuslanan sa usa ka tawo kon maangkon niya ang tibuok kalibotan, ug mawala ang iyang kaugalingong kalag?” Importante kini nga pahinumdom alang sa tanan tungod kay daghan kanato ang nasayop sa mga prayoridad sa kinabuhi.

 

Kung hatagan ta sa pagpili, unsa ang atong gusto: bulawan, himaya o Diyos (gold, glory or God)? Sayon ra para nato ang pag-ingon nga mas gipili nato ang "Dios" sa atong kinabuhi, apan ikasubo, dili kini ang atong makita sa mga prayoridad sa mga tawo karon. Kasagaran, ang tinguha alang sa bahandi ug kadungganan magduso sa mga tawo sa paggugol sa tanan nilang bililhong panahon alang sa trabaho ug negosyo. Ang nagpatigbabaw nga kultura nagsugyot nga aron magmalipayon, ang usa ka tawo kinahanglan nga adunay labaw pa ug makakab-ot og dugang pa (to have more and to achieve more), ug ang mga tawo lagmit nga motuo niini. Busa, daghan ang andam mosakripisyo sa ilang panahon alang sa pamilya aron makakuwarta. Daghan usab ang andam nga motugyan sa ilang Kristohanong mga prinsipyo ug values aron lang mahuptan ang ilang kabantog ug himaya.

Ang istorya ni Solomon kinahanglan nga makapadasig kanatong tanan. Sa usa ka damgo, ang Dios mitanyag nga ihatag kaniya ang usa ka butang nga iyang gusto. Kay batan-on pa, si Solomon makapangayo unta ug bahandi o himaya o taas nga kinabuhi. Apan kay nakaamgo sa dakong tahas nga nagpaabot kaniya, si Solomon mihukom nga ang gikinahanglan gayod niya mao ang kaalam sa pagmando sa iyang katawhan subay sa mga paagi sa Dios. Ang kaalam o inspirasyon sa Dios mao ang gipangayo ni Solomon. Ug ang Dios nahimuot pag-ayo kang Solomon ug Siya misaad kaniya labaw pa sa gasa sa kaalam, lakip ang bahandi, himaya ug taas nga kinabuhi. Husto ang kanta nga kanunay natong ganahan nga kantahon: “Pangitaa ninyo pag-una ang gingharian sa Dios ug ang iyang pagkamatarong, ug ang tanang maayong mga butang igadugang ra kaninyo.”

Si Mother Teresa sa Calcutta ug John Paul II parehong namatay nga walay gibilin nga properties, kay wala silay natigom nga mga bahandi sa yuta. Ilang nakaplagan ang ilang bahandi sa usa ka kinabuhi nga hingpit nga gihatag sa pag-alagad sa Dios ug sa Simbahan. Tinuod ang mga sambingay: Kadtong makadiskobre sa bahandi sa gingharian sa Dios malipay nga buhian ang tanan aron sundon ug maduol kang Jesus.

IKA-16 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Ang ebanghelyo ni San Mateo migamit og daghang hulagway aron ipasabut kanato ang Gingharian sa Langit. Usa niini mao ang Sambingay sa Trigo ug sa Sagbot nga atong nadungog ning Domingoha. Diha sa ebanghelyo, si Cristo mipasabut sa kahulugan sa sambingay pinaagi sa pag-ingon: “Ang tawo nga nagsabwag sa maayo nga binhi walay lain kondili ako nga Anak sa Tawo. Ang yuta nga gisabwagan mao ang kalibotan. Ang maayo nga binhi mao ang mga tawo nga nagapasakop sa paghari sa Dios. Ug ang mga sagbot mao ang mga tawo nga sakop ni Satanas. Si Satanas mao ang kaaway nga nagsabwag sa mga sagbot. Ang ting-ani mao ang kataposan sa kalibotan, ug ang mga mag-aani mao ang mga anghel. Sama nga ang mga sagbot ibton ug unya sunogon mao usab unya ang mahitabo sa kataposan sa kalibotan. Ako nga Anak sa Tawo magpadala sa akong mga anghel aron tigomon ug pagawason gikan sa akong gingharian ang tanan nga nagabuhat ug daotan nga nahimong hinungdan sa pagpakasala sa uban. Ug itambog sila ngadto sa kalayo sa impiyerno. Ug didto maghilak sila ug magkagot ang ilang mga ngipon. Ang mga matarong mosidlak sama sa adlaw didto sa gingharian sa ilang Amahan. Kinahanglan sabton gayod ninyo kining inyong nadungog!”

Unsa man ang kalambigitan sa maong sambingay sa atong kinabuhi karon?

Una sa tanan, naandan natong gihunahuna ang Gingharian sa Langit nga usa ka lugar (geographical location) diin adto mopadulong ang mga matarong. Pinaagi sa Sambingay sa Trigo ug sa Sagbot atong masabtan nga ang Gingharian sa Langit dili lamang usa ka lugar kondili usa ka kahimtang sa kinabuhi kanus-a ug diin ang kabubut-on sa Dios maoy maghari. Ang Gingharian sa Langit diay angay natong sabton isip presensya o paghari sa Dios.

Ikaduha, diha sa sambingay atong masabtan nga ang Gingharian sa Langit maanaa bisan aduna pay sala ug kadaotan sa mga tawo. Kini tungod kay si Cristo walay hunong nga nanawagan sa pagbasol ug nagpasaylo sa mga sala. Ang Gingharian o ang Paghari sa Dios nagsugod na karon dinhi sa kalibotan tungod kay matag karon ug unya adunay mga tawo nga mobiya sa daotang kinabuhi ug mosugod pagsunod sa saktong dalan nga gisubay ni Cristo.

Ikatulo, atong mabati diha sa sambingay ang dakong pasensya sa Ginoo alang sa mga sagbot sa katilingban. Ang tawhanong reaksyon atubangan sa mga daotan mao ang dinaliang pagpaibot sa mga sagbot. Kon dunay masayop o makasala, ato dayong kondenahon, papahawaon o kaha patyon. Apan dili ingon niini molihok ang Dios. Andam Siya nga mohulat o mohatag og kahigayonan sa sagbot o sa makasasala nga mausab ug mahimong trigo. Ang sambingay naghagit kanato nga magbaton sa pasensya sa Dios. Pasensyahan nato ang atong kaugalingon tungod kay aduna man kitay mga kahuyangon. Walay bisan usa kanato nga perpekto tungod kay kada tawo adunay sagbot sa sulod. Pasensyahan usab nato ang atong isigkatawo, ilabi na kadtong wala pa makakita og kahayag, o sila nga giisip natong mga hugaw sa katilingban. Pinaagi sa diosnong pasensya, daghang makasasala ang makakita og kahayag ug makabaton og kaluwasan.

Sa katapusan, ang Sambingay usa ka dakong hagit para kanato nga maningkamot nga magpabiling trigo diha sa katilingban sa Dios. Gihimo kita sa Ginoo nga maayong binhi, gitanum sa kalibotan, ug gilaoman nga makapamunga og daghang kaayohan. Mag-ampo kita nga sa pag-abut sa dakong Adlaw sa Paghukom, makaplagan kita sa mga anghel sa Ginoo nga angayon pasudlon sa Iyang gingharian.

Pamalandongan nato kini:

1.   Nakita ba nato ang pagdaghan sa mga trigo o sa kaayo diha sa atong katilingban? Unsa may atong gihimo aron mapalambo ang paghari sa Dios dinhi sa kalibotan?

2.   Nakita ba nato ang pagdaghan sa mga sagbot o sa kadaotan? Unsa may atong gihimo aron mapugngan ang paglaganap sa gahum sa kangitngit? 

IKA-15 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Nagpuyo na kita karon sa panahon sa telebisyon. Moangkon man kita o dili, ang atong panghunahuna, pamatasan ug paagi sa kinabuhi naimpluwensyahan niini. Daghan kanato, sa pagkatinuod, naghimo sa telebisyon dili lamang ingon nga tinubdan sa impormasyon, apan usab ingon nga sumbanan alang sa kinaiya sa tawo. Kung nagtan-aw ka sa TV, naglingkod lang ka sa sopa ug ang tanan - mga balita, kalingawan, ug mga komersyal - gihatud na nganha kanimo. Wala nay kinahanglan buhaton. Passive spectators ta. Ug kung dili ka ganahan sa show, usbon lang nimo ang channel o i-off lang nimo.

Subo nga palandongon nga daghan kanato ang ingon ra pod niini nga matang ang atong relasyon sa Dios. Gitratar nato Siya sama sa telebisyon. Maminaw kita sa pulong sa Dios, apan wala nato makita ang panginahanglan sa pagbuhat ug usa ka butang bahin niini. Nagpabilin kita nga pasibo ug walay labot nga mga tumatan-aw ug tigpaminaw. Labaw pa niana, naglaum kita nga kanunay makadungog ug makapalipay nga mga butang ug malingaw. Atong likayan nga makadungog sa lisud ug mapait nga mga kamatuoran sa Ebanghelyo. Ug kon dili nato makuha ang atong gusto o gipaabot, molakaw kita ug mangitag laing simbahan, o isalikway lang nato ang Dios sa atong kinabuhi.

Busa, niining mga panahona, nagkinahanglan ug mas epektibo ug mas maayong mga paagi sa pagsangyaw sa Ebanghelyo ni Kristo. Mao kini ang nagpalihok ni Pope Benedict XVI sa pagtukod sa Pontifical Council for the Promotion of New Evangelization (nga karon nahimo nang Dicastery for Evangelization). Miingon siya, “Ang pagmantala kang Jesukristo nga bugtong Manluluwas sa kalibutan ingon og mas komplikado karon kaysa kaniadto; apan ang atong tahas nagpabilin nga mao ra sa sinugdanan sa atong kasaysayan…Ang krisis nga nasinati nagdala sa kaugalingon nga mga timailhan sa pagbulag sa Dios gikan sa kinabuhi sa mga tawo, sa usa ka kinatibuk-ang pagkawalay pagtagad ngadto sa Kristohanong pagtuo mismo, ngadto sa punto sa pagsulay sa pagpahimulag niini gikan sa publiko nga kinabuhi.” (Address sa mga miyembro sa Pontifical Council for Promoting New Evangelization niadtong Mayo 30, 2011).

Karong Domingoha, ang Ebanghelyo naghisgot bahin sa pagsangyaw. Ang sambingay sa Magpupugas mahimong mas tukma nga tawgon nga Sambingay sa mga Binhi. Ang gipunting sa sambingay dili sa magpupugas kondili sa mga liso. Gikomparar ni Jesus ang pulong sa Dios sa mga liso nga gipugas sa lainlaing matang sa yuta. Motubo kini ug mamunga kon husto ang kondisyon ug disposisyon sa yuta. Gikan niini nga sambingay, kita makakuha og duha ka importante nga mga leksyon.

Una, ang pulong sa Dios motubo ug mamunga lamang kon kini itanom sa maayong yuta. Apan ang maayong yuta dili sulagma. Produkto kini sa kahago ug sakripisyo sa mag-uuma nga nag-ibot sa mga sagbot, nagdaro sa yuta, nagtikad ug nag-alima niini sa tubig, sustansya ug abono. Sa samang paagi, kon gusto nato nga ang pulong sa Dios motubo ug mamunga dinhi kanato, kinahanglang magkugi kita sa pagtangtang sa mga sala gikan sa atong mga kasingkasing, pag-ugmad sa atong kalag sa pagbuhat sa Kristohanong mga hiyas ug pag-amuma niini sa mga grasya sa Dios ug sa mga sakramento. Sa ato pa, mao kini ang gipahimangno ni San Pablo: “Padayon kamo sa pagpaningkamot uban sa kahadlok ug pagtahod aron sa paghingpit sa inyong kaluwasan (work out your salvation with fear and trembling)” (Fil 2:12).

Ikaduha, gipakasama ni Jesus ang pulong sa Dios sa usa ka liso. Kini mao ang paghatag og gibug-aton sa kamatuoran nga ang pulong sa Dios wala moabut kanato ingon nga usa ka nahuman nga produkto. Ang liso niini gitanom sa atong kalag, ug kinahanglan natong buhaton ang atong bahin sa pag-amuma niini ug sa pagpamunga niini. Mao kini ang rason nganong gihimo ni Jesus ang iyang ministeryo sulod lamang sa tulo ka tuig. Ug human niana, sa wala pa siya mobalik sa iyang langitnong Amahan, iyang gisugo ang iyang mga tinun-an, “sa inyong pagpanglakaw himoa nga akong mga tinun-an ang tanang katawhan sa tibuok kalibotan. Bunyagi sila sa ngalan sa Amahan, sa Anak ug sa Espiritu Santo 20ug tudloi sila pagtuman sa tanan nga akong gisugo kaninyo.” (Mt 28:19-20). Sa laktod, wala niya nahuman ang tanan. Gisugo niya ang tanan niyang mga sumusunod sa pagpadayon sa iyang nahimo. Iyang gitanom ang mga liso sa kaluwasan; anaa ra sa iyang mga sumusunod, inabagan sa Balaang Espiritu, sa pagpadayon ug paghuman sa trabaho.

Busa, sa dili pa kita mobiya sa Simbahan, ang pari nagsulti kanato, “Ang nahalad na ang Misa. Lakaw nga malinawon.” Sa iningles “The Mass is ended. Go in peace.” Dili gyud kini usa ka dismissal, apan usa ka commissioning. Kita gipadala sa usa ka misyon, aron ang pulong sa Dios mamunga sa atong adlaw-adlaw nga kinabuhi. Dili kini magpabilin nga static ug passive. Kini kinahanglan nga mamunga ug abunda nga mga bunga pinaagi sa atong mga kinabuhi nga natuhop sa mga mithi sa Ebanghelyo.

Busa pinaagi kang propeta Isaias, ang Dios miingon, “Kay sama nga ang ulan ug ang yelo mangahulog gikan sa langit, ug dili na mobalik didto kondili mopatubig hinuon sa yuta, aron manurok ang mga tanom niini ug kahatagag binhi ang magpupugas ug pagkaon ang mga tawo, ang akong mga pulong usab dili mobalik kanako nga kawang lamang; tumanon hinuon niini ang akong tuyo ug molampos gayod kini." (Is 55:10-11). para sa kaluwasan sa mga kalag ug sa tibuok kalibutan. Ang Dios nagpugas sa binhi. Ato nang turno sa pagpatubo niini ug pagpamunga alang sa kaluwasan sa mga kalag ug sa tibuok kalibutan. Ang Bag-ong Ebanghelisasyon nagsugod kanato.

IKA-14 NGA DOMINGO SA ORDINARYONG PANAHON (A)

Usa ka mangingisda miadto sa dagat ug may usa ka karaan nga botelya miabut tupad sa iyang gabok nga sakayan. Iya kining gipunit, giablihan ug… usa ka genie ang migula! Ang genie nag-ingon, "Salamat sa imong paghatag og balik sa akong kagawasan! Isip ganti, ihatag ko kanimo ang tulo ka butang nga imong pangayoon." Nalipay ang lalaki. “Nindot kana!” siya miingon. "Una, gusto nako ang usa ka bilyon nga dolyar sa usa ka Swiss bank." Poof! Adunay usa ka flash sa kahayag ug usa ka piraso nga papel gikan sa usa ka Swiss bank nga adunay account number ug usa ka bilyon nga dolyar ang makita sa iyang kamot! Karon usa na siya ka bilyonaryo. Unya mipadayon siya, “Gikapoy na ko niining karaang sakayan sa pangisda. Gusto nako ang bag-ong luxury yacht, nga adunay helicopter sa deck niini." Poof! Adunay usa ka flash sa kahayag ug usa ka luho nga yate nga makita sunod sa iyang daan nga sakayan! "Ug, sa katapusan, gusto ko nga dili mabalibaran sa mga babaye." Poof! Adunay usa ka kilat sa kahayag ... ug nahimo siyang usa ka kahon sa mga chocolate! Dili gyud mabalibaran!

Ang kabuang sa kahakog! Morag wala siya makaamgo nga ang usa ka bilyon nga dolyar ug usa ka luho nga yate igo na aron dili siya mabalibaran sa mga babaye. Sa pagkatinuod, ang kahakog makahimo sa usa ka tawo nga mawad-an sa iyang sentido komon ug hustong panghukom. Mao kini ang gipunting sa Ginoo sa Ebanghelyo karong Domingoha. “O Amahan, Ginoo sa langit ug sa yuta! Nagpasalamat ako kanimo kay gipadayag man nimo ngadto sa mga walay kahibalo kining mga butanga nga imong gitago gikan sa mga maalamon ug sa mga makinaadmanon” (Mt 11:25). Kadto lamang nga mga tawo kansang kasingkasing yano/simple ug mapaubsanon, sama sa gamay nga bata, ang makahimo sa pagdiskobre kon unsa ang makahatag og tinuod ug malungtarong kalipay.

Klaro kaayo, nga dili daghang mga tawo ang ingon niana. Ang espiritu sa materyalismo, hedonismo ug egoismo niining mga panahona nakapasakit sa kadaghanan kanato. Busa, daghang mga tawo karon ang wala na kahibalo kung kanus-a moingon, "Igo na / husto na." Ug busa nagpadayon sila sa pagbaton ug pagtigom ug materyal nga mga butang, hangtod sa punto nga dili mapugngan ug dili makatarunganon nga sobra.

Adunay mga tawo nga nanag-iya ug nagmintinar sa upat ka balay, ug sila tulo ra sa pamilya. Bisag usa ka balay ang matag usa, aduna gihapoy usa ka balay nga bakante. Ang usa ka pamilya adunay lima ka mga sakyanan, apan duha lang ka membro sa pamilya ang nakahibalo unsaon pagdrive. Bisan unsa ka kamaayo sa pagmaneho, dili ka makadungan sa pagdrive sa duha ka awto. Ug siyempre, adunay mga tawo nga adunay daghang salapi sa bangko labaw pa sa ilang magasto sa tibuok nilang kinabuhi, ug sa gihapon sila nanlimbasug nga makabaton og dugang nga salapi. Asa man paingon kining tanang kuwarta? Kini nga mga tawo adunay labaw pa sa igo, apan gusto pa nila ang labi pa. Dili ba kini ang kataas sa kabuang?

Basin maghunahuna kita nga kini alang lamang sa mga adunahan, tan-awa pag-usab. Ang ordinaryong mga tawo nag-antos sa samang sakit. Pila man ang mibiya sa ilang maayong suweldo nga mga trabaho aron magtrabaho sa gawas sa nasud? Ilang girisgo ang kinabuhi sa pamilya sa paggukod sa greener pasture. Ug ang mga bata magdako nga walay gugma ug giya sa ginikanan. Busa, ang bantog nga panultihon sa Filipino, “Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo?” O kaha ingnon nato, “Aanhin pa ang damo, kung ang anak mo ay mayroon nang shabu?” Pila man kanato ang dili makahatag og quality time sa pamilya, ug walay panahon sa makahuluganon nga pagpahulay, tungod kay halos naulipon na sa mga trabaho ug sa career? Adunay usa ka quotation nga nag-ingon, “People spend their health to gain wealth; then they spend their wealth to regain their health.” “Gigasto sa mga tawo ang ilang kahimsog aron makaangkon og bahandi; unya ilang gastohon ang ilang bahandi aron maulian ang ilang kahimsog.” Dili ba kini binuang?

Si Santa Teresa sa Calcutta tukma nga nag-diagnose sa kahimtang sa kalibutan: "Sa akong hunahuna karon ang kalibutan baligtad, ug nag-antos pag-ayo tungod kay gamay ra ang gugma sa panimalay, ug sa kinabuhi sa pamilya. Wala tay panahon para sa atong mga anak, wala tay panahon para sa usag usa, wala tay panahon para maglingawlingaw sa usag usa… Ang gugma magsugod sa panimalay; ang gugma nagpuyo sa mga panimalay, ug mao kana ang hinungdan nga adunay daghan nga pag-antus ug hilabihan nga kasubo sa kalibutan karon…Ang tanan karon daw anaa sa hilabihan ka makalilisang nga pagdali, nabalaka alang sa mas dagkong mga kalamboan ug mas dako nga mga bahandi ug uban pa, aron ang mga anak adunay gamay kaayo nga oras para sa ilang mga ginikanan. Ang mga ginikanan adunay gamay kaayo nga panahon alang sa usag usa, ug diha sa panimalay magsugod ang pagkabalda sa kalinaw sa kalibutan.”

Makakat-on na unta kitag leksyon. Nakat-on kini ni San Agustin sa tukma nga panahon. Ug siya nakaingon, “Ang akong kalag dili mahimutang hangtod nga kini mopahulay kanimo, O Ginoo!” “My soul is restless until it rests in you, O Lord!” Kining kalibutana dili makahatag kanato og tinuod ug malungtarong kalipay. Magmaalamon kita nga makaamgo nga diha lamang sa Dios kita makakaplag sa tinuod nga kalinaw, kalipay ug walay katapusan nga bahandi. Panahon na sa pagsimba ug pag-alagad sa Magbubuhat, ug dili sa mga binuhat; sa pagpaningkamot alang sa walay katapusan nga langitnong mga bahandi, ug dili ang lumalabay nga kalibutanong mga bahandi. Panahon na nga magkinabuhi ingon og gagmayng mga bata – yano, mapaubsanon, ug bug-os nga nagsalig sa Dios – aron madiskobrehan ang mga misteryo sa Gingharian sa Diyos.

Busa, diha sa Ebanghelyo, si Hesus nagdapit kanato: “Umari kamo kanako, kamong tanan nga gikapuyan ug gibug-atan sa inyong gipas-an ug papahulayon ko kamo.” (Mt 11:28). Ang pag-apas o paggukod niining tanan nga kalibutanon nga mga butang sa pagkatinuod usa ka walay hinungdan nga paningkamot, it is an exercise in futility. Busa atong makita ang kinabuhi nga makapahigawad ug mabug-at. Ang Ginoo karon nagdapit kanato ngadto sa usa ka suod ug makahuluganon nga personal nga relasyon uban Kaniya. Siya gihapon ang nagdumala sa kalibotan. Siya ang nagdumala sa atong kinabuhi. Ang pagkabalaka walay pulos. Usa ka quotation gikan sa anonymous nga magsusulat nag-ingon, “Worrying does not take away tomorrow's troubles; it takes away today’s peace.” “Ang pagkabalaka dili makawagtang sa mga kasamok ugma; kini nagkuha sa kalinaw karon.” Labaw sa tanan, kini nagpadayag kon unsa ka gamay ang atong pagtuo sa Dios, ug unsa kita ka layo gikan Kaniya.

Sa ato pa, usa kini ka tin-aw nga pagdapit alang kanato sa paghinayhinay.  Atong supakon ang tentasyon nga moapil sa binuang nga lumba niining kalibotana. Adunay labaw pa sa kinabuhi kay sa katulin. Sama sa giingon sa panultihon, "Ang sayo nga langgam makakuha sa ulod, apan ang ikaduha nga ilaga makakuha sa keso". Kini usa usab ka pagdapit alang kanato sa usa ka kinabuhi sa kayano. Ang kalipay wala naglangkob sa pagbaton ug labaw pa, kondili sa pagkakontento sa unsay naa kanato. Pero sa Kinatsila kahibawo ba mo og unsay binisaya sa “contento”? "Malipayon."

Si Jesus nagdapit kanato, “Umari kamo kanako!” Ug sa kanunay naghulat Siya.